راهنمای کامل سفر به استان سیستان و بلوچستان+ مکان‌های دیدنی

دوات آنلاین-وقتی نام استان سیستان و بلوچستان به گوشمان می‌خورد قبل از هر چیز یاد محرومیت می‌افتیم، اما می‌توانیم از زاویه تازه‌ای به این استان جنوبی نگاه کنیم و آن را به عنوان یک مقصد گردشگری برگزینیم.

به‌ویژه در فصل زمستان که مناطق جنوبی و گرمسیری ایران با آب و هوای معتدل می‌توانند سفر دلپذیری برایتان رقم بزنند. برای این‌که از مهم‌ترین جذابیت‌های سیستان و بلوچستان برای سفر مطلع شویم، با نوید برهان زهی صحبت کردیم. جوان ۳۲ ساله‌ای که اصالتا ایرانشهری و ساکن زاهدان است و با وجود تحصیل در رشته حسابداری از حوزه گردشگری و صنایع دستی و شناساندن سیستان و بلوچستان به گردشگران فعال است. بیشتر عکس‌ها هم توسط نوید گرفته شده است.

شروع سفر از مرکز سیستان و بلوچستان

می‌توانیم سفر را از مرکز استان شروع کنیم. نوید برهان زهی می‌گوید در زاهدان، چهارراه رسولی معروف‌ترین جا محسوب می‌شود که از مشهورترین بازارهای کشور است.

در این بازار، اجناس دست دوم و تاناکورا، لباس‌های بلوچی یا چای و برنج وارداتی از پاکستان طرفداران بسیاری دارد، چون با قیمت مناسبی عرضه می‌شود. پوشاک و کیف و کفش هم از دیگر اجناس چهارراه رسولی است.  به گفته نوید چهارراه رسولی در واقع یک خیابان است که دو طرف آن مغازه قرار گرفته و چند دالان هم دارد و قطب اقتصادی زاهدان به حساب می‌آید.

بعد که سمت سیستان و زابل بروید، اول به شهر سوخته می‌رسید. این مکان گردشگری با قدمت 5000 ساله که ثبت جهانی یونسکو هم شده، شهر اولین‌هاست. اولین جراحی چشم و اختراع اولین خط‌کش دنیا در شهر سوخته اتفاق افتاده است. در این مسیر، یک روستای باستانی به نام قلعه‌نو هم داریم که به آن ماسوله جنوب شرق می‌گویند. این روستا قدمتی 1۲۰۰ ساله دارد و شبیه ماسوله گیلان، نوعی معماری طبقاتی دارد.

بعد از آن به خاش می‌رسیم که کوه تفتان با طبیعتی زیبا در این شهر واقع شده است. این کوه برای کوهنوردان هم بسیار مناسب است و آتشفشان آن نیز فعال است و گوگرد بیرون می‌دهد و دامنه‌اش آب گرم دارد. بعد از خاش و قبل از رسیدن به ایرانشهر، روستای سرسبزی به نام دامن خودنمایی می‌کند که رودخانه زیبایی دارد و ما گاهی آخر هفته‌ها را در این روستای ییلاقی می‌گذرانیم.

دیدنی های ایرانشهر در استان سیستان و بلوچستان

ایرانشهر مقصد بعدی سفر است کهبه عنوان شهر ملی سوزن‌دوزی اعلام شده است. سوزن‌دوزان پرشماری در ایرانشهر فعالیت می‌کنند و طرح‌هایشان به صورت اختصاصی است. همچنین ایرانشهر قلعه‌ای به نام ناصری دارد که به زمان قاجار می‌رسد. دقیقا وسط شهر و دور و برش هم مغازه است. جایی به نام دکه بازار در اینجاست که لباس‌های بلوچی، دوخت‌های سوزن‌دوزی، وسایل سوزن‌دوزی و... در آن به فروش می‌رسد. چند دکه در کنار هم قرار گرفته و البته در مجاورت این دکه‌ها که همچنان فعال است، پاساژی هم در حال ساخت است.

بیشتر بخوانید: دریاچه لیپار کجا است و چه ویژگی هایی دارد

نوید می‌گوید در ۲۶ کیلومتری ایرانشهر، یک شهرستان به نام بمپور وجود دارد که قلعه بمپور متعلق به دوره اشکانی در آن قرار گرفته است. ااین شهرستان باستانی است و آثاری متعلق به 5000  سال پیش در آن یافت شده است.

مقصد اصلی کسانی که به سیستان و بلوچستان می‌آیند، چابهار است و بسیاری از شهرهای در مسیر چابهار، میزبان گردشگران زیادی است، اما به گفته این جوان بلوچ، سراوان چون در این مسیر قرار ندارد، مظلوم واقع شده است. در حالی که مقصد جذابی برای سفر است و فرهنگ واقعی و موسیقی مردم سیستان و بلوچستان در سراوان نمود بسیار خوبی دارد.

این شهر هنوز اصالت خود را حفظ کرده و بر خلاف جاهای دیگر، هنوز گرفتار مدرنیته نشده است. اولین موزه شخصی ایران در سراوان قرار دارد و یک فرد شصت و چند ساله، الان ۳۰ سال است که وسایل مربوط به سیستان و بلوچستان را جمع‌آوری می‌کند. این موزه اتاس و کپلب نام دارد و هر چه بخواهید در این موزه هست.

قلعه سب و دره‌نگاران دیگر جاذبه‌های گردشگری سراوان هستند. یکی دیگر از روستاهای سراوان، کلپورگان است که به سفالگری شهرت دارد و ضمنا نخستین جایی در کشور است که خورشید در آن طلوع می‌کند، چون شرقی‌ترین جای ایران است.

جایی برای گاندوها نیست

اگر از ایرانشهر به سمت چابهار بروید، دو مسیر پیش روی خود می‌بینید. یکی از این مسیرها از نیکشهر و دیگری از سرباز می‌گذرد. نوید، سرباز را پیشنهاد می‌کند که به خاطر داشتن میوه پاپایا (خربزه درختی) مشهور است. میوه‌های استوایی متنوعی در سرباز یافت می‌شود که موز، چیکو، انبه و زیتون محلی (گواوا) از آن جمله است. خیلی از میوه‌هایی که معمولا آنها را از هند و پاکستان وارد می‌کنند، در سرباز کشت می‌شود. ۹۰ درصد مردم سرباز در روستا سکونت دارند و بیشترشان کشاورزی می‌کنند. سرباز برای بوم‌گردی بسیار مناسب است، چون فرهنگ و اصالت خود را حفظ کرده است.

 نکته جالب این است که به خاطر تنوع اقلیمی سرباز، در دو روستا کنار هم، میوه‌های سردسیری و گرمسیری وجود دارد. رودخانه سرباز محیط اصلی زیست گاندو (تمساح پوزه‌کوتاه ایرانی) هم هست؛ تمساحی که به عنوان نماد گردشگری استان سیستان و بلوچستان معرفی شده است. البته چون رودخانه سرباز اخیرا کم‌آب شده، گاندوها را به روستای درگز منتقل کرده‌اند، روستایی که در مسیر سرباز به چابهار واقع شده است و می‌توانید از آن دیدن کنید. گاندوهای چندروزه تا چندساله در این منطقه حفاظت‌شده نگهداری می‌شوند و جاذبه مهمی برای گردشگری است.

سفر به چابهار را از دست ندهید

بعد از خداحافظی با گاندوها، به چابهار می‌رسید. چابهار یک بازار زیبا به نام بازار مادربزرگ‌ها دارد که محلی‌ها به آن به‌لک می‌گویند. خانم‌ها در این بازار نشسته‌اند و صنایع دستی و تولیدات خود را می‌فروشند. وقتی وارد این بازار می‌شوید، فضا به قدری متفاوت است که احساس می‌کنید در پاکستان هستید.

زبانشان خیلی نزدیک به پاکستانی‌هاست و به سختی می‌توان آن را متوجه شد. به گفته نوید در این بازار غذاهای خیابانی را هم می‌شود امتحان کرد و بریانی، کباب دوهزاری و غذاها و شیرینی‌های پاکستانی در بازار مادربزرگ‌ها به فروش می‌رسد. اگردشگران زیادی برای مشاهده این بازار و خرید صنایع‌دستی از آن به چابهار می‌آیند. یک پلاژ ساحلی در چابهار هست که برای شنا خیلی خوب است. عمق دریا در این قسمت آن قدر کم است که اگر دو کیلومتر هم جلو بروید، می‌توانید در آب راه بروید.

روستای تیس از دیگر جاذبه‌های گردشگری چابهار است که قبرستان جن‌ها، قلعه پرتغالی‌ها و غارهای سه گانه باستانی در آن قرار دارد. ادر چابهار می‌توانید کنار دریا، شترسواری کنید که تجربه خاصی است. ساحل صخره‌ای هم در چابهار است که ما به آن دریابزرگ می‌گوییم. این ساحل موج‌های بسیار بلندی دارد و به نوعی شبیه اقیانوس است. طول این موج‌ها گاهی به ۲۰ متر هم می‌رسد.

روستای درک در سیستان و بلوچستان

اگر بخواهید از چابهار به خلیج گواتر بروید، از روستای رمین می‌گذرید. این روستا تنها ساحل مناسب برای موج‌سواری در ایران را دارد. بعد از آن به بندر بریس می‌رسید که ساحل مرتفع آن برای عکاسی بسیار مناسب است. کوه‌های مریخی هم در مسیر بندر بریس به خلیج گواتر هستند. این کوه‌ها شکل خاصی دارند و گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کنند. در این مسیر تالاب صورتی لیپار را داریم که رنگ آب آن صورتی است و از منحصربه‌فردترین تالاب‌های جهان به حساب می‌آید.

 در نهایت به خلیج گواتر می‌رسید که به گفته نوید برهان زهی در واقع ته ایران و جنوبی‌ترین منطقه کشور است و شب‌ها از آنجا می‌توانید قسمت‌های مرزی پاکستان را ببینید.

در این خلیج، دلفین‌ها و جنگل‌های حرا مهم‌ترین جاذبه‌ها هستند.ب می‌توانید سفرتان را به پایان نرسانید و از گواتر به سمت بندر جاسک در نزدیکی بندرعباس بروید.

بندر تنگ در این مسیر واقع شده که کوه گل‌افشان را دارد و شش ماه از سال فعال و شش ماه از سال خاموش است. از این کوه به جای گدازه، گل بیرون می‌آید و جذابیت زیادی برای گردشگران دارد. در بندر تنگ شما ناگهان از جنگل حرا به کویر می‌رسید و جنگل، کویر و دریا را یکجا در کنار هم می‌بینید.ب در اینجا روستای دَرَک هم وجود دارد که چند سالی است شناخته شده و جای منحصر به فردی است، از این جهت که در یک منظره می‌توانید نخلستان، کویر و دریا را با هم ببینید. شهر زرآباد هم در این قسمت است و باغ‌های موز آن شهرت دارد.

هزینه های سفر به سیستان و بلوچستان

متاسفانه هزینه سفر به سیستان و بلوچستان نسبتا بالاست.

مهم‌ترین هزینه، بلیت هواپیماست که قیمت‌هایش در مقایسه با کیش و قشم و جاهای دیگر بیشتر است. البته می‌توانید با قطار به زاهدان سفر کنید و مسافت بین بقیه شهرهای داخل استان را با اتوبوس طی کنید.

وضعیت اسکان البته بهتر است و خانه‌های بوم‌گردی پرشماری برای اقامت گردشگران در نظر گرفته شده است.

در چابهار هتل‌های خوبی هم وجود دارد که می‌توانید از آن استفاده کنید. ولی در جایی مانند سراوان هتل نداریم.

نوید می‌گوید در دو سال اخیر و با کارهایی که در شبکه‌های اجتماعی آغاز شده، خیلی‌ها ترغیب شده‌اند به سیستان و بلوچستان سفر کنند. امیدوارم گردشگری در این استان به نقطه قابل قبولی برسد، چرا که به خاطر منحصر به فرد بودن جاذبه‌های گردشگری، ظرفیت بسیار بالایی در سیستان و بلوچستان وجود دارد

منبع: جام جم- محمد وفایی