2024/03/19
۱۴۰۲ سه شنبه ۲۹ اسفند
ریشه ضرب المثل باج سبیل گرفتن چیست

ریشه ضرب المثل باج سبیل گرفتن چیست

ضرب المثل باج سبل گرفتن حکایتی جالب و خواندنی دارد.

دوات آنلاین -یکی از ضرب المثل های رایج فارسی باج سبیل گرفتن است اما این مثل چگونه وارد ادبیات و فرهنگ ما شد و ریشه آن چیست؟

 

«سپاهیان و سرداران دوران صفویه دو سبیل بزرگ و چماقی داشته‌اند که مرتب آن را نمو و جلا می‌داده‌اند و تا بناگوش می‌رسانیده‌اند که مانند قلابی در آنجا بند می‌شد. شاه‌عباس کبیر سبیل را آرایش صورت می‌شمرد و بر حسب بلندی و کوتاهی آن بیشتر و کمتر حقوق می‌پرداخت.

 

بیشتر بخوانید: حکایت ضرب المثل شریک دزد و رفیق قافله

 

این نوع اضافه‌حقوق و مزایا که صرفا برای خاطر سبیل پرداخت می‌شد، در عرف و اصطلاح عوام به «باج سبیل» تعبیر گردید؛ زیرا سبیل‌دارها تنها به همان اکتفا نمی‌کردند، بلکه غالبا و به‌زور از کدخدایان و روستاییان و طبقات ضعیف نیز پول و جنس و اسب و آذوقه می‌ستاندند. این زورگیری بعدها در معنی رشوه هم رواج یافت.

 

برگرفته از: ریشه‌های تاریخی امثال و حکم، مهدی آملی پرتوی؛ فوت کوزه‌گری، مصطفی رحماندوست.»

 

منبع: صفحه گروه واژه‌گزینی فرهنگستان و زبان ادب فارسی

12jav.net

 

دیدگاه‌ها

نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.