دوات آنلاین - یبوست از جمله مشکلات گوارشی است که شیوع زیادی دارد و بنا به تحقیقات انجام شده زنان بیش از مردان دچار ان می‌شوند. همچنین شیوع آن در افراد مسن یا چاق بیشتر از دیگران است. طب سنتی در این رابطه نسخه کاملی دارد.
چه وقت به یبوست مبتلا شده ایم
محمود اسحاق حسینی فوق تخصص گوارش و کبد با اشاره به اینکه یبوست معضلی است که میتواند انسان را از آغازین روز‌های زندگی تا واپسین لحظات درگیر کند گفت: اگر فردی تا دوبار دفع در هفته دفع داشته باشد یبوست ندارد، اما اگر این تعداد دفع کمتر شود فرد یبوست دارد. تا دوبار دفع در هفته قابل قبول است.
وی افزود: برخی افراد برای ۱۵ روز یا حتی ۳۰ روز دفع ندارند این بیماران حتما باید دلیل یبوست خود را پیگیری و بررسی کنند.
4 دلیل ابتلا به یبوست
از منظر طب سنتی، بی‌‌نظمی در رژیم غذایی، یکی از شایع‌‌ترین علل یبوست است؛ مصرف وعدههای غذایی به طور منظم و در ساعات مناسب و خوب جویدن غذا به کاهش این مشکل گوارشی کمک میکند. اما دلایل مهم ابتلا به این مشکل در ادامه آمده است:
کم آبی بدن
حفظ تعادل آب در بدن، فواید زیادی برای ما دارد؛ افزایش انرژی، حفظ انعطاف‌پذیری پوست و... . کسانی که در طول روز به اندازه کافی آب نمی‌نوشند، به‌راحتی خودشان را در معرض ابتلا به کم‌آبی بدن قرار می‌دهند، درحالی که این مشکل میتواند یکی از دلایل اصلی ابتلا به یبوست باشد.
استرس و اضطراب مزمن
انسان‌ها استرس و اضطراب را به شیوه‌های مختلفی تجربه می‌کنند. استرس و اضطراب مزمن در بعضی افراد میتواند باعث بروز علائم روانی یا احساسی مثل وحشت یا ترس شود. دیگر واکنش‌های فیزیکی هم عبارتند از افزایش ضربان قلب، سرگیجه، بی‌خوابی و همچنین یبوست. استرس مزمن نه‌تنها بر میکروبیوتای روده تاثیر منفی می‌گذارد بلکه میتواند باعث ابتلا به مشکلات گوارشی مختلف مانند حرکات نامنظم روده و سندرم روده تحریک‌پذیر شود. تحقیقات علمی نشان داده‌اند که استرس به‌دلیل برانگیخته کردن واکنش‌های عصبی میتواند عملکرد طبیعی رودهها را مختل کند و باعث ابتلا به یبوست شود.
فیبر کافی دریافت نمی‌کنید
فیبر که برای متعادل‌سازی گلوکز، سلامت رودهها و پیشگیری از بیماری‌های مزمن ضروری است، یکی از درشت‌مغذی‌های ضروری محسوب میشود که متاسفانه اغلب نادیده‌اش می‌گیریم. در واقع، اگر کسی به یبوست مبتلا باشد، در درجه اول باید سطح فیبر دریافتی خود را بررسی کند و در صورت لزوم فیبر دریافتی روزانه را به سطح استاندارد برساند. فیبر دریافتی روزانه باید بین 22 تا 34 گرم باشد درحالی که متخصصان می‌گویند مردان همیشه باید حداقل فیبر دریافتی را در محدوده 28 گرم حفظ کنند. با این‌حال، افراد قابل توجهی همچنان دریافت فیبر را جدی نمی‌گیرند و نهایتا روزانه 14 گرم فیبر دریافت می‌کنند.
تاثیر داروها و مکمل ها
اسحاق حسینی در پاسخ به اینکه آیا داروهای اعصاب یبوست را تشدید میکند؟ گفت: داروهای اعصاب و داروهای ضد افسردگی و داروهایی که برای بیماران پارکینسونی استفاده میشود یبوست را به همراه خواهد داشت. ما نمی‌توانیم داروهای این افراد را قطع کنیم. اگر با روش‌های مذکور یبوست آنها برطرف نشود باید دارو استفاده کنند تا دفع راحتی داشته باشند.
از طرفی زیاده‌روی در مصرف چیزهای خوب همیشه میتواند نتایج بدی داشته باشد، همان‌طور که این اتفاق در مورد مکمل‌های غذایی پیش می‌آید. درحالی که آهن و کلسیم جزو مواد مغذی ضروری برای سلامت استخوانی و خونی هستند، زیاده‌روی در مصرف آنها میتواند عملکردهای روده را ضعیف کند و باعث ابتلا به یبوست شود. همین اتفاق میتواند در مورد بعضی از داروها مانند آنتی‌هیستامین‌ها، داروهای ضددرد، داروهای ضدفشارخون و داروهای ضدافسردگی تکرار شود زیرا همه این داروها می‌توانند در تنظیم حرکات روده نقش داشته باشند. بعضی از این داروها زمان لازم برای عبور غذاها از دستگاه گوارش را آهسته‌تر می‌کنند درحالی که بعضی از آنها مایعات دستگاه گوارش را کاهش می‌دهند. اما این روندها عمدتا باعث ابتلا به یبوست می‌شوند. به همین دلیل هم متخصصان می‌گویند که اگر در حال مصرف چنین داروهایی هستید، حتما دریافت فیبر روزانه را جدی بگیرید و هر روز مقدار زیادی آب بنوشید. اگر دریافت مقادیر زیادی از آب و مایعات را به ساعات صبح اختصاص دهید، این مشکل تا حدود زیادی کمتر میشود.
میوه های مفید برای یبوست
دکتر حسینی گفت: یبوست باید علت‌یابی شود، ولی معمولا نیاز به درمان جدی به ویژه در کودکان ندارد. در سنین بالاتر یبوست حتما باید بررسی شود. نوشیدن ۸ لیوان آب در شبانه روز میتواند به رفع یبوست کمک شایانی کند و دیگر تغذیه است که با خوردن میوه‌هایی همچون آلو، انگور، گلابی، انجیر و سبزیجات وزیتون و روغن زیتون تا ۸۰ درصد موارد به رفع یبوست کمک میکند.
اسحاق حسینی با تاکید بر اینکه فعالیت و تحرک بدنی میتواند در جلوگیری از یبوست نقش موثری داشته باشد: نبود تحرک موجب یبوست میشود. تحرک موجب تسریع حرکات دستگاه گوارش شده و دفع را آسان میکند. این افراد نیازی به دارو نخواهند داشت.
تاثیر آلو خشک را دست کم نگیرید
آلو خشک سرشار از مواد مغذی است که دفع مدفوع را آسان میکند. آلو حاوی بسیاری از قند‌های طبیعی است که باکتری‌های روده را تحریک میکند و به دفع راحت‌تر مدفوع کمک میکند. این باکتری‌ها هم چنین آب را به داخل روده کشیده و در نتیجه حرکت روده را ایجاد می‌کنند. آلو هم چنین حاوی کلروژنیک اسید است که همان مواد شیمیایی موجود در قهوه شما هستند که باعث ایجاد احساس «من باید مدفوع کنم» می‌شوند.
آووکادو یبوست را برطرف می کند
بیش از آن که دوست داشته باشیم عکس آن را در اینستاگرام پست کنیم آووکادو برای رهایی از یبوست نیز عالی محسوب میشود. آووکادو سرشار از منیزیم است و منیزیم به جذب رطوبت به داخل دستگاه گوارش کمک میکند که مدفوع را نرم میکند و دفع آن را آسان‌تر می‌سازد. محتوای بالای فیبر محلول آووکادو به منظم بودن روده کمک میکند و محتوای فیبر نامحلول آن روده بزرگ را تمیز میکند که میتواند از سرطان روده بزرگ جلوگیری کند.
درمان یبوست با کیوی
کیوی مملو از مواد مغذی و ویتامین‌هایی است که برای رودهها مفید هستند و باعث حرکت منظم روده می‌شوند. محتوای فیبر بالای کیوی اجازه می‌دهد تا ظرفیت نگهداری آب بالایی داشته باشد که باعث بهبود عمل دفع میشود.
سبزیجات مفید برای رفع یبوست
قبل از هر چیز به یاد داشته باشید کلم ترش، کیمچی و ترشی‌های تخمیر شده لاکتو منابع بسیار خوبی از پروبیوتیک‌ها هستند که به بهبودی و قوی ماندن دستگاه گوارش کمک می‌کنند. این مواد غذایی به طور باوردنکردنی برای برای باکتری‌های روده شما مغذی هستند.
ریواس برای یبوست خوب است
ریواس به طور منظم برای درمان اسهال، یبوست و درد معده استفاده میشود. ریواس دارای ترکیبی به نام سنوزید A است که به عنوان یک ملین طبیعی عمل میکند. سنوزید A به عنوان یک ملین طبیعی با تحریک سلول‌های روده عمل میکند که باعث ایجاد انقباض در روده میشود. ریواس از نظر فیبر نیز بسیار غنی است.
اسفناج؛ دوای یبوست
اسفناج بسیار خوبی از بسیاری از ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلف است. با این وجود، اسفناج خام فیبر بسیار کمی دارد که به نوبه خود به این معنی است که بدن شما با مصرف آن گاز بیشتری جمع میکند. اسفناج خام سرشار از ویتامین آ است، اما خوردن اسفناج پخته شده جذب ویتامین آ و E، پروتئین، فیبر، روی، تیامین، کلسیم و آهن را افزایش می‌دهد. کاروتنوئید‌های مهم مانند بتاکاروتن، لوتئین و زآگزانتین نیز قابل جذب‌تر می‌شوند.
اسفناج را می‌توان در روغن زیتون با سیر تفت داد و کمی نمک زد تا یک غذای جانبی سریع تهیه شود. بعد از شروع به جوشیدن حدود یک دقیقه بپزید. برخی روی آن پنیر پارمزان و برخی دیگر لیموترش می‌ریزند.
کنگر فرنگی مصرف کنید
به دنبال کنگر فرنگی با با برگ‌های ضخیم محکم بسته‌بندی شده و رنگ سبز تیره باشید. اگرچه این سبزی سرشار از فیبر، سرشار از ویتامین ث و خوبی از فولات است، اما یک تولیدکننده بدنام گاز است. در نتیجه، در قرار ملاقات اول یا مهمانی آن را نخورید! کنگر فرنگی که به مدت ۱۰ تا ۱۲ دقیقه جوشانده شده است را می‌توان نصف کرد با سیر، جعفری و روغن زیتون گریل کرد تا یک دورچین غذای عالی داشته باشید.
سبزی جعفری یادتان نرود
جعفری بیش از یک افزودنی خوشمزه به وعدههای غذایی مورد علاقه شما یک پاک کننده عالی روده است. جعفری دارای اثرات ادرارآور است بنابراین میتواند برای شستشوی دستگاه گوارش شما مفید باشد. به دلیل محتوای آنزیمی، جعفری هم چنین یک کمک کننده فوق العاده برای گوارش است و به ویژه برای کمک به کبد در پردازش پروتئین و افزایش متابولیسم چربی مفید است. هم چنین، جعفری میتواند به پایدار نگهداشتن قند خون شما کمک کند دقیقا محیطی که ما برای ترمیم متابولیک و کاهش وزن به آن نیاز داریم.
این غذاها را برای درمان یبوست بخورید
از غذاهایی همچون سوپ، خوراک کدو، آش چغندر، شیربرنج و فرنی استفاده کنید و کمی روغن بادام شیرین، روغن زیتون یا کنجد به این غذاها بیفزایید.
آب عدس و آب کلم میتواند ملین باشد اما جرم عدس و کلم، قابض است و باید از خوردن آنها در زمان یبوست خودداری شود.
بیشتر بخوانید: درمان فشار خون در طب سنتی چگونه است
اگر حجم مدفوع اندک است، از میوه و سبزی بیشتری استفاده کنید؛ مصرف سیب بدون پوست، گلابی و مرکبات برای رفع یبوست توصیه میشود.
همچنین میتوانید چند عدد انجیر خشک را هنگام شب در یک لیوان شیر ریخته و آن را داخل یخچال نگهداری کنید؛ هنگام صبح که انجیرها به خوبی داخل شیر خیس خورده و نرم شده اند، آنها را میل کنید؛ این امر در درمان یبوست بسیار نافع است.
مصرف خورش‌‌هایی با رنگ سبز مانند خورش کرفس و قرمه سبزی برای پیشگیری از یبوست و مصرف خورش آلو اسفناج برای درمان آن بسیار کمک‌‌کننده است.
مصرف اسفیدباج برای درمان یبوست توصیه میشود؛ اسفیدباج، آب‌‌گوشتی است که در تهیه آن از گوشت جوجه مرغ، بزغاله و سایر گوشت‌‌های دارای هضم راحت به اضافه سبزیجاتی مثل اسفناج، کدو، ماش و جو پوست‌‌کنده و ادویه‌‌جات گرم استفاده میشود.
کدام مایعات برای درمان یبوست مفید است
مصرف مایعات کافی به درمان یبوست کمک بسیار شایانی میکند؛ مصرف نوشیدنی‌‌هایی مانند شربت آلو و شربت گل محمدی باعث رفع یبوست میشود.
بیشتر بخوانید: درمان غلظت خون در طب سنتی چگونه است
برای تهیه شربت آلو، مقداری آلوی شیرین را شسته و آن را در ظرفی ریخته و آنقدر آب به آن بیافزایید که آب روی آلوها را بگیرد؛ سپس با حرارت ملایمی آن را بپزید؛ بعد آن را صاف و به آن شکر تا ترنجبین اضافه کنید و سپس میل کنید.
تاثیر چای بر یبوست
دکتر حسینی، فوق تخصص گوارش و کبد در پاسخ به اینکه آیا نوشیدن چای برای فردی که اسید معده زیادی دارد؟ گفت: اسید معده برخی افراد طبیعی است، اما ریفلاکس دارند و عده‌ای ترشح اسید بالا دارند. این افراد باید نوشیدن چای ویژه چای پررنگ را محدود کنند. چای پررنگ موجب یبوست میشود. مصرف چای در این افراد باید کم و کمرنگ باشد. همچنین نوشیدن نوشابه‌ها برای این افراد بسیار مضر است.
شکم خود را با روغن ماساژ بدهید
روغن‌‌مالی شکم با روغن زیتون یا بنفشه به حرکت رودهها و برطرفشدن یبوست کمک خواهد کرد؛ برای این کار، دست‌‌تان را به روغن آغشته کنید و از سمت معده به طرف پایین ماساژ دهید.
ماساژ شکم از ناف به سمت اطراف به صورت دورانی و در جهت عقربه‌‌های ساعت نیز میتواند کمک‌‌کننده باشد.
منابع: فارس - تسنیم - سلامت - فرارو
12jav.net