خواص مس برای سلامتی چیست؛ از سیستم ایمنی تا غده تیروئید

دوات آنلاین -مس برای بدن ما ضروری است. اگر میزان آن کمتر از حد معینی باشد موجب مشکلاتی برای سلامتی ما می‌شود. همان طور که زیاد بودن آن نیز بیماری‌هایی را به دنبال دارد. مقدار مس در بدن یک فرد سالم بین 100 تا 150 میلی گرم تخمین زده می شود. اما مس برای انسان چه فایده‌ای دارد و کارکرد آن در بدن چیست؟

 

مس در تمام بدن وجود دارد و اعمال متفاوتی را نیز بر عهده دارد. مس جزیی از آنزیم ها است و نشانگان کمبود مس مربوط به نارسایی های آنزیمی می شود.

 

کمبود عنصر مس در بدن نادر است. کمبود مس  معمولا در بیماران مبتلا به نفروزیس(نارسایی کلیه)، ویلسون، مبتلایان به سوء تغذیه پروتئین – انرژی و نوزادانی که در درازمدت تنها با شیر گاو تغذیه شده باشند، دیده می شود.

 

نوتروپنی  بهترین علامت مربوط به کمبود مس می باشد. نوتروپنی عبارت است از کاهش غیر طبیعی تعداد گلبول های سفید خون.

 

فواید مس برای سلامتی شامل رشد مناسب بدن، استفاده کارآمد و موثر از آهن، واکنش های مناسب آنزیمی و نیز بهبود سلامت بافت های همبند، مو و چشم است.

 

این ماده همچنین برای جلوگیری از پیری زودرس و تولید انرژی بسیار مهم است. علاوه بر این موارد، ریتم قلبی منظم، غده تیروئید تنظیم شده، کاهش نشانه های مرتبط با التهاب مفاصل، درمان سریع زخم، افزایش تشکیل گلبول های قرمز خون و کاهش کلسترول سایر مزایای مس برای سلامتی است.

 

مس برای سلامت کلی بدن بسیار ضروری است و فرآیند متابولیک طبیعی در ارتباط با اسیدهای آمینه و ویتامین ها را قادر می سازد.

 

این ماده داخل بدن تولید نمی شود، بنابراین باید از طریق منابع خارجی وارد بدن شود.

مس در بدن انسان چه کارکردی دارد

مس به فرایند سوخت و ساز بدن کمک می‌کند، سلول‌های مغزی با کمبود مس در انجام کارهای خود ناتوانند یا بسیار ضعیف عمل می‌کنند، مس باعث کمک در جذب و استفاده آهن در بدن می‌شود. مس یکی از مواد اولیه بسیاری از آنزیم‌های حیاتی بدن است. مس یک آنتی‌اکسیدان است و رادیکال‌های آزاد را نابود می‌کند که این به بدن کمک می‌کند تا با رادیکال‌های آزاد و آسیب‌های آن‌ها مانند پیری زودرس، سرطان، تخریب سلول‌های بدن و غیره مقابله کند. مس توسط سلول‌های انسان از جمله سلول‌های مغزی مورد استفاده قرار می‌گیرد تا آنجا که در عملکردهای مغز نقش پایه‌ای دارد. سلول‌های خون برای رشد و ادامه حیات نیازمند مس هستند.

 

اولین سند پزشکی درباره مس مربوط به پاپیروس اسمیت است که بین سال‌های ۲۶۰۰ تا ۲۲۰۰ پیش از میلاد نوشته شده ‌است. به گواه این اثر، از مس برای ضدعفونی زخم‌ها و پاکی آب آشامیدنی استفاده می‌کرده‌اند. به علاوه یونانی‌ها، رومی‌ها و ازتک‌ها، چینی‌ها برای درمان اعضای لرزان (احتمالاً منظور صرع بوده‌است)، درمان زخم‌های سوختگی، بیماری‌های پوستی مانند جرب، همین‌طور لک‌های پوستی روی گردن و گلو درد از مس سود می‌جستند.

 

در حالیکه در ایران باستان و هند از مس برای عفونت‌های چشمی، عفونت‌های پوستی و عفونت دستگاه تناسلی استفاده می‌شد. گزارش مستندی وجود دارد که سربازان یونانی برای جلوگیری از عفونت زخم، قسمتی از شمشیر برنزی را به درون زخم باز وارد می‌کردند.

 

چه خوراکی‌هایی حاوی مس هستند

منابع غذایی مس شامل غلات سبوس دار ، آجیل، حبوبات، جگر و دل و قلوه، کاکائوی تیره ، سبزی های برگ سبز تیره، مرغ، غذاهای دریایی ، آلو و سویا است.

 

کمبود مس در بدن چه علائمی دارد

بی حالی، رنگ پریدگی ، زخم ، ادم(edema)، توقف رشد ، ریزش مو ، بی اشتهایی، اسهال، خونریزی در زیر پوست و درماتیت از نشانه‌های کمبود مس است.

 

تاثیر مس در پیشگیری از آرتروز

مزایای مس مرتبط با خاصیت ضد التهابی آن است که می تواند در کاهش نشانه های آرتروز مفید باشد. بازار مصرف کنندگان نیز با دستبندهای مسی و نیز سایر لوازم تزیینی پر شده است که می تواند این شرایط را درمان نماید. مس می تواند به عنوان یک درمان خانگی برای آرتروز به کار رود. ذخیره کردن آب در یک ظرف مسی می تواند آب را غنی از مس سازد.

 

بیشتر بخوانید: آیا شیر برای استحکام استخوان مفید است یا مضر

 

این آب می تواند سیستم عضلانی بدن را تقویت کند. بنابراین صبح زود به هنگام بیدار شدن از خواب این آب را بنوشید. بعد از نوشیدن آب، در کل روز پر انرژی خواهید بود زیرا متابولیسم بدن شما منبع خوبی از مس برای فرآیندهای روزانه خود خواهد داشت.

نقش مس در رنگ مو و چشم

مس یک ماده ضروری برای رنگدانه تیره طبیعی ( ملانین) است که به پوست، مو و چشم رنگ می دهد. ملانین، توسط ملانوسیت و تنها در حضور آنزیمی به نام تیروزیناز تولید می شود. مصرف مکمل های حاوی مس نیز می تواند به محافظت در برابر خاکستری شدن مو کمک کند بنابراین اگرچه بیشتر افراد این موضوع را نادیده می گیرند اما مس یک ماده معدنی مهم برای جوان دیده شدن شماست.

 

مس همچنین در نگهداری رنگ چشم های شما نیز بسیار موثر است. مس به همراه روی در نگهداری رنگ زیبای چشم های شما بسیار مهم است.

 

خاصیت مس برای پوست

مس یک ماده مغذی مهم است که نقش بسیار مهمی در سنتر هموگلوبین، میلین، ملانین و کلاژن دارد. این ماده به محافظت از غلاف میلین اطراف اعصاب کمک می کند و به طور فعال در تولید الاستین نقش دارد. الاستین عنصری است که در بافت های همبند به انعطاف پذیری پوست کمک می کند. همچنین وجود این ماده برای جلوگیری از بروز چین و چروک بسیار ضروری است.

 

بیشتر بخوانید: خواص گوشت بوقلمون چیست

 

مس چه نقشی در واکنش‌های آنزیمی دارد

مس یک عنصر یا یک کوفاکتور در آنزیم های مختلف است که در بیشتر واکنش های بیولوژیکی در داخل بدن شرکت دارد. این آنزیم ها تنها در حضور مس عملکرد خوب و مناسبی خواهند داشت. بدون واکنش های آنزیمی در بیشتر اندام های مختلف، متابولیسم کلی بدن کندتر می شود. این موضوع بیشتر در مسیرهای مغزی خاصی مهم است.

 

مس؛ نابودکننده باکتری‌ها

مطالعات انجام شده نشان می دهد که مس می تواند رشد باکتری ها را متوقف کرده یا نابود کند. این ماده همچنین می تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند و از تلف شدن انرژی مازاد برای مبارزه با عفونت ها جلوگیری نماید.

تاثیر مس در عملکرد غده تیروئید

مس نقش بسیار مهمی در عملکرد مناسب غده تیروئید بازی می کند. با اینحال، مس اضافی نیز می تواند مانع از عملکرد صحیح این غده شود. بنابراین باید سطح متعادلی از مس در خون حفظ شود در غیر اینصورت فعالیت های هورمونی متعادل نخواهد بود و ممکن است باعث ایجاد نشانه های کم کاری یا پرکاری تیروئید در بدن شود.

 

سیستم ایمنی بدن

مس بخش بسیار مهمی از فرایند درمان زخم هاست. این ماده به عنوان یک سازنده ایمنی خوب عمل می کند و به عنوان درمانی برای کم خونی فعالیت خواهد کرد. همین امر باعث می شود بدن سریع تر و بهتر با بیماری ها مبارزه کند. مس یک فاکتور در بیشتر فرایندهای آنزیمی است که منجر به تسریع فرایند درمان می شود.

 

بیشتر بخوانید: سیر سیاه چیست و چه خاصیت‌هایی دارد

 

کاهش کلسترول

مطالعات انجام شده نشان می دهد که مس می تواند سطح کلسترول بد خون را کاهش دهد و به افزایش کلسترول خوب خون کمک نماید. همین امر خطر ابتلا به بیماری های قلبی-عروقی، سکته و حملات قلبی را کاهش می دهد.

 

عوارض بالا بودن مس در بدن

دریافت بالای مس منجر به سردرد، کاهش قند خون ، افزایش ضربان قلب و تهوع می شود.

 

مس اضافی در مغز و کبد ته نشین شده، به کلیه ها آسیب می رساند و مانع تولید ادرار می شود. مسمومیت با مس باعث کم خونی و ریزش مو در خانم ها می شود.

 

مقدار بالای مس با عنصر روی که برای ساخت آنزیم های گوارشی لازم است تداخل می کند.

 

دیده شده خیلی از افراد دارای مس بالا از پروتئین بدشان می آید و بیشتر به سمت رژیم های با کربوهیدرات بالا کشیده می شوند، زیرا این افراد به سختی می توانند پروتئین غذایشان را هضم کنند.

 

مسمومیت با مس در کودکان با بیش فعالی ، اختلالات یادگیری مانند اختلال خواندن و نوشتن، اختلال نقص توجه و عفونت گوش در ارتباط است.

 

از دیگر علائم مسمومیت مس که با روانشناسی در ارتباط است می توان به علائم اوتیسم(مثل افسردگی، توهم، بی خوابی ، پارانوئید، تغییرات شخصیت، جنون) و علائم اسکیزوفرنی(مانند تحریک پذیری زیاد، عدم آگاهی و درک نسبت به حواس پنجگانه و زمان) اشاره کرد.

آیا با ظروف مسی آشپزی کنیم؟

میترا زراتی، متخصص تغذیه در رابطه با پخت غذا در ظروف مسی به تسنیم، می‌گوید: تفکر غلطی که در این خصوص وجود دارد این است که برخی افراد تصور می‌کنند که از طریق ظروف طبخ غذا مانند ظروف مسی می‌توانند مواد مغذی به بدن برسانند.

 

به گفته وی اگر مس بیش از نیار بدن وارد بدن شود در کبد رسوب کرده و مسمومیت ایجاد می‌کند همچنین تجمع مس در بدن موجب بروز تهوع و سر درد می‌شود.مس اگر وارد غذا شود جذب کلسیم و آهن را مختل می‌کند و ظروف مسی باید لعاب داشته باشد و ظروف مسی قدیمی که لعاب ندارد پخت غذا در آن صحیح نیست.

 

این متخصص تغذیه می‌افزاید: پوشاندن ظروف مسی با قلع یا سایر مواد خوب است، اما باید مراقب بود که حتی ظروف قلع‌اندود با کوچک‌ترین خراش قلع‌شان از بین می‌رود و موجب آزاد شدن مس در غذا خواهد شد.

 

زراتی یاد آور شد: در نگهداری ظروف مسی باید دقت فراوان شود که هیچ آسیبی نبیند و سبب می‌شود مس طی پخت و پز وارد ماده غذایی شود. به همین دلیل در نگهداری این ظروف باید دقت کرد.

 

اما بهترین ظروف برای طبخ مواد غذایی ظروف شیشه‌ای و پیرکس‌های مقاوم به حرارت هستند که هیچ‌وجه مواد سمی را وارد مواد غذایی در حال طبخ نمی‌کنند و در مقابل بدترین ظروف، تفلون‌هایی هستند که دچار خراشیدگی هرچند کوچک شده‌اند. حتی ظروف تفلونی که مجددا تعمیر می‌شوند هم می‌توانند سرطان‌زا باشند.

 

علی کشاورز متخصص تغذیه می‌گوید: «مس با غذاهای اسیدی واکنش می‌دهد. اگر ظروف مسی با لایه‌ای از یک فلز دیگر مثل قلع یا فولاد ضدزنگ یا نیکل پوشانده شود از ورود مس به غذا جلوگیری شده و از عوارض افزایش غلظت مس در خون (تهوع، استفراغ و اسهال) کاسته خواهد شد.»

سایت رسمی سازمان غذا و داروی امریکا (FDA)که معتبرترین مرجع برای مواد داروئی و غذائی است نیز استفاده از ظروف مسی را مضر دانسته و استفاده از آن را برای پخت و پز به ویژه غذاهائی که ماهیت اسیدی دارند باعث ایجاد مسمومیت با مس عنوان کرده است.

 

تاثیر مس بر کرونا

تسنیم نوشت: طبق تحقیقات جدید که توسط محققان انجام شده, فلز "مس" در چند ساعت ویروس کرونا را از بین می‌برد!

 

طبق گفته یک دانشمند انگلیسی، دستگیره‌های درب‌های خانه و مکان‌های دیگر باید از جنس "مس" باشند تا از شیوع ویروس کرونا جلوگیری شود. پایگاه خبری "دیلی میل" نوشت, تحقیقات جدید نشان می‌دهد که ویروس کرونا می‌تواند روی پلاستیک و فولاد ۳ روز باقی بماند و باعث انتقال ویروس کرونا شود اما مس به دلیل خاصیت ضد باکتریایی خود در طی ۴ ساعت ویروس را از بین می‌برد.

 

افراد با لمس دستگیره‌های پلاستیکی و فولادی باعث انتقال ویروس می‌شوند اما در دستگیره‌های مسی، ویروس بعد از مدتی از بین می‌برد. "ویلیام کیویل", میکروبیولوژیست ارشد دانشگاه"ساوتهمپتون" گفت: «انگلیس وقتی به دنبال استفاده از مس در مناطق عمومی بود از بسیاری از کشورها عقب ماند؛ دستگیره درب‌ها، چرخ دستی‌های خرید، نرده‌های مخصوص حمل و نقل عمومی و حتی تجهیزات بدنسازی باید با این فلز مس پوشانده شوند.» طبق گفته محققان, هنگامی که ویروس کرونا روی فلز مس فرود می‌آید, یون‌های این فلز به غشای لیپید ویروس حمله کرده و DNA این ویروس را از بین می‌برند.

 

"پروفسور کیویل" که بیش از دو دهه است در حال مطالعه در مورد اثرات ضد میکروبی مس است, گفت: صفحه‌های نمایش در رستوران‌ها و دستگاه‌های نقدی نیز می‌توانند از از فلز مس برای عدم انتشار ویروس کرونا استفاده کنند.

 

پیشتر نیز یک مطالعه در آمریکا نشان داد, تختخواب‌های بیمارستانی در آمریکا که از جنس مس بودند به طور متوسط ۹۵ درصد کمتر از دیگر تخت خواب‌ها عفونت‌ها را در خود جای داده بودند! محققان دانشگاه علوم پزشکی در کارولینای جنوبی در آن زمان نوشتند که تختخواب‌های مسی می‌توانند به پزشکان در کنترل و عدم پخش عفونت‌های ویروسی کمک کنند.

 

منابع: بهداشت نیوز- مستقل آنلاین- تبیان-تسنیم