درمان تیروئید کم کار و پر کار با طب سنتی

دوات آنلاین - تیروئید غده کوچک پروانه‌ای شکل جلوی گردن است. این غده برای تولید هورمون تیروئید که برای عملکرد طبیعی تمام سلول‌ها و اندام‌های بدن لازم و ضروری است، به عنصر «یُد» نیاز دارد. در صورت کم و زیاد شدن ترشح این هورمون علائم و عوارض زیادی در بدن ظاهر می‌شود. ید مورد نیاز  بدن به صورت ترکیبی از منابع غذایی و نمک ید‌دار تامین  می‌شود تا افراد از خطر کمبود ید در امان بمانند. دریافت بیش از حد ید، یکی از علل پرکاری و کمبود دریافت ید، سبب کم‌کاری و بروز بیماری تیروئید می‌شود. اما شاید بپرسید گواتر چه نوع بیماری است؟ زمانی که غده تیروئید از اندازه معمول خود بزرگ‌تر شود، گواتر هم نامیده می‌شود. بزرگ‌شدن تیروئید ممکن است بر اثر هر دو شرایط کم‎کاری یا پرکاری تیروئید رخ بدهد. جالب است بدانید در منابع طب سنتی نه تنها وظایف چندانی برای غده تیروئید تعریف نشده بلکه در مورد نقش ید در بروز کم‌کاری یا پرکاری تیروئید نیز بحثی مطرح نشده است. شاید هم به همین دلیل اغلب مدعیان طب سنتی که پزشک نیستند با «ید» بیگانه‌اند و افراد را از مصرف نمک‌های یددار برحذر می‌دارند.

 

جام جم با مقدمه بالا نوشت: برای این‌که بدانیم از دیدگاه طب سنتی چه تئوری‌هایی در مورد کم‌کاری و پرکاری تیروئید و راهکارهای درمانی‌ آن وجود دارد با دکتر الهام پارسا، پزشک متخصص طب سنتی و عضو هیات علمی‌دانشگاه علوم پزشکی گفت‌وگویی انجام دادیم.

 

بیشتر ما تجربه ایجاد جوش و خارش و... یا به اصطلاح «گرمی‌کردن» را به‌دنبال مصرف مواد غذایی گرم مثل ادویه‌جات و خرما و غیره و به اصطلاح «سردی کردن» با علائم تهوع و آبریزش از دهان و... را با مواد غذایی با طبع سرد مثل ماست و دوغ داریم. در این راستا یکی از نظریه‌هایی که البته به تحقیق و اثبات نیاز دارد ولی در طب سنتی ایرانی مطرح شده این است که مصرف مواد غذایی با طبع گرم، ترشحات هورمون تیروئید را زیاد کرده و مصرف مواد غذایی با طبع سرد این ترشحات را کم می‌کند.

 

علائم سوء مزاج گرم و سرد

وقتی فردی دچار افزایش ترشحات هورمون تیروئید یا ‌هایپرتیروئیدی می‌شود، علائم سوءمزاج گرم را نشان می‌دهد و برعکس کسی که کمبود هورمون تیروئید یا ‌هایپوتیروئیدی دارد، علائم مزاج و سوء‌مزاج سرد ظاهر می‌شود.

 

بیشتر بخوانید: درمان غلظت خون در طب سنتی چگونه است

 

علائم هایپوتیروئیدی و سوءمزاج سرد شامل خستگی، عدم‌تحمل سرما، افزایش وزن، یبوست، ریزش مو و.... و علائم هایپرتیروئیدی و سوءمزاج گرم شامل بیقراری، احساس حرارت زیاد، قرمزی صورت، تپش قلب و ... است. با توجه به شباهت علائم سوءمزاج سرد بدن و ‌هایپوتیروئیدی و سوءمزاج گرم بدن و ‌هایپرتیروئیدی، متخصصان طب سنتی ایران با درمان سوءمزاج گرم یا سرد به رفع مشکلات کم‌کاری و پرکاری تیروئید کمک می‌کنند.

راهکار درمان کم‌ کاری تیروئید

کسانی که دچار ‌هایپوتیروئید (کم‌کاری تیروئید) یا سوءمزاج سرد هستند باید مواد غذایی با مزاج سرد را کمتر استفاده کنند و طبع غذاهایشان را به سمت گرمی ببرند. برای صبحانه ارده شیره استفاده و اگر پنیر مصرف می‌کنند باید آن را با مصلحش بخورند که سیاه‌دانه است. در وعده ناهار ماست، دوغ، سالاد شیرازی و کاهو و گوجه فرنگی را همراه غذا نخورند و از مصرف ماکارونی و آش رشته پرهیز و ماهی را با زنجبیل و هل و میخک و در میان وعده‌ها از خوراکی‌های گرمی‌بخش مثل بادام و شربت آب و عسل استفاده کنند.

 

فعالیت بدنی مناسب و منظم روزانه، استعمال موضعی و ماساژ روغن‌های گرم به ناحیه تیروئید مثل روغن بابونه و روغن سیاه‌دانه و بادکش ناحیه تیروئید با هدف کشیدن خون و حرارت و گرم‌کردن این ناحیه توصیه می‌شود.

 

بدانید: دلایل و علایم خشکی مغز چیست

 

نکته دیگری که به خصوص در کم‌کاری تیروئید باید مدنظر داشت ترشحات یا خلط پشت حلقی و به اصطلاح طب سنتی «نزله» است که سبب ایجاد یا تشدید سوءمزاج سرد می‌شود که حتما باید به این مشکل رسیدگی و درمان شود. مصرف دمنوش و بخور بابونه تاحدودی به رفع ترشحات پشت حلقی کمک می‌کند. مصرف زیاد گل کلم، کلم بروکلی، خردل، شلغم و سویا به افراد دارای کم‌کاری تیروئید توصیه نمی‌شود.

روش سنتی برای درمان پرکاری تیروئید

قدم اول درمان هایپرتیروئیدی (پرکاری تیروئید) اصلاح مزاج و برطرف‌کردن سوءمزاج است. ولی به‌طورکل درمان‌های هایپرتیروئیدی کمی‌مشکل‌تر است و مطالعات بیشتری برای درمان این بیماری مورد نیاز است. کسانی که هایپرتیروئیدی دارند و دچار سوءمزاج گرم هستند باید حرارت بدن‌شان کم شود و در غذاها از ادویه‌جات تند کمتر و از زرشک و انار بیشتر و عرقیاتی مثل عرق کاسنی یا شیربادام در وعده یا میان وعده‌ها استفاده کنند. فالوده سیب هم گزینه خوبی برای این افراد است. برای پیشگیری از بیماری‌های تیروئید باید جلوی عوامل ایجادکننده این مشکلات گرفته شود. البته در این موارد مشکلات ارثی را نیز نباید از نظر دور داشت.

 

تیروئید درمان گیاهی دارد؟

در منابع طب سنتی درمان گیاهی کم‌کاری یا پرکاری تیروئید به طور دقیق مطرح نشده و می‌توان معادل آن سوءمزاج را در نظر گرفت که اگر سوءمزاج درمان شود شاید تا حدودی بتوان نیاز به دارودرمانی را کم کرد ولی در طب سنتی برای این بیماری درمان قطعی و صددرصدی وجود ندارد.

 

دانستنی: درمان فشار خون در طب سنتی چگونه است

 

اگر سوءمزاج به خوبی درمان شود ممکن است داروهای تیروئید به مدت کمتری استفاده شود اما گاهی هم احتمال استفاده مستمر و طولانی‌مدت دارو وجود دارد. برای کنترل بیماری‌های تیروئید، اگر در حال مصرف دارو هستید به یکباره دارو را قطع نکنید و اقدامات و تدابیر طب سنتی را انجام داده و اجازه دهید تا پزشک متخصص تجویزکننده دارو، با توجه به نتایج آزمایش تصمیم بگیرد که دارو را کم یا زیاد کند.

 

اثر کم‌کاری تیروئید بر سلامتی

کم‌کاری تیروئید در زنان و افراد بالای ۶۰ سال شایع‌تر است. زمانی که فرد به کم‌کاری تیروئید دچار است، غده تیروئید که در ناحیه جلوی گردن قرار دارد و مسؤول ترشح هورمون تیروئید است، کم‌ کار می‌کند و میزان هورمون مترشحه از آن در بدن کم می‌شود. هورمون تیروئید سرعت فعالیت‌های زیادی را در بدن تنظیم می‌کند؛ مانند سوخت‌وساز کالری و سرعت ضربان قلب.

 

علائم بالینی کم‌کاری تیروئید در افراد مختلف متفاوت است و شامل اینهاست: خستگی، افزایش وزن، صورت پف‌کرده، تحمل نداشتن سرما، درد مفاصل و عضلات، یبوست، خشکی پوست، خشکی و نازکی مو، کاهش تعریق، عادت ماهانه نامرتب، ناباروری، افسردگی و کاهش تعداد ضربان قلب.

 

تیروئید کم‌ کار درمان‌نشده به بازدهی کم فیزیکی و روانی در فرد منجر می‌شود. سطح کلسترول خون را بالا می‌برد که می‌تواند به بروز بیماری قلبی بینجامد. تشخیص تیروئید کم‌کار در بارداری مهم است زیرا به بروز اختلال رشد مغزی در کودک منتهی می‌شود. تیروئید کم‌کار احتمال بروز کم‌خونی را بالا می‌برد و اگر این مشکل درمان نشود در عملکرد کبد نیز مشکل ایجاد می‌کند.

 

خواندنی: هسته خرما برای چی خوب است

 

تاکنون راهی برای پیشگیری از ابتلا به کم‌کاری تیروئید در مواردی که ید کافی مصرف می‌شود، شناخته نشده است. با این حال می‌توانید با اطلاع از فاکتورهای خطر، شناخت علائم و تشخیص به موقع از سوی پزشک از عوارض جدی کم‌کاری تیروئید درمان نشده، پیشگیری کنید.

چند نکته مهم برای خانم‌های باردار

مهم‌ترین عارضه‌ای که پرکاری و کم‌کاری تیروئید می‌تواند در خانم‌های باردار ایجاد کند، سقط جنین است و خانم‌های با سقط مکرر باید به‌طور دقیق از نظر کارکرد تیروئید بررسی شوند.

 

در خانم‌های باردار اگر سوءمزاج تشخیص داده شود، درمان و اصلاح می‌شود اما برای این دسته افراد از داروهای ترکیبی و مرکب طب سنتی استفاده نمی‌شود زیرا بسیاری از داروهای سنتی نیاز به مطالعات و آزمایشات بیشتری دارند.

 

به دلیل عوارض جبران ناپذیری که اختلالات تیروئیدی می‌تواند روی جنین ایجاد کند توصیه می‌شود خانم‌های باردار زیر نظر پزشک از داروهای شیمیایی استفاده و خیلی وابسته به داروهای گیاهی نباشند.

12jav.net