بلاتکلیفی فرزندانی با مادر ایرانی و پدر خارجی

دوات آنلاین- دیروز حسن نوروزی، سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس از توقف بررسی «طرح تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج مادران ایرانی با مردان خارجی» به دلیل ارایه لایحه دولت خبر داد؛ خبری که بیشتر از فعالان حقوق کودک، فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان غیرایرانی را نگران کرد.

اما رضا شیران، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، با اشاره به طرح یک فوریتی اصلاح قانون مدنی در این رابطه می‌گوید آنچه نوروزی خبر از توقف آن می‌دهد، اصلاح قانون مدنی نیست.

شهریور سال 95 یک فوریت طرح اصلاح موادی از «قانون مدنی» که یکی از بندهای آن مربوط به فرزندان حاصل از ازدواج مادر ایرانی و پدر غیرایرانی بود در مجلس تصویب شد که باید طی 45 روز در کمیسیون‌های مربوطه بررسی و به صحن علنی مجلس ارائه می‌شد.

ادامه بررسی اصلاح قانون مدنی

رضا شیران، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، با توضیح اینکه 2 طرح در ارتباط با این موضوع در کمیسیون‌های مختلف مجلس شورای اسلامی در حال پیگیری است، به دوات آنلاین می‌گوید: طرحی که آقای نوروزی از توقف آن به‌دلیل لایحه دولت خبر داده‌ در واقع اصلاح ماده‌واحده قانون تعيين تكليف تابعيت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ايرانی با مردان خارجی است.

طبق قانون مصوب سال 85، فرزندان حاصل از ازدواج زنان ايراني با مردان خارجي كه در ايران متولد شده يا حداكثر تا يك سال پس از تصويب اين قانون در ايران متولد مي‌شوند مي‌توانند بعد از رسيدن به سن 18 سال تمام تقاضاي تابعيت ايراني کنند. اين افراد در صورت نداشتن سوء‌پيشينه كيفري يا امنيتي و اعلام رد تابعيت غيرايراني، به تابعيت ايران پذيرفته مي‌شوند.

توقف طرح اصلاح ماده‌واحده قانون تابعیت

بر اساس مصوبه بیستم تیر امسال کمیسیون فرهنگی مجلس، که پیگیر اصلاح قانون تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی بود، فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی برای کسب تابعیت ایرانی دیگر نیاز به سلب تابعیت پیشین خود از طریق پدر را ندارند.

شیران می‌گوید آنچه که نوروزی خبر از توقف بررسی آن داده، مصوبه کمیسیون فرهنگی مجلس است.

او با اشاره به پیگیری طرح دوم که در کمیسیون‌های فرعی تصویب شده و در کمیسیون‌های اصلی در حال بررسی است، می‌افزاید: این طرح در واقع اصلاح موادی از «قانون مدنی» است که یکی از نتایج آن اعطای تابعیت به فرزندانی است که اگر هر یک از والدین‌شان ایرانی باشد، به دلیل نسبی ایرانی محسوب می‌شوند و طبق اصل 41 قانون اساسی تابعیت ایرانی خواهند داشت.

شیران با تاکید بر اینکه این طرح حتی تابعیت اکتسابی را نیز تسهیل می‌کند، می‌گوید: برای مثال طرح یاد‌شده دختر مرحوم مریم میرزاخانی را هم ایرانی می‌داند و تابعیت ایرانی خواهد داشت. حال هرجای دنیا متولد شده باشد، در واقع در  اصلاح جدید معتقد هستیم در رابطه با اصل خون بحث انتقال تابعیت از طرف مادر هم امکان‌پذیر شود.

لایحه دولت به طرح ما نزدیک است

او در ادامه با اشاره به اینکه لایحه دولت هنوز به تصویب هیات دولت نرسیده، اظهار می‌کند:  لایحه دولت به طرح ما نزدیک‌تر است و جامعیت بیشتری دارد و هر زمان به مجلس ارسال شود، ما استقبال و پیگیری خواهیم کرد ولی طرح اصلاح قانون مدنی که تابعیت این افراد را حل خواهد کرد و یک فوریت آن شهریور سال گذشته به تصویب مجلس رسیده، متوقف نخواهد شد.

این نماینده مجلس با تاکید بر اینکه آمار دقیق از تعداد این افراد وجود ندارد، توضیح می‌دهد: بیشتر این افراد متولدین دهه 60 هستند که حتی بچه‌دار نیز شده‌اند و درواقع مسئله شامل دو نسل می‌شود، ولی به‌طور تقریبی می‌توان گفت یک میلیون نفر مشمول این طرح خواهند شد.

مونیکا نادی، فعال حقوق کودکان نیز  به دوات آنلاین می‌گوید:  نداشتن تابعیت و هویت  و در پی آن بهره نبردن از برخی خدمات اجتماعی و آموزش برای بیشتر این کودکان مشکلاتی را ایجاد می‌کند که باعث می‌شود برخی از این افراد گرفتار بزه شوند و صدمات بیشتری را به جامعه وارد کنند.

به‌گفته او، روند بررسی چنین طرح‌ها و لایحه‌هایی که با حقوق کودکان در ارتباط است باید تسریع شود.