اسفرزه برای چی خوب است + طرز استفاده و عوارض
گیاه اسفرزه خواص زیادی دارد. از ان برای لاغری، درمان یبوست و اسهال و... استفاده می کنند. جزییات بیشتر را در این مطلب مطالعه کنید.
دوات آنلاین -اسفرزه گیاهی با خاصیت های دارویی فراوان است که از گذشته های دور در طب کاربرد داشته و در ایران نیز طبیبان از آن زیاد استفاده می کردند البته اسفرزه نیز مانند تمام گیاهان دارویی عوارضی هم دارد بنابراین بهترین کار قبل از مصرف مشورت کردن با متخصص است.
گیاه اسفرزه چیست
گیاه اسفرزه نوعی گیاهی علفی و یکساله، بدون ساقه و یا دارای ساقه‌های کوتاه و برگ‌های باریک است. این گیاه نوک تیز با سه رگبرگ سراسری در جهت طول برگ، گل‌های کوچک آن به صورت سنبله‌های استوانه‌ای یا تقریباً مدور به طول 1.5 تا ۳ سانتی متر دارد که در راس دمگل ظاهر می‌شود و محتوی دانه‌هایی به رنگ قهوه‌ای مایل به زرد هستند.
ارتفاع این گیاه به ۱۰ تا ۳۵۵ سانتی متر می‌رسد.
میوه این گیاه پوشینه، شکوفا، دو خانه و محتوی معمولاً یک دانه کوچک، لغزنده و به رنگ قهوه‌ای در هر خانه است.
گیاه اسفرزه به حالت خودرو روی چمن‌های خشک، چراگاه ها، مزارع رها شده، علف زارها، کنار راه‌ها و جویبار‌ها و بیابان‌های بایر دیده می‌شود.
در آمریکا از گیاه اسفرزه داروهای ملینی، چون Metamucil تهیه میگردد که ملین خوبی است دانه بسیار سختی است که تقریبا در غالب مناطق دنیا می‌روید و در ردیف مفیدترین، موثرترین و بی ضررترین و در عین حال ملایم‌ترین ملین‌های گیاهی است که از قرن‌ها پیش برای لینت مزاج تجویز شده است، اما تحقیقات جدید نشان می‌دهد که دانه‌های اسفرزه برای کاهش کلسترول و قند خون نیز موثر است.
بدانید: گیاه خاراگوش چیست و چه خاصیت‌هایی دارد
در حدود ۳۰ درصد پوشش دانه اسفرزه را یک ماده جاذب آب تشکیل می‌دهد که موسیلاژ نامیده می‌شود و پس از خیس شدن و جذب آب، لعاب می‌دهد و هر دانه ۱۰ برابر حجم خودش متورم می‌شود و به شکل لعابی ژلاتینی درمی آید و این لعاب است که منشاء شفابخشی آن در موارد اسهال و یبوست است.
یادتان باشد طبیعت گیاه اسفرزه سرد و تر است و نوع سفید رنگ آن مرغوبتراست که باید در آب ته نشین شود.
روش مصرف اسفرزه
مدیر مرکز خدمات تخصصی گیاهان دارویی جهاددانشگاهی خراسان جنوبی گفت: تخم اسفرزه لعاب زا است و مصرف آن به صورت خیسانده حرارت بدن را تسکین داده و برای رفع تشنگی اثربخش است.
مهندس حسین راغ آرا گفت با اشاره به اینکه این گیاه برای رفع التهاب مجاری ادراری و تناسلی بسیار مفید و موثر است، افزود: تخم اسفرزه لعاب زا است و مصرف آن به صورت خیسانده حرارت بدن را تسکین داده و برای رفع تشنگی اثربخش است و همچنین برای رفع تب های گرم مفید است.
به گفته مهندس راغ آرا، اسفرزه برای درمان خشونت سینه، حلق و زبان کاربرد دارد، مسکن سردرد است و برای درمان یبوست و زخم روده از آن استفاده می‌شود.
مدیر مرکز خدمات تخصصی گیاهان دارویی جهاددانشگاهی خراسان جنوبی با بیان اینکه ضماد کوبیده دانه این گیاه با گلاب و روغن بنفشه برای سردرد اثر بخش است، بیان کرد: ضماد لعاب اسفرزه که در اثر خیساندن می آید مخلوط با سرکه و روغن گل سرخ برای تسکین درد مفاصل، نقرس و رفع ورم بناگوش اثرات مفیدی دارد.
بیشتر بخوانید: گیاه علف لیمو چیست و چه خاصیت‌هایی دارد
گفتنی است، مقدار مصرف روزانه دانه این گیاه 10 تا 12 گرم و دو نوبت در روز به این میزان می‌باشد.
یادتان باشد مصرف خوراکی کوبیده تخم اسفرزه(حدود 40 گرم) موجب سرد شدن بدن، تنگی نفس و آشفتگی و احتمالا غش و توقف نبض می‌شود.
اسفرزه برای لاغری
غلاف تخمه اسفرزه به طور مستقیم باعث چربی سوزی نمی‌شود. در واقع این دانه‌های کوچک باعث کاهش میزان چربی‌های جذب‌شده توسط بدن می‌شوند. به خاطر اینکه می‌توانند مواد غذایی مصرف‌شده را خیلی زود از بدن خارج کنند. در نتیجه بدن زمان کمی برای جذب چربی بیشتر خواهد داشت.
غلاف یا همان پوشش تخم اسفرزه همچنین با بهبود هضم مواد غذایی و بدون جذب زیاد آن‌ها و همچنین کمک به پاک‌سازی بدن و حجیم شدن در معده به لاغری کمک می‌کند. حجیم شدن اسفرزه داخل معده باعث ایجاد احساس سیری طولانی مدت شده و سیستم گوارشی از آن برای دفع هرچه بیشتر مواد چرب و توکسین‌ها استفاده می‌کند. با این وجود باید بدانید که مصرف اسفرزه به تنهایی برای کاهش وزن و لاغری کافی نیست. در کنار مصرف این دانه‌های ریز باید تعادل غذایی را رعایت کرده و ورزش کنید.
می‌توانید از تخم یا پودر اسفرزه به عنوان مکملی برای لاغری استفاده کنید. برای این کار کافی است که ده تا بیست دقیقه قبل از غذا آن را مصرف کنید. اسفرزه سرشار از فیبرهای غذایی است و بهتر است در ابتدا به میزان کم مصرف شود.
معمولاً روی پودر اسفرزه میزان مصرف آن نیز ذکر می‌شود. در ابتدا نصف این میزان ذکرشده را با یک لیوان بزرگ شیر یا آب‌میوه‌ی خانگی بدون قند افزوده، مخلوط کرده و میل کنید. می‌توانید میزان مصرفتان را به مرور و در عرض 3 هفته بیشتر کنید. اگر از قرص‌های اسفرزه استفاده می‌کنید آن را نیم ساعت قبل از غذا با یک لیوان بزرگ آب میل کنید.
کاهش قند خون با اسفرزه
اسفرزه با آن قد و قواره‌ی کوچکش قادر است میزان قند خون، میزان انسولین، میزان کلسترول بد خون و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را کاهش دهد. نتایج پژوهش‌ها نشان می‌دهند مواد غذایی سرشار از فیبرهای غذایی به کاهش میزان قند خون و انسولین دیابتی‌ها کمک می‌کند.
دانستنی: کاربردها و خاصیت‌های گیاه آنغوزه چیست
از آنجایی که غلاف اسفرزه نیز سرشار از فیبرهای غذایی است مصرف آن برای کاهش قند خون و انسولین توصیه می‌شود. نتایج پژوهش‌ها همچنین نشان می‌دهند که میزان بالای فیبرهای غذایی روی میزان کلسترول خون نیز تأثیر گذاشته و باعث کاهش آن می‌شود. در نتیجه اسفرزه نیز می‌تواند کلسترول بد خون را کاهش داده و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را نیز کاهش دهد.
خواص دیگر اسفرزه
اسفرزه همچنین دارای خواص زیر است:
نرم کننده شکم
ضد زخم روده و معده
ضد حرارت و عطش
ضد اسهال ساده و خونی
ضد خونریزی سینه
نشاط آور
ضد تب و لرز
عوارض اسفرزه
سازمان غذا و داروی آمریکا اعلام کرده است که مصرف بی‌رویه و نامناسب اسفرزه (به عنوان مثال بدون نوشیدن آب کافی، برای افراد آلرژیک به اسفرزه و همچنین افرادی که قبلاً جراحی روده انجام داده‌اند) می‌تواند باعث انسداد مری، تنگی نفس و آسفیکسی یا خفگی در جنین و نوزاد شود.
نتایج پژوهش آمریکایی نشان می‌دهد در مصرف مکمل فیبرهای اسفرزه در بیمارانی با سابقه‌ی آدنوم کولورکتال، باعث تشدید و بازگشت بیماری می‌شود. برای پیشگیری از عوارض مشکلات بعد از مصرف اسفرزه توصیه می‌شود که به همراه آن آب زیادی بنوشید. نوشیدن یک لیوان آب بعد از مصرف اسفرزه از حجیم شدن این دانه‌ها در گلو جلوگیری می‌کند.
افرادی که از مشکلاتی مانند نفخ، گاز معده و درد معده رنج می‌برند توصیه می‌شود که در ابتدا با مصرف کم اسفرزه شروع کنند.
اگر بعد از مصرف اسفرزه دچار تپش قلب، سرگیجه یا خون در مدفوع شدید مصرف آن را قطع و به پزشک مراجعه کنید.
توجه داشته باشید که مصرف مکمل اسفرزه می‌تواند در جذب برخی از داروها مانند داروهای ضدافسردگی، ضد صرع، ضد دیابت و برخی از داروهایی که برای مشکلات قلبی یا کاهش چربی خون تجویز می‌شوند اختلال ایجاد کنند. اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید نباید از مکمل اسفرزه استفاده کنید. توجه داشته باشید که مصرف اسفرزه باید حداقل دو تا 4 ساعت قبل از داورهای دیگر باشد.
اگر از بیماری‌های کلیوی رنج می‌برید قبل از مصرف اسفرزه حتماً با پزشکتان مشورت کنید.
منابع: جهاد دانشگاهی – تبیان- باشگاه خبرنگاران
12jav.net