میزان مهریه قانونی؛ هرآنچه باید بدانید
در فرهنگ ایرانی، ازدواج نهتنها یک پیوند عاطفی و اجتماعی است، بلکه جنبههای حقوقی و مالی خاصی نیز دارد. یکی از مهمترین مباحث حقوقی در ازدواج، مسئله مهریه است؛ موضوعی که همواره در مراحل قبل و بعد از ازدواج نقش کلیدی ایفا میکند.
در فرهنگ ایرانی، ازدواج نهتنها یک پیوند عاطفی و اجتماعی است، بلکه جنبههای حقوقی و مالی خاصی نیز دارد. یکی از مهمترین مباحث حقوقی در ازدواج، مسئله مهریه است؛ موضوعی که همواره در مراحل قبل و بعد از ازدواج نقش کلیدی ایفا میکند. در این رپورتاژ آگهی از وبسایت وکیل ناصری، بهصورت جامع به بررسی میزان مهریه قانونی، نحوه تعیین، پرداخت، و نکات حقوقی مرتبط با آن خواهیم پرداخت.
مهریه چیست؟
مهریه مالی است که زوج در زمان عقد نکاح، متعهد به پرداخت آن به زوجه میشود. مهریه میتواند هر چیز با ارزش مالی باشد؛ از پول نقد گرفته تا سکه، ملک، طلا، وسایل منزل، یا حتی آموزش مهارت یا انجام کار خاص. قانون ایران هیچ محدودیتی در نوع آن اعمال نکرده، اما عرف جامعه بیشتر به سمت پول یا سکه متمایل است.
میزان مهریه قانونی چقدر است؟
یکی از سوالات پرتکرار مراجعین به دفاتر وکالت این است که «حداقل یا حداکثر میزان مهریه قانونی چقدر است؟». در پاسخ باید گفت:
قانون مدنی ایران حداقل و حداکثر خاصی برای مهریه مشخص نکرده است. اما...
بر اساس قانون حمایت خانواده (مصوب ۱۳۹۱)، در صورت مطالبه مهریه بیش از ۱۱۰ سکه، زوج تنها در صورت اثبات توانایی مالی، ملزم به پرداخت بیش از این مقدار خواهد بود.
بنابراین، اگر مهریه کمتر از ۱۱۰ سکه باشد، زوج موظف به پرداخت کامل آن است و امکان جلب یا توقیف اموال وجود دارد. اما اگر مهریه بالاتر از این مقدار باشد، زوجه باید توانایی مالی زوج را برای دریافت بخش اضافی اثبات کند.
مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه
در تنظیم سند ازدواج، مهریه به دو صورت رایج تعیین میشود:
عندالمطالبه: بهمحض درخواست زوجه، زوج باید آن را بپردازد.
عندالاستطاعه: پرداخت مهریه منوط به توانایی مالی زوج است. در این حالت، بار اثبات عدم استطاعت مالی بر دوش زوج خواهد بود.
انتخاب هر یک از این دو نوع اثر مستقیم بر نحوه مطالبه و اجرای حکم مهریه دارد و باید با آگاهی کامل صورت گیرد.
آیا سقفی برای میزان مهریه وجود دارد؟
بهطور رسمی، هیچ سقفی برای مهریه وجود ندارد. اما بر اساس قانون حمایت خانواده، مزایای قانونی مانند امکان اجرای مهریه از طریق ثبت، تنها تا سقف ۱۱۰ سکه برقرار است. مهریههای بیش از این مقدار، برای اجرای بخش مازاد، نیازمند اثبات توان مالی زوج در دادگاه هستند.
مهریه و مالیات
یکی از نکات حقوقی مهم درباره مهریه، بحث مالیات آن است. طبق قوانین مالیاتی کشور، مهریه از مالیات معاف است و نیازی به پرداخت مالیات برای دریافت آن وجود ندارد. این موضوع باعث شده مهریه، بهویژه سکه یا وجه نقد، گزینهای مناسب برای تأمین مالی زوجه در شرایط خاص تلقی شود.
روند حقوقی مطالبه مهریه چگونه است؟
مطالبه مهریه میتواند از دو طریق انجام شود:
- مراجعه به دفتر ثبت ازدواج: در صورتی که مهریه تا سقف ۱۱۰ سکه باشد، زوجه میتواند با مراجعه به دفتر ازدواج، درخواست صدور اجراییه کند.
- طرح دعوا در دادگاه خانواده: اگر زوج از پرداخت امتناع کند، زوجه میتواند با مراجعه به دادگاه خانواده، مهریه خود را مطالبه کند. در این مسیر، داشتن وکیل متخصص میتواند سرعت و دقت فرآیند را افزایش دهد.
توقیف اموال و مهریه
در صورت صدور اجراییه و عدم پرداخت مهریه، زوجه میتواند تقاضای توقیف اموال همسر را ارائه دهد. اموالی مانند حساب بانکی، خودرو، ملک، و حتی حقوق ماهیانه (با رعایت حداقل مستثنیات دین) قابل توقیف هستند. البته اگر مهریه بیش از ۱۱۰ سکه باشد، برای توقیف اموال بیشتر نیاز به ارائه دلایل توان مالی زوج خواهد بود.

زندان بابت مهریه
طبق ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی، اگر زوج مهریه قانونی را نپردازد و نتواند عدم استطاعت خود را ثابت کند، امکان صدور حکم حبس برای وی وجود دارد. البته در سالهای اخیر، رویکرد قانونگذاران به سمت کاهش حبسهای ناشی از بدهیهای مالی مانند مهریه بوده است.
آیا میتوان مهریه را بعد از عقد افزایش یا کاهش داد؟
بله. طرفین میتوانند در قالب سند رسمی، میزان مهریه را افزایش یا کاهش دهند. برای این کار معمولاً به دفترخانه اسناد رسمی مراجعه و توافقنامه جدیدی تنظیم میشود. لازم به ذکر است که در این موارد، داشتن مشاوره حقوقی اهمیت زیادی دارد تا بعدها مشکلی پیش نیاید.
بخشش مهریه؛ تصمیمی مهم
بسیاری از بانوان در شرایط خاص مانند طلاق، ممکن است به فکر بخشش مهریه خود بیفتند. این کار معمولاً در قالب سند رسمی یا رضایتنامه انجام میشود. اما نکته مهم آن است که این تصمیم باید کاملاً آگاهانه، بدون فشار و با بررسی تمام ابعاد حقوقی و مالی آن گرفته شود.
نقش وکیل در پروندههای مهریه
داشتن وکیل مجرب در دعاوی مربوط به مهریه میتواند مزایای متعددی داشته باشد:
تسریع در روند پیگیری و مطالبه مهریه
استفاده از روشهای قانونی برای توقیف اموال یا ممنوعالخروجی زوج
کاهش فشارهای روحی برای زوجه
تنظیم مستندات حقوقی دقیق و قوی برای ارائه در دادگاه
وبسایت وکیل ناصری با بهرهگیری از تیمی باتجربه در حوزه خانواده، آماده ارائه خدمات مشاوره و وکالت در زمینه مطالبه مهریه، تعدیل آن یا تنظیم توافقنامههای مالی پیش از ازدواج است.
مهریه در ازدواجهای بینالمللی
در صورتی که یکی از طرفین تابعیت کشور دیگری را داشته باشد، مهریه در قالب حقوق بینالملل خصوصی قابل بررسی است. این نوع پروندهها پیچیدگی بیشتری دارند و نیاز به وکیل متخصص در دعاوی بینالمللی دارند. دفتر وکالت وکیل ناصری آماده بررسی و پیگیری پروندههای خانوادگی با جنبه بینالمللی نیز میباشد.

مهریه و طلاق توافقی
در موارد طلاق توافقی، طرفین درباره مهریه نیز به توافق میرسند. این توافق میتواند شامل پرداخت کامل، پرداخت اقساطی یا حتی بخشش آن باشد. اما نکته مهم این است که توافقنامه حتماً در قالب رسمی و با مشاوره حقوقی معتبر تنظیم شود تا از مشکلات بعدی جلوگیری شود.
جمعبندی
مهریه، با تمام ظرافتها و پیچیدگیهای حقوقی خود، یکی از مهمترین موضوعات در روابط خانوادگی محسوب میشود. شناخت کامل قوانین، حقوق و محدودیتهای مرتبط با آن برای هر زوجی ضروری است. چه در ابتدای ازدواج باشید، چه در مراحل اختلاف و طلاق، داشتن آگاهی و مشاوره تخصصی میتواند از بروز مشکلات حقوقی جدی جلوگیری کند.
اگر در زمینه تعیین یا مطالبه مهریه نیاز به مشاوره دارید، وکیل ناصری با سالها تجربه در حوزه حقوق خانواده، آماده همراهی شما در تمام مراحل قانونی است. برای اطلاعات بیشتر یا رزرو وقت مشاوره، به وبسایت رسمی ما مراجعه کنید یا با شماره تماس دفتر در ارتباط باشید.
اطلاعات حقوقی صحیح، مسیر آینده را روشنتر میکند. با وکیل ناصری، مطمئن گام بردارید.