کارگردان سریال گاندو توضیح داد: آخر گاندو چه می‌شود

دوات آنلاین-سریال گاندو بی‌شک یکی از موفق‌ترین سریال‌های سال‌های اخیر تلویزیون است که البته به سبب واقعی بودن داستان اش به شدت مورد توجه قرار گرفته است. جواد افشار کارگردان سریال گاندو در گفت و گو با فارس درباره ساخت این رسیال توضیح داده و گفته داستان گاندو تا کجا ادامه دارد و چگونه به پایان می‌رسد.

** سریال گاندو به موضوع امنیتی و جاسوسی در ایران می‌پردازد و از جمله سریال‌هایی است که اهمیت پژوهش در آن بسیار مهم است. از طرفی پژوهش‌ها جنبه امنیتی دارند. اما اینجا سوالی پیش می‌آید که جایگاه پژوهش در این سریال به چه میزان بوده است؟

- همانطور که می‌دانید این سریال بر اساس یک پرونده واقعی ساخته ‌شده است و معمولا در تولید این دست سریال‌ها تصور بر این است که همه چی حاضر و آماده است و یک سناریو راحت با توجه به مستندات نوشته خواهد شد، اما اتفاقا اینطور نیست و در این نوع کارها، نگارش و پژوهش به شدت دشوارتر می‌شود، چرا که هم باید واقعیت‌های مستند به لحاظ پرهیز از انحراف و تحریف رعایت شود و هم اینکه برخی وقایع ممکن است کشش دراماتیک هم نداشته باشد، بنابراین بخش تحقیق و پژوهش عنصر مهمی در شکل‌گیری این نوع سریال‌ها است. گاندو هم بر همین اساس مدت طولانی نزدیک به دو سال تحقیقات و اتودهای اولیه‌اش به طول انجامید و حدود یکسال هم نگارش آن توسط آرش قادری ادامه داشت. اما نکته قابل تامل در این مورد امنیتی بودن موضوع است که طبیعتا محدودیت‌هایی هم در این بخش وجود داشت.

** از آنجایی که بخش مهمی از این سریال درباره پرونده‌های جاسوسی است، آیا پرونده‌های جاسوسی به طور کامل در اختیار شما قرار گرفته بود یا اینکه دورنمایی از آنها در اختیارتان قرار گرفت و خودتان به همراه نویسنده جزئیات قصه را ساختید؟

- این فرآینده در چند مرحله شکل گرفته است. بعد از پیشنهادهای اولیه توسط نهاد امنیتی مربوطه و ارتباط آرش قادری و تهیه کننده و طراح ابتدایی متن آقای محسن جسور، فاز عملیاتی آن با تهیه کنندگی آقای امینی و نگارش آقای قادری آغاز شد که پروسه بسیار پیچیده‌ای هم بود، چرا که متریال و مستندات کمی به لحاظ همان موارد امنیتی در اختیار آرش قرار گرفت که خوشبختانه با تجربه‌ای که او دارد توانسته فیلم‌نامه راضی کننده‌ای را ارائه دهد.

** طبق گفته‌های شما و اطلاعاتی که قبل از شروع سریال و تیتراژ به مخاطب می‌دهید، پرونده‌های واقعی در این سریال نشان داده شده‌اند. اصل و فرع ماجرا همگی واقعی بوده‌اند یا تخیل نیز در این موضوع نقش داشته است؟

- اصل ماجراها کاملا واقعی و نعل به نعل بر اساس اتفاق‌های واقعی هستند که همگی رخ داده است و دیگر جزئیات هم مکمل‌های ترکیبی شامل نمونه برداری‌ها و تخیل بر مبنای اتفاق‌های کاملا مستند شکل گرفته است.

** با توجه به آنچه در اختیار شما قرار دادند، تا چه میزان اجازه ورود به هر کدام از ماجراها را داشتید؟ و اینکه در هر پرونده‌ای، همه ماجرا را نشان دادید یا اینکه دخل و تصرفی در آن صورت گرفته است؟

- تا جایی که منافع ملی و امنیتی کشور را دچار حاشیه نکند،اجازه ورود به هر ماجرایی را داشتیم. طبیعی است که در این مجموعه قرار است آگاهی بخشی و هوشیاری مخاطب را در مقابل پدیده‌های شوم خیانت و جاسوسی به نمایش بگذاریم و همچنین عملکرد و شیوه‌های ضد جاسوسی و اقتدار و هوشیاری سربازان گمنام واقعی به تصویر کشیده شود ولی نباید هزینه‌ای هم به نظام وارد شود.

** یکی از شخصیت‌هایی که در این سریال به زندگی او پرداخته شده است، جیسون رضاییان جاسوس ایرانی آمریکایی است که در این سریال با نام فرعی «مایکل هاشمیان» نشان داده شده است. سوال اینجا است که شما تا چه میزان به اشراف داشتید و قرار است تا چند قسمت در سریال نشان داده شود؟ و اینکه قرار است تا زندگی کاری و شخصی رضائیان را به طور کامل ببینیم یا اینکه تنها برشی از زندگی او به نمایش گذاشته می‌شود؟

- تقریبا در تمام مدتی که پازل مربوط به این شخصیت کشف می‌شود، به طور دراماتیزه شده به همه ابعاد و زوایای وجودی وی تا لحظه تبادلش پرداختیم و آنها را به تصویر کشیدیم.

** در این سریال برای انتخاب نقش ماموران امنیتی چه مبنایی داشتید؟ درست است که داریوش فرهنگ تا به حال در قامت پلیس در سریال‌هایی دیده شده بود، اما سایر بازیگران که در نقش نیروهای امنیتی بازی کردند برای اولین یا دومین بار است که نقش‌های جدی در تلویزیون بازی می‌کنند. از جمله علی افشار پسر شما که پیش از این در سریال «کیمیا» نقش کوتاهی داشت.

- انتخاب بازیگر همیشه مهمترین بخش کارگردانی است و تجربه به من آموخته که بیشترین دقت و انرژیم را در این مرحله با وسواس هرچه تمامتر انجام دهم. به خصوص در مورد نقش‌های اصلی، همیشه ویژگی‌های کاراکتر را در انطباق با بازیگران کاندیدا در شرایط گوناگون و بر اساس نیاز و شخصیت‌پردازی فیلم‌نامه مورد ارزیابی قرار می‌دهم تا به سلیقه مورد نظرم چه از لحاظ فنی و تاکتیکی و چه از لحاظ رویکردهای هنری برسم. طبیعی است که در این میان نکته قابل توجه پرهیز از کلیشه‌ها و تیپ‌سازی بازیگران است. مورد دیگری که برایم بسیار مهم است اخلاق حرفه‌ای و تعهد یک بازیگر به انضباط حرفه‌ای و نظم گروهی است که نسبت به کاری که می‌کند عشق بورزد و اصطلاحا در همه شرایط و سختی‌ها پای کار باشد.

در مورد آقای داریوش فرهنگ هم باید بگویم که ایشان یکی از سرمایه‌های هنری کشورمان محسوب می‌شوند که به راحتی و با هر کاری پیوند نمی‌خورد و هرگاه در نقشی ظاهر شده به بهترین شکل ممکن توانایی‌هایش مثل یک جوان پرانرژی شکوفا شده است. آقای فرهنگ در «گاندو» عاشقانه در کنار ما بود که اتفاقا هم فرصت مغتنمی برایمان به شمار رفت، دیگر عزیزان هم همینطور، پیام دهکردی، وحید رهبانی ، فرهاد قائمیان، کامبیز دیرباز، محمدرضا شریفی نیا، علیرام نورایی و تمامی بازیگران به خصوص جوان‌های این سریال که اگر دقت کنید همه و همه در بهترین حالت ممکن، مقتدرانه و هنرمندانه ظاهر شدند که بسیار ستودنی است. جا دارد همین‌جا از تک تک این عزیزان همانطور که در تیتراژ نمایش داده شده تشکر ویژه‌ای داشته باشم.

**در این میان تا به حال لیلا اوتادی چندین بار در قامت یک پلیس ظاهر شده است. دلیل انتخاب او برای این نقش چه بود؟

- من تا به حال لیلا اوتادی را در چنین نقشی ندیدم، اواسط کار یک مرتبه عکسی از وی دیدم و پرسیدم که گفتند فقط یک کار آنهم نیروی انتظامی بوده است. به نظرم نقش قبلی او تفاوت زیادی با یک نیروی ضد جاسوسی دارد. قطعا نیروی ضد جاسوسی روحیات متفاوتی در حس و حال کاراکتر دارد و می‌توان اینها را در ویژگی‌های کاراکتر جست‌وجو کرد. در هر حال شاید قبل از شروع کار این عکس را می‌دیدم تصمیم بهتری می‌گرفتم، اما حالا که در پخش، سریال را می‌بینم فکر می‌کنم او و تمامی خانم‌های بازیگر این سریال بهترین انتخاب‌های ممکن هستند و کیفیت بالایی در ارائه بازیشان دارند.

** بخشی از «گاندو» به گریم شخصیت‌های حقیقی برمی‌گردد. تا چه میزان سعی کردید تا گریم‌ها عینا شبیه به واقعیت باشند؟

- با توجه به اینکه خیلی از شخصیت‌های این سریال ما به ازای واقعی داشتند سعی کردیم به شبیه‌ترین حالت‌ها برسیم. باورپذیری همیشه یک اصل است در عین حال پرهیز از کلیشه‌پردازی در ظواهر و همچنین دوری از اغراق نیز مسئله مهمی است که ما هم تلاشمان را به کار بردیم تا از این دو موضوع دور باشیم.

** چرا نام «گاندو» را برای این سریال انتخاب کردید؟

-گاندو نام تمساح پوزه کوتاه ایرانی است که بیشتر در منطقه بلوچستان ایران و جنوب پاکستان و هند وجود دارد. ویژگی منحصر به فرد این جانور، شکارچی کمین‌گر است که مدت‌های زیادی برای شکار و طعمه کمین می‌کند و در بهترین زمان ممکن حمله کرده و ضربه می‌زند. این ویژگی بهترین خصیصه به لحاظ داستانی منطبق با شخصیت‌های سریال ما است، اعم از جاسوس و ضد جاسوس که طرفین برای برتری در این امر با همین شگرد عمل می‌کنند و مطمئنا آرش قادری نیز بر همین اساس، نام گاندو را برای این سریال انتخاب کرده است.

** بخشی از کارگردانی شما در کشورهایی خارج از ایران صورت گرفته است. بازیگران خارجی چطور انتخاب شدند و چقدر با آنها تعامل داشتید؟

- بنا به اقتضای فیلم‌نامه، سکانس‌ها و موضوع‌هایی در خارج از مرزها روایت می‌شد که طبیعتا می‌بایست به آن کشورها می‌رفتیم، اما همانطور که در زیرنویس اول سریال اشاره کردیم به دلیل مسائل امنیتی، تصویربرداری در آن کشورها تغییر کرده و کشورهای ترکیه و چین جایگزین شده است. انتخاب بازیگر هم که پروسه بسیار سختی بود. از طرفی تجربه‌های مشابهی با سریال‌های قبلیم که خارج از ایران مقابل دوربین رفته بود، داشتم و در این زمینه مشکل خاصی نداشتیم و در پیش تولید و همزمان با سفرهایی که خودم، مدیرتولید، مجری طرح و تهیه کننده و ارتباط‌های گوناگون داشتیم این اتفاق هم سپری شد.

** شاید سوال خیلی از مخاطبین باشد که آیا نیروهای امنیتی سپاه روی تک تک سکانس‌های شما حساسیت داشتند؟ و اینکه در بخش اجرا و بالاخص دکورسازی زیر نظرشان انجام شده بود؟

- مشاوران امنیتی پروژه در مراحل نگارش فیلم‌نامه و تولید کنارمان بودند، بدون اینکه مزاحمت و یا سفارش خارج از عرف و حرفه‌ای داشته باشند. اتفاقا نیازهایی که خودمان برای بهتر شدن کار لازم بود را با مشورت این عزیزان برطرف می‌کردیم.

** با توجه به استقبالی که مخاطبین این روزها از سریال «گاندو» داشته‌اند، آیا تولید ادامه این سریال در دستور کار شما خواهد بود؟ و اینکه اگر قرار است این سریال ادامه داشته باشد در چه شرایطی ساخته خواهد شد؟

- اگر انشالله در آینده شرایط مناسبی وجود داشته باشد، طی صحبت‌های اولیه‌ای که شده است، قرار است تا ۱۲ پرونده در اختیار گروه ما قرار بگیرد که در قالب سریالی ۳۰ قسمتی به آن بپردازیم که فعلا آقای قادری درحال نگارش فصل دوم آن است. متاسفانه یا خوشبختانه پرونده‌های زیادی در قالب جاسوسی وجود دارد که حیف است به آنها پرداخته نشود، زیرا حق مردم است تا آگاهی لازم را در این زمینه پیدا کنند و متوجه شوند که خائنان و دشمنان این سرزمین چه جنایت‌ها و وطن فروشی‌هایی کرده و موجب اینهمه صدمه به امنیت ملی، اقتصاد و صنعت و سیاست داخلی و خارجی و فرهنگ ایران عزیزمان شده‌اند و در مقابل چه سربازان فداکار و مقتدری که هوشمندانه و خالصانه برای این سرزمین خودشان را وقف امنیت و اقتدار ایران عزیزمان کرده‌اند.