امکان به ارث رسیدن مهریه
مطابق با ماده ۹۴۰ قانون مدنی، هر یک از زوجین بعد از مرگ، از دیگری ارث خواهد برد. توارث نیز میان زوجه و زوج زمانی برقرار میگردد که رابطه زوجیت میان آنها دائمی باشد. در ازدواج موقت، رابطه توارثی برقرار نمیشود و زوج و زوجه از یکدیگر ارث نخواهند برد.
وضعیت مهریه پس از فوت زوجه
هرگاه زوجه فوت نماید، کلیه حقوق و مطالبات وی به وراث او خواهد رسید و از جمله این حقوق، مهریه وی میباشد که در زمان حیات او از زوج مطالبه نکرده باشد. این موضوع از این جهت حائز اهمیت است که پدر و مادر زوجه از مهریه فرزندشان ارث خواهند برد و همچنین زوج و فرزندان نیز جزء وارث بوده و در کنار والدین زوجه، از مهریه وی ارث می‌برند. برای اطلاع از بهترین راه فرار از پرداخت مهریه چیست؟ (https://lawyerrezaabdolmohammad.com/blog/escaping-dowry-payment) کلیک کنید.
مهریه زوجه در صورت نداشتن فرزند
جهت محاسبه مهریه زوجه فوت شده در صورتیکه فرزندی نداشته باشد، میبایست سهم زوج را از مبلغ مهریه کسر نموده و مطابق سهم‌الارث پدر و مادر، به آنها پرداخت گردد. چنانچه در جریان زندگی، رابطه زناشویی انجام نشده باشد، زوجه و وراث وی، مالک نصف مهریه بوده و چنانچه رابطه زناشویی انجام شده باشد، مالک تمام مهریه وی میباشند.
مطالبه مهریه زوجه از ناحیه وراث وی
چنانچه شوهر فوت نماید درحالی که مهریه همسر خود را پرداخت ننموده باشد، با عنایت به این امر که مهریه طلب ممتاز محسوب میگردد بنابراین بعد از فوت زوج مهریه به زوجه پرداخت خواهد شد. چنانچه زوجه فوت نماید و مهریه خود را در ایام زندگی زناشوشی از شوهرش مطالبه ننموده باشد و یا آن را به همسرش نبخشیده باشد، شرایط دین نحو خواهد بود:
اولاً حق مطالبه مهریه همیشه برای ذی‌‌نفعان وی وجود دارد، حتی چنانچه زوجه در قید حیات نباشد. بدین معنا که با فوت زوجه، حق مطالبه مهریه وی مانند هر حق یا مال دیگری به وراث ایشان منتقل خواهد شد.
ثانیاً وراث این امکان را دارند که پس از فوت زوجه و به قائم مقامی از جانب وی، مهریه ایشان را از زوج مطالبه نمایند و به هیچ علتی زوج نمی‌تواند از پرداخت و تادیه مهریه زوجه متوفی خود به وراث او، امتناع ورزد؛ چرا که دین ناشی از مهریه از جمله دیون ممتاز میباشد.
ثالثاً حتی در صورت وجود دیون متعدد و مختلف زوج، تادیه و وصول مهریه همسر بر سایر دیون وی مقدم میباشد.
ورثه زوجه جهت مطالبه مهریه وی، دادخواستی تنظیم نموده و به نسبت قدر السهم خود به طرفیت شوهر متوفی، حقوق قانونی زوجه متوفی را مطالبه مینمایند. ورثه زوجه متوفی میبایست مدارکی از جمله گواهی انحصار وراثت و عقدنامه زوجه را به دادگاه تقدیم نمایند.
بررسی امکان ارث بردن زوج از مهریه زوجه متوفی
زوج نیز جزو وراث زوجه محسوب می شود و از مهریه وی ارث خواهد برد. فلذا چنانچه مهریه را پرداخت نموده باشد، از همان مهریه پرداخت شده ارث می برد. چنانچه مهریه را وصول نکرده باشد، به نسبت قدرالسهمی که قانون معین نموده باشد، مالک مهریه خواهد بود و دیگر نیاز به پرداخت آن مقدار که سهم خودش از مهریه زوجه فوت شده میباشد، نخواهد بود. در این رابطه می توانید با وکیل مهریه (lawyerrezaabdolmohammad.com) مشورت نمایید.
برای مثال چنانچه تمام اموال زوجه فوت شده ۱۰۰ سکه تمام بهار آزادی مهریه وی باشد، چنانچه زوجه دارای فرزندی باشد، شوهرش یک چهارم معادل ۲۵ سکه تمام بهار آزادی را به ارث میبرد و میبایست فقط ۷۵ سکه را به دیگر وراث پرداخت نماید. ولی چنانچه زوجه فوت شده فرزندی نداشته باشد، شوهر وی یک دوم معادل ۵۰ سکه را به ارث میبرد و تنها میبایست ۵۰ سکه الباقی را به دیگر وراث زوجه پرداخت نماید.
نحوه و شرایط پرداخت اقساطی مهریه زوجه فوت شده
مهریه پس از فوت زوجه همچنان جزیی از دارایی های وی به حساب می آید و به وراث وی به ارث خواهد رسید. وراث زوجه فوت شده می‌توانند به نسبت قدرالسهم خود از این دارایی‌ها، حق خود را مطالبه نمایند. زوج نیز در صورت وجود رابطه زوجیت از زوجه فوت شده ارث خواهد برد. با نظر به اینکه پرداخت و وصول مهریه پس از فوت زوجه، به توان مالی بستگی شوهر خواهد داشت، چنانچه شوهر توان پرداخت و وصول مهریه زوجه فوت شده خویش را نداشته و یا تمکن مالی وی ضعیف و محدود باشد و نتواند مهریه وی را به نحو یک‌جا پرداخت کند، می‌تواند درخواست اعسار داده و مهریه را تقسیط نماید.
شرایط اخذ و وصول مهریه پس از فوت زوجه
چنانچه زوجه وراث دیگری به جز زوج نداشته باشد، تمام اموال وی به شوهرش خواهد رسید. با نظر به این امر که مهریه پس از فوت زوجه، همانند تمامی حقوق و مطالبات وی به وراثش خواهد رسید باید توجه داشت که از دیگر حقوق ایشان، میتوان به مهریه اشاره نمود؛ بنابراین چنانچه در زمان حیات مهریه خویش را از شوهرش مطالبه نکرده باشد، این حق بر گردن زوج خواهد بود و باید به وراث زوجه فوت شده پرداخت شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با شرایط اخذ مهریه پس از فوت زوجه بهتر است با وکیل طلاق دکتر عبدالمحمد مشورت نمایید.
نحوه محاسبه مهریه زوجه فوت شده
مهریه زوجه از جمله دیونی بوده که بر ذمه زوج میباشد و تا بعد از مرگ زوج نیز قابلیت مطالبه دارد. چنانچه زوجه در قید حیات نباشد، وراث وی می‌توانند به نیابت و قائم مقامی از او، مهریه زوجه فوت شده را از اموال شوهرش مطالبه نمایند که البته میبایست در این موارد قوانین مربوط به طبقات ارث و سهم الارث به شکل کامل معین شده و رعایت گردد.
چنانچه زوجه پیش از مطالبه مهریه خویش فوت نماید و مهریه وی وجه رایج کشور باشد، وراث او می‌توانند مهریه اش را دریافت نمایند. با عنایت به این امر که پس از فوت زوج، اموالش به وراث او خواهد رسید، عموماً وراث جهت دریافت مهریه مادرشان از طریق طرح دعوا برای دریافت آن اقدام نموده و مطابق قانون، مهریه به وراث خواهد رسید.