کاربرد ورق سیاه در صنایع

ورق سیاه یکی از نخستین محصولات تخت فولادی به شمار می آید که کاربردهای زیادی را در صنایع مختلف به خود اختصاص داده است. این محصول علاوه بر کاربرد در صنایع، به عنوان ماده اولیه تولید سایر ورق های فولادی مانند محصولات اسیدشویی، سرد، روغنی و پوشش دار نیز مورد استفاده قرار می گیرد. از کاربردهای ورق سیاه در صنعت می توان به ساختمان سازی اشاره کرد. این محصول برای ساخت قوطی، لوله های تأسیساتی، انواع پروفیل، سقف و دیوار سازه های سبک، صفحه ستون، محکم کردن اتصالات، نبشی، ناودانی، تیرآهن، چهارپهلو، سازه های فلزی سنگین، سدسازی، پل سازی و ... به کار برده می شود.

از مصارف ورق سیاه در صنعت پتروشیمی نیز می توان به ساخت انواع مخزن های مخصوص حمل، مخزن های تحت فشار برای نفت و گاز، تولید لوله های انتقال سیالات، سیلندر گاز، تانکرها، تجهیزات تقطیر، ایستگاه ها و مواردی از این قبیل اشاره کرد. همچنین این موضوع بسته به گرید ورق های گرم متغیر می باشد و هر گرید با خواص مشخصی تولید می شود. به طور مثال گریدهای دریایی ورق سیاه در ساخت سکوهای نفتی دریایی، قسمت های بابری، کشتی سازی، تجهیزات دریایی و ... که نیاز به مقاومت و استحکام بالا در برابر آب شور دریا و رطوبت دارند، مورد استفاده قرار می گیرند.

سایر کاربردهای ورق سیاه در صنایع شامل مصارف خودروسازی در ساخت اگزوز، سیستم تعلیق، قطعات بدنه و زیر و بند ماشین و ...، کشاورزی برای ساخت بیل، چنگک، داس و ...، حمل و نقل برای ساخت جرثقیل های باربر، بدنه کامیون و ماشین آلات سنگین و ... می باشند. همچنین این فلزات برای تجهیزات ترافیکی مانند گاردریل، جاده سازی، ابزارآلات صنایع مختلف، تجهیزات صنایع نظامی، نیروهای هوایی، سازه های فرودگاهی و تفریحی و همچنین ساخت دستگاه های صنعتی کارخانجات مختلف مانند کاغذسازی به کار برده می شود.

فرآیند تولید ورق سیاه

تولید ورق سیاه با استفاده از فرآیند نورد گرم صورت می گیرد و این فرآیند بر روی اسلب فولادی یا تختال باید انجام شود. در ابتدا اسلب اولیه در واحد فولادسازی آن کارخانه با آنالیز شیمیایی گرید ورق سیاه ساخته می شود یا از کارخانجات تولیدکننده اسلب در کشور خریداری می شود. این قطعات با طول های 9 تا 10 متری در ضخامت های 200 تا 250 میلی متر ابتدا وارد کوره های پیش گرم شده تا پس از 200 دقیقه دمای آن ها به 1200 درجه سانتی گراد برسد. این مرحله به نورد شدن و کاهش ضخامت تختال ها کمک می کند.

پیش از آغاز عملیات نورد، اسلب ها در واحد پوسته شکن عمودی تحت فشار آب فراوان قرار می گیرند تا پوسته های اکسیدی که بر اثر حرارت و هوای آزاد بر روی آن ها به وجود آمده اند، زدوده شوند. در مرحله بعدی تختال ها وارد خط نورد شده که دارای چند قفسه و غلطک هستند. این غلطک ها با حرکت مداوم به صورت رفت و برگشتی سبب کاهش ضخامت اسلب ها شده و همچنین طول آن ها را افزایش می دهند. بسته به ضخامت نهایی ورق سیاه این فرآیند ممکن است در دو یا چند مرحله صورت بگیرد تا قطعات به ضخامت مد نظر برسند.

در بخش بعدی شیت های آماده شده با استفاده از دستگاه ها و آزمایش های مختلف از نظر میزان ضخامت، صافی سطح، نداشتن امواج، خواص مکانیکی و فیزیکی تست شده و همزمان دمای آن ها در واحد کولینگ توسط بسترهای خنک کننده حدود 600 درجه سانتی گراد کاهش می یابد. در نهایت شیت های گرم بسته به تولید کارخانه به شکل رول در دستگاه کلاف پیچ یا به شکل شیت های فابریک در عرض و طول مشخص برشکاری و بسته بندی می گردند.

معرفی دو تا از کارخانه های ورق سیاه

ورق سیاه توسط کارخانجات مختلفی در کشور تولید می شود که از جمله آن ها می توان به شرکت فولاد مبارکه اصفهان، کارخانه فولاد اکسین اهواز، کاویان اهواز، فولاد خرم آباد، فولاد گیلان، فولاد اصفهان، نورد و لوله اهواز و ... اشاره کرد. به صورت کلی ورق های گرم به دو صورت نازک بار و ضخیم بار در گریدهای مختلف تولید شده و نحوه عرضه آن ها نیز به دو شکل رول و شیت می باشد. در این بین شرکت های فولاد مبارکه، گیلان و نورد و لوله اهواز از جمله تولیدکنندگان نازک بار به شمار می آیند و سایر تولیدکنندگان این محصول را به شکل ضخیم بار عرضه می کنند. ضخامت ورق سیاه از 2/1 تا 16 میلی متر در دسته ورق های نازک بار قرار گرفته و بیشتر به صورت رول عرضه می گردد، اما ضخامت 16 به بالا ورق سیاه ضخیم بار نامیده شده و اکثرا به شکل شیت های فابریک تولید می شود. در این بین قصد بررسی دو تا از کارخانجات تولیدکننده ورق سیاه نازک بار و ضخیم بار را داریم:

ورق سیاه فولاد مبارکه

شرکت فولاد مبارکه اصفهان یکی از بهترین تولیدکنندگان ورق سیاه نازک بار در کشور به شمار می آید که صفر تا صد مراحل تولید این محصول از استخراج سنگ آهن و فراوری و سپس نورد گرم را انجام می دهد؛ به همین علت رول های فولادی این کارخانه از کیفیت سطح و ترکیبات شیمیایی فوق العاده ای برخوردار هستند.

ضخامت محصولات گرم فولاد مبارکه بین 2/1 تا 15 میلی متر می باشد و عرض آن ها نیز 600 تا 2000 میلی متر بسته به سفارش مشتری در نظر گرفته شده است. این فلزات به صورت رول عرضه شده و از این رو محدودیتی در طول ندارند. شرکت فولاد مبارکه فعالیت خود را از سال 1371 در 75 کیلومتری شهر اصفهان آغاز کرد و امروزه انواع گریدهای معمولی، صنعتی و آلیاژی سیاه توسط این مجموعه تولید می شود.

ورق سیاه فولاد مبارکه با گریدهای ذکر شده علاوه بر تأمین نیازهای داخلی کشور، بخش مهمی از نیاز صادرات فولاد در کشور را برطرف کرده است. دقت تولید بالا در این مجموعه و حساسیت کارشناسان تولید سبب شده تا با خرید ورق سیاه فولاد مبارکه، خریداران شاهد نداشتن تلورانس ابعادی برای این فلزات باشند؛ زیرا این محصولات با کیفیت سطحی صاف، دقیق و تست شده توسط واحد فنی و متخصصان کنترل کیفی تولید می گردند.

فولاد کاویان

شرکت فولاد کاویان اهواز یکی از قدیمی ترین تولیدکنندگان ورق سیاه در کشور شناخته می شود و این فلزات را به صورت شیت های ضخیم بار فابریک در بازه ضخامتی 8 تا 50 میلی متر تولید می کند. این مجموعه در سال 1354 برای تولید ورق های ضخیم بار شروع به فعالیت کرد و امروزه یکی از تولیدکنندگان برتر محصولات ضخیم بار به شمار می آید. به همین علت یکی از قدیمی ترین تولیدکنندگان ورق سیاه در کشور شناخته می شود.

دقت داشته باشید اسلب مورد نیاز شیت های فابریک کاویان از کارخانجاتی مانند فولاد خوزستان، هرمزگان یا مبارکه خریداری می شود و تحت فرآیند نورد گرم به محصولات گرم در گریدهای st37 و st52 تبدیل می گردد. در واقع برای خرید ورق سیاه کاویان باید کاربردهای خود را بیشتر در زمینه های ساختمانی و عمومی در نظر بگیرید؛ زیرا عرضه این کارخانه در بازار فیزیکی بورس نیز بیشتر در گرید st37 می باشد. شیت های فابریک این مجموعه بر اساس سفارش مشتریان پس از نورد و تست های مختلف، در ابعاد مناسب از نظر طول و عرض برشکاری شده و سپس برای ارسال بسته بندی و لیبل گذاری می شوند.

منبع: https://www.ahaninfo.ir/articles/143-ورق-کاویان-چیست-بررسی-انواع-گریدهای-آن