آرتریت روماتوئید؛ دلایل، علائم و روش‌های درمانی آن چیست

دوات آنلاین -آرتریت روماتوئید نامی پیچیده و شاید ترسناک برای یک بیماری است اما واقعیت این است که این بیماری در اکثر مواقع قابل کنترل و درمان است. آرتریت در واقع التهاب منجر به ایجاد درد، تورم و تجمع مایع در داخل مفصل است. علائم این بیماری و روش‌های پیشگیری از آن را در ادامه بخوانید:

 

تعریف بیماری آرتریت روماتوئید

به گفته محمدمهدی امام، فوق ‌تخصص روماتولوژی آرتریت بیماری است که در آن مفصل دچار تورم می‌شود. علت ایجاد آن مجموعه‌ای از بیماری‌های التهابی و از آن جمله بیماری‌های موسوم به روماتیسمی هستند. به طور کلی هر بیماری که بتواند تورم مفصل آرتریت ایجاد کند بیماری روماتیسمی تلقی می‌شود.

 

او تصریح کرد: نکته مهم در مورد آرتریت و بیماری‌های روماتیسمی مراجعه سریع به متخصص مربوطه است چرا که با در اختیار داشتن درمان‌های امروزی بسیاری از انواع آنها قابل کنترل و حتی ریشه کنی است.

عوارض این بیماری چیست

آرتریت روماتوئید ممکن است تنها چند هفته یا چند ماه طول بکشد، یا برای تمام عمر با فرد مبتلا بماند.

 

این بیماری می تواند در هر سنی ایجاد شود و اگر بیماری در زمان شروع تشخیص داده نشده و درمان نشود، تشدید درد و ناراحتی و همچنین تغییرات ظاهری اندام، قطعی خواهد بود.

 

آرتریت روماتوئید علاوه بر تاثیر مخربی که بر مفاصل بدن دارد، با تاثیر بر سایر بافت ها و ارگان های بدن باعث کاهش طول عمر و کارایی آنها می شود.

علائم آرتریت روماتوئید

دکتر امام توضیح داد: علت بسیاری از بیماری‌های روماتیسمی فاکتورهای ژنتیکی است و عوامل محیطی مثل عفونت، سیگار، استرس، تغذیه نامناسب و عوامل مختلف دیگری که در هر روماتیسم متفاوت است در بروز آن نقش دارد.

 

این فوق تخصص روماتولوژی ادامه داد: با توجه به آنکه فاکتورهای ژنتیکی در بروز این بیماری نقش دارند اغلب آنها می‌توانند مزمن باشند و لازم است بیمار تا مدتی تحت نظر پزشک مربوطه قرار گیرد.

 

با نشانه‌های این بیماری در زیر بیشتر آشنا شوید:

 

تورم یک یا چند مفصل بند انگشتان

این تورم معمولا در بند وسط و یا بزرگترین بند انگشت ایجاد می شود، نه در بند انگشتی که نزدیک ناخن دست وجود دارد. تورم معمولا در مفاصل انگشتان هر دو دست ایجاد می شود. ناحیه متورم سفت و استخوانی احساس نمی شود، بلکه نسبتا نرم خواهد بود. در این بیماری تورم انگشتان معمولا با احساس گرما و قرمزی قابل توجهی همراه است.

 

ورم بندهای انگشت و یا مفاصل

تورم در حداقل یک یا چند بند انگشت یا مفاصل بزرگ و کوچک، اگر برای بیش از شش هفته باقی بماند، می تواند یک علامت محکم برای آرتریت روماتوئید در نظر گرفته شود. تورم مفاصل بزرگی مانند زانو، مچ پا، شانه و آرنج همگی می توانند یکی از این علامت ها باشند.

 

انگار توپ کوچکی زیر پایتان است

افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید خیلی وقت ها احساس راه رفتن روی توپ گلف یا تورم در زیر پا را دارند. این حالت معمولا اولین شکایتی است که فرد در صبحگاه و هنگام برخاستن از رختخواب اظهار می کند.

 

برجستگی‌هایی در آرنج احساس می‌کنید

همراه با آرتریت روماتوئید، فرد معمولا علامت هایی شبیه سرماخوردگی از جمله تب و خستگی مزمن را احساس خواهد کرد. همچنین برجستگی های کوچک زیر پوستی عارضه ی شایع دیگر این بیماری است. این برجستگی ها معمولا در ناحیه آرنج و همچنین در پنجه پا ایجاد می شوند و در صورت تماس با شی خارجی و یا پوشیدن کفش، تشدید خواهند شد.

 

صبح‌ها مفاصل‌تان خشک است

یکی از شایع ترین عوارض آرتریت روماتوئید، خشکی صبحگاهی مفاصل است. احساس درد در مفاصل زانو، آرنج ها و کمر معمولا شایع ترین علائمی هستند که فعالیت های فرد را محدود خواهند کرد.

درمان آرتریت روماتوئید

درمان‌های اولیه برای آرتریت روماتوئید در جهت کنترل درد و بهبود کارکرد مفصل است. این درمان‌ها شامل فیزیوتراپی، تمرینات ورزشی و تجویز دارو است.

 

بیشتر بخوانید: چه کار کنیم که دچار پوکی استخوان نشویم

 

برای ناراحتی خفیف، استفاده از داروهایی نظیر آسپیرین ممکن است کافی باشد. در موارد شدید برای کاهش التهاب مفصلی از داروهای ضدالتهابی غیراستروییدی، گاهی‌تزریق کورتون به داخل مفاصل مبتلا و بندرت داروهای سرکوبگر دستگاه ایمنی نظیر متوترکسات ممکن است استفاده شود. برای تخفیف درد مفصلی از گرم کردن مفصل استفاده کنید. برای این منظور استفاده از آب داغ، جریان‌های گردابی، لامپ‌های گرمایی، امواج ماوراء صوت یا دیاترمی همگی مؤثرند.

مبتلایان چه باید بخورند

الگوهای تغذیه ای می توانند فعالیت بیماری را تحت تاثیر قرار دهند. به طور ویژه، می توان به گلوتن و فرآورده های لبنی اشاره کرد.

 

تاثیر گلوتن

افراد مبتلا به بیماری های خود ایمنی از جمله آرتریت روماتوئید احتمال بیشتری دارد پادتن های ضد گلوتن تولید کنند. اینها پادتن هایی مشابه با آن چه در بیماری سلیاک دیده می شوند، هستند و بر همین اساس است که بیماران مبتلا به سلیاک باید به شدت از مصرف گلوتن اجتناب کنند.

 

پژوهشگران همچنان نسبت به چگونگی اثرگذاری گلوتن بر آرتریت روماتوئید تردید دارند، اما می تواند با نفوذ پذیری افزایش یافته روده یا نشت روده ارتباط داشته باشد.

 

برخی مطالعات فوایدی برای رژیم غذایی فاقد گلوتن یافته اند، در شرایطی که برخی دیگر تفاوتی مشاهده نکرده اند.

 

به نظر می رسد افرادی که پادتن های ضد گلوتن تولید می کنند به طور مستقیم از فواید یک رژیم غذایی فاقد گلوتن بهره‌مند می شوند. برای دیگران، کاهش مصرف غذاهای کم ارزش که اغلب حاوی گلوتن هستند می تواند به صورت غیر مستقیم مفید باشد.

 

بیشتر بخوانید: راه درمان سندروم تونل کارپال چیست؛ از فیزیوتراپی تا جراحی

 

اثر ویتامین D و کلسیم زیاد است

افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید به واسطه التهاب مزمن، فعالیت جسمانی کاهش یافته، و استفاده از کورتیکواستروئیدها در معرض خطر افزایش یافته بیماری استخوانی قرار دارند. در شرایطی که به نظر نمی رسد ویتامین D و کلسیم اثر مستقیم بر خطر یا نشانه های آرتریت روماتوئید داشته باشند، حفظ سطوح کافی از آنها برای کاهش خطر شکستگی استخوان ضروری است.

 

ویتامین D برای حفظ شرایط سلامت خوب ضروری است. در شرایطی که ممکن است امکان قرار گرفتن به اندازه کافی در معرض نور خورشید وجود نداشته باشد، مکمل های ویتامین D بعلاوه کلسیم توصیه می شوند. منابع غذایی از جمله ماهی های چرب، زرده تخم مرغ، شیر غنی شده نیز توصیه می شوند.

اسیدهای چرب امگا-3 مفید است

چربی های امگا-3 (به ویژه DHA و EPA) از روغن ماهی دارای آثار ضد التهابی هستند. در مطالعه ای که با حضور 140 بیمار مبتلا به آرتریت روماتوئید انجام شد، یک گروه روزانه 5.5 گرم روغن ماهی دریافت می کرد، در شرایطی که سهمیه روزانه گروه دوم (گروه کنترل) تنها 0.4 گرم بود. به تمام شرکت کنندگان چندین داروی ضد روماتیسمی داده می شد. هر دو گروه کاهش در فعالیت بیماری را تجربه کردند، اما گروه نخست میزان بالاتری از بهبودی را نشان داد.

 

از این رو، به نظر می رسد یک دوز روغن ماهی روزانه حداقل 2.7 گرمی از DHA بعلاوه EPA می تواند اثربخشی داروی ضد روماتیسمی را حداقل در شش ماه نخست افزایش دهد.

 

باید به این نکته اشاره داشت که مکمل روغن ماهی ممکن است با برخی داروهای خاص آرتریت روماتوئید تعامل منفی داشته باشد. از این رو، در گام نخست باید با پزشک مشورت کنید.

 

تاثیر ویتامین K2

پژوهشی جدید نشان داده است یک فرم خاص از ویتامین K2 (به نام MK-7 نیز شناخته می شود) می تواند اثربخشی داروهای آرتریت روماتوئید را افزایش دهد. از 84 بیمار مبتلا به این بیماری، گروه نخست 100 میکروگرم در روز MK-7 به مدت سه ماه دریافت کرد، در شرایطی که گروه دوم دارونما دریافت می کرد.

 

گروه نخست بهبود چشمگیر برای نشانگرهای التهاب و امتیار ارزیابی فعالیت بیماری را نشان داد. افزون بر این، MK-7 از سطح افزایش یافته فرم فعال استئوکلسین، یک نشانگر مهم سلامت استخوان، بهره برد.

 

در حال حاضر، مشخص نیست منابع غذایی ویتامین K2 آثاری مشابه را ارائه می کنند یا خیر.

تخم مرغ و لبنیات فراموش نشود

مطالعات اولیه نشان داده اند که مصرف تخم مرغ و شیر می تواند مشکل ساز باشد. این مواد غذایی پادتن های ایمنی خاص و نشانگرهای التهابی مرتبط با نشانه های آرتریت روماتوئید، حداقل در جوندگان، را تولید می کنند.

 

با این وجود، این آثار با حساسیت غذایی در ارتباط هستند، بر خلاف گلوتن که یک عدم تحمل غذایی است. در نتیجه، اگر نسبت به حساسیت غذایی یا عدم تحمل مشکوک هستید به پزشک مراجعه کنید تا با انجام آزمایش نتیجه دقیق مشخص شود.

 

مواد غذایی و مواد مغذیی که ممکن است کمک کنند

 

برخی مواد غذایی و مواد مغذی مشخص ممکن است به کاهش التهاب آرتریت روماتوئید کمک کنند.

 

در بیشتر مطالعات از مکمل ها به جای منابع غذایی کامل و در بالاترین دوز مواد مغذی که اغلب نیاز است، استفاده شده است.

 

البته باید به این نکته اشاره داشت که بیماران بدون نظارت پزشک نباید از مکمل ها استفاده کنند زیرا خطر تداخلات دارویی و عوارض جانبی وجود دارد.

روش پیشگیری از آرتریت

دکتر امام تصریح کرد: راه پیشگیری از این بیماری تغذیه مناسب خصوصاً استفاده از روغن ماهی و مصرف مناسب ویتامین است؛ همچنین پرهیز از مصرف سیگار می‌تواند نقش بسزایی از جلوگیری از بیماری روماتیسم داشته باشد.

 

همچنین نتایج یک تحقیق نشان می دهد رژیم غذایی مدیترانه ای می تواند در پیشگیری از عارضه آرتریت روماتوئید موثر باشد.

 

در مطالعاتی که پیش از این انجام گرفته بر فوائد متعدد رژیم غذایی مدیترانه ای که سرشار از روغن زیتون، انواع میوه و سبزیجات، غلات، ماهی و میزان معمولی از لبنیات است، تاکید شده است.

 

اکنون محققان در بررسی انجام گرفته مشاهده کردند این رژیم غذایی به پیشگیری از عارضه آرتریت روماتوئید در افرادی که سیگار مصرف می کنند یا سابقه استعمال سیگار داشته اند، کمک می کند.

 

در این بررسی، اطلاعات ۶۲ هزار و ۶۲۹ زن از فرانسه که به پرسشنامه ای در مورد نوع رژیم غذایی پاسخ داده بودند مورد ارزیابی قرار گرفت. در مجموع، ۴۸۰ زن به عارضه آرتریت روماتوئید مبتلا شده بودند.

 

به گفته محققان، به طور کلی رژیم غذایی مدیترانه ای با افزایش خطر ابتلا به عارضه آرتریت روماتوئید مرتبط نیست، اما در میان زنانی که استعمال سیگار دارند یا سابقه مصرف سیگار داشته اند رعایت این رژیم غذایی می تواند با کاهش خطر بروز این عارضه همراه باشد.

 

به گزارش ایسنا به نقل از مدیکال اکسپرس، محققان اظهار داشتند: به ازای هر یک میلیون نفری که رژیم غذایی مدیترانه ای را دنبال می کنند ۳۸۳ مورد ابتلا به این عارضه مشاهده می شود، این درحالیست که این آمار در افرادی که کمتر این رژیم را رعایت می کنند، ۵۱۵ مورد است.

 

منابع: فارس-تبیان- همشهری- سلامت نیوز- تسنیم- ایسنا- باشگاه خبرنگاران

12jav.net