سفر به قلعه رودخان ؛ راهنمای کامل + نقشه و گزارش تصویری

دوات آنلاین-قلعه رودخان قلعه‌ای تاریخی در ارتفاعات فومن است که علاوه بر ارزش‌های تاریخی طبیعتی بسیار زیبا دارد اما برای این‌که با این منطقه بیشتر آشنا شوید و از شرایط سفر به آنجا بدانید این مطلب را بخوانید:

 

قلعه رودخان کجا است

قلعه رودخان که به آن قلعه حسامی نیز گفته می‌شود در ارتفاعات جنگلی شهرستان فومن در روستای رودخان قرار دارد و و وسعت آن 2.6  هکتارو طول دیوار آن ۱۵۰۰ متر است.

 

این قلعه در ۳۰ کیلومتری شهر فومن است.

 

فاصله قلعه رودخان تا تهران ۳۶۰ کیلومتر است.

فاصله قلعه رودخان تا ماسال 45 کیلومتر است البته حدود یک ساعت و ربع زمان می‌برد.

بیشتر بخوانید: سفری بی‌نظیر؛ از قلعه رودخان تا ماسال

فاصله مستقیم قلعه تا شهر ماکلوان ۲۵ کیلومتر، تا ماسوله ۴۵ کیلومتر و تا شفت ۲۰ کیلومتر است. اما از مسیر اصلی و آسفالته مسافت قلعه تا فومن ۲۵ کیلومتر، تا ماکلوان تقریباً ۳۵ کیلومتر و تا ماسوله ۶۰ کیلومتر است.

نقشه رفتن به قلعه رودخان از شهر رشت را در بالا ببینید. نقطه یک قلعه رودخان و نقطه دو شهر رشت است.

قلعه رودخان چند پله دارد؟

قلعه رودخان که به آن قلعه هزار پله هم گفته می‌شود اتقافا بیش از هزار پله دارد. اگر تعداد دقیق را بخواهید این قلعه با 1620 پله ساخته شده است.

 

۴۰ برج دیده‌بانی دور تا دور قلعه را احاطه کرده که اتاق‌های هشت ضلعی آن با طاق‌های گنبدی پوشانده شده است.

 

 دور تا دور دیوارها و برج‌ها روزنه‌هایی شیب‌دار دیده می‌شود که برای ریختن مواد مذاب و تیراندازی تعبیه شده‌اند.

 

بیشتر بخوانید: راهنمای کامل سفر به چمخاله در استان گیلان

 

از وجوه جالب توجه در معماری قلعه رودخان، کاربرد طاق‌های جناغی و انواع ‏مختلف آن و نیز طرح‌های آجرکاری و سنگ چینی است که نشان از دقت نظر سازندگان ‏آن دارد.

 

لازم است ذکر شود که در طول تاریخ قلعه، هیچ‌گاه دشمنی به آن نفوذ نکرده و نتوانسته آن را فتح کند.

تاریخچه و قدمت قلعه رودخان

برخی از کارشناسان، ساخت قلعه را در دوران ساسانیان دانسته‌اند. در دورهٔ سلجوقیان این قلعه تجدید بنا شده و از پایگاه‌های مبارزاتی اسماعیلیان بوده است.

 

بیشتر بخوانید: راهنمای کامل سفر به نمک آبرود

 

روی کتیبه سردر ورودی قلعه که اکنون در موزهٔ گنجینهٔ رشت نگهداری می‌شود، درج شده که این قلعه در سال ۹۱۸ تا ۹۲۱ هجری قمری برای سلطان حسام‌الدین تجدید بنا شده است. امیره حسام الدین دباج فومنی (مظفرالسلطان)، فرمانروای بیه‌پس اولین قدرت منطقه‌ای بود که از اطاعت از صفویان سرپیچی کرد، و قلعه رود خان را بازسازی کرد تا از آنجا به مقاومت بپردازد ولی موفقیتی به دست نیاورد و به دربند گریخت و نهایتاً دستگیر و در تبریز اعدام شد.

 

برای نخستین بار در سال 1830 میلادی الکساندر شودزکو «خچکو» محقق لهستانی‌الاصل هنگام تحقیق در گیلان متوجه این قلعه شد و در یادداشتهای خود موقعیت این بنا را ثبت کرده است.

وی درباره قلعه رودخان می‌نویسد: «دژی است بر بالای کوهی در قسمت علیای رودخانه‌ای به همین نام، بام آن سنگی است و طرفین ورودی دارای دو برج دفاعی مستحکم است و بر روی کتیبه سر در ورودی آن حک شده است که این قلعه برای نخستین بار در سال 918 تا 921 هـ . ق. برای سلطان حسام‌الدین امیر دباج بن امیر علاءالدین اسحقی تجدید بنا شد».

بخش‌های مختلف قلعه

قلعه رودخان همان طور که در نقشه بالا می‌بینید از سه بخش تشکیل شده است.

 

بخش غربی: این بخش در ارتفاعی بالاتر از دیگر بخش‌های قلعه بنا شده. در این قسمت و در ارتفاع پایین‌تر آب انبار و در منتهی الیه غربی شاه نشین قرار دارد.

 

بخش شرقی: این قسمت کوچکتر از بخش غربی قلعه است. با این حال احتمالا از دو قسمت دیگر مهم‌تر باشد. چرا که دارای دربی جدا گانه بوده که آن را از سایر بخش‌ها جدا می‌کند. به غیر از این درب اضطراری برای فرار ساکنین نیز در این قسمت قرار دارد.

 

بخش شاه نشین: بخش شاه‌نشین که معمولا مهم‌ترین بخش قلعه است در قسمت غربی و در انتهای آن است. به این دلیل که این ناحیه از دیگر نواحی قلعه ارتفاع بیشتری دارد.

 

با توجه به اینکه کاربرد قلعه نظامی بوده، نمی‌توان گفت که این قلعه دارای شاه‌نشین باشد. اما به دلیل کاربرد نظامی قلعه رودخان، می‌توان گفت که قسمت مهم قلعه و محل اسکان فرماندهان، قسمت شرقی آن است.

 

در یک تقسیم بندی دیگر می توان گفت قلعه رودخان از دو بخش ارگ (محل زندگی حاکم و حرم‌سرای وی) و قورخانه (محل فعالیت‌های نظامی و زندگی سربازان) تشکیل شده است.

 

ارگ در قسمت غربی این بنا در دو طبقه واقع شده و جنس آن از آجر است.

قراول‌خانه‌ها در قسمت شرقی در دو طبقه با نورگیرها و روزنه‌های متعدد بر اطراف مسلط است.

 

چشمه‌ای نیز میان قلعه و گودترین محل آن وجود دارد.

 

بخش شرقی قلعه شامل دوازده ورودی، زندان، در اضطراری، حمام و آبریزگاه است.

 

بخش غربی دوازده ورودی دارد، چشمه، حوض، آب‌انبار، سردخانه، حمام، آبریزگاه شاه‌نشین و چند واحد مسکونی که با برج و بارو محصور شده‌اند، دیگر بناهای این بخش را تشکیل می‌دهند.

آب و هوای قلعه رودخان

شرایط آب و هوای فومن و قلعه رودخان به گونه‌ای است که در تمام فصول سال می‌توان به این منطقه رفت البته بهار و تابستان فصل‌های مناسب‌تری هستند.

 

قلعه رودخان هوایی خنک و مرطوب دارد. دمای هوای فومن در تابستان به طور میانگین ۲۲ درجه است.

 

توجه داشته باشید در فصول سرد سال بسیاری از دکه‌های در مسیر تا قلعه حضور ندارند. ممکن است زمین لیز باشد و از سرسبزی درخت‌ها خبری نیست. اما از طرفی به خاطر ریزش برگ‌ها افق دید شما بیشتر می‌شود. هرچند جذابیت بهار و تابستان را ندارد.

چگونه و چه ساعتی به قلعه رودخان برویم

این قلعه کوهستانی در فاصله ی 23 کیلومتری جنوب غربی شهر فومن، در بخش مرکزی و دهستان گوراب پس قرار دارد. این بنا در 49 درجه و 14 دقیقه و 19 ثانیه طول شرقی و 37 درجه و 03 دقیقه و 51 ثانیه عرض شمالی واقع شده است.

 

نحوۀ دسترسی به قلعه از طریق شهر فومن و پس از گذشتن از روستاهای  «گشت، کرد محله، گشت رودخان، سیاه کش، گوراب پس، ملسکام، سعیدآباد (سید آباد)» و رسیدن به روستای قلعه رودخان است که پس از عبور از حیدرآلات و طی سه کیلومتر جاده خاکی به روستای قلعه دنه (قلعه دهنه) رسیده، سپس وارد اراضی پارک جنگلی قلعه رودخان شده و بایستی مسیر یک و نیم کیلومتری صعود تا محل قلعه را از طریق پله‌های احداث شده طی نمود.

 

در نیمه اول سال ساعات بازدید از قلعه از 8 صبح تا شش و حتی هفت بعد از ظهر است. زمستان ها قلعه فقط تا ساعت چهار بعد از ظهر باز است.

دلیل نامگذاری  قلعه

چون این قلعهٔ تاریخی در کنار رودخانه‌ای بنا شده، معادل باستانی «دژ رودگان» یا «روگان» (دژی که در کنار رود قرار دارد) یاتغییر یافته آن به نام قلعهٔ رودخان خوانده می‌شود.

 

این قلعه به زبان اهالی آن منطقه که تالش هستند قله رخون نامیده می‌شود. سپس به مرور زمان به «قلعه رودخان» تبدیل شده است.

 

این قلعه در دوران‌های تاریخی به نام‌های «قلعهٔ هزارپله»، «حسامی»، «سکسار»، «سگسار» و «سگسال» نیز خوانده شده است.

ویژگی‌های زمین‌شناسی

قلعه رودخان از نظر زمین‌شناسی در منطقه‌ای بنا شده که در تقسیم‌بندی زمین‌شناسی به مجموعه گشت شهرت دارد و طبق بررسی‌های اشتوکلین شامل دو فاز دگرگونی است.

 

اولی مربوط به پرکامبرین-پالئوزوئیک با شدت دگرگونی بالا است و دیگری به زمان مزوزوئیک و با شدت دگرگونی پایین مطلق است.

 

با توجه به گزارش‌های زمین‌شناسی، احتمال وجود ذخایر آهن در این منطقه بالا است. شواهدی برای فعالیت معدن کاری باستانی در این منطقه گزارش شده است. از جملهٔ آن‌ها پس‌مانده‌های ذوب در این منطقه ‌است.

منبع: تریپ یار

12jav.net