سریال احضار ترسناک نیست معرفتی و ماورایی است

دوات آنلاین -سریال احضار توانسته عنوان پربیننده ترین سریال را در ماه مبارک رمضان به دست بیاورد. این مجموعه البته مورد انتقادهایی نیز قرار گرفته اما داستان جذاب و قابل اهمیت، کارگردانی خوب و بازی های روان سبب شده بینندگان زیادی از آن راضی باشند و ماجراهای مائده و اطرافیانش را دنبال کنند. محمودرضا تخشید تهیه کننده احضار درباره این مجموعه با خبرگزاری تسنیم گفت و گو کرده که بخش هایی از آن را در ادامه می خوانید.

*بگذارید از سر و صدا و هیاهوی انتشار لوگو و تیزر سریال احضار شروع کنیم. آیا این هجمه‌ها هدفمند بود؟

به نظرمن ناشی از عجله‌ای بود که قبل از اینکه کار را ببینند قضاوت و ارزیابی را شروع کردند. حتی کار به جایی رسیده بود، ذهن‌خوانی می‌کردند، این‌ها می‌خواهند جنّ و ارواح خبیثه نشان دهند. تا اینجای کار که به نمایش درآمد بحثی به نام جنّ مطرح شد! این قضاوت‌هایی بود که صورت می‌گرفت. یا می‌نوشتند که این چشم درون لوگو، چشم شیطان و فراماسونری است و این‌ها می‌خواهند این نشانه‌ها را در سریال‌شان ترویج بدهند و حتی عوارض دارد. با خودشان فکر نمی‌کردند سازمان صداوسیما که کلی ممیزی دارد و آدم‌های مختلفی متن را می‌خوانند چطور اجازه می‌دهند چنین اتفاقی رخ بدهد؟ یک مقدار هیاهو‌های اولیه ناشی از عجله و قضاوت زودهنگام بود.

 یک نکته درباره درجه‌بندی سنی وجود دارد که با زیرنویس شبکه یک هنگام پخش سریال هم بر این نکته تأکید می‌شود در زمان پخش سکانس‌های حساس و اصطلاحاً دلهره‌آور و ترسناک از درجه‌بندی (+۱۴) استفاده خواهد شد. حاشیه‌ها آن‌جایی بیشتر شکل گرفت که در آن قسمت مربوط به احضار روح از این درجه‌بندی خبری نشد. چرا این اتفاق افتاد و اصلاً چه زمان‌هایی باید درنظر گرفته شود؟

در واقع ما از ابتدا قرارمان این بود در تمام صحنه‌ها مثل آن صحنه قسمت ششم (همان قسمت مربوط به احضار روح) این درجه‌بندی سنی را بگذاریم در قسمت اول این درجه‌بندی را داشتیم و در قسمت چهارم هم به هنگام رویا و کابوسی که مائده می‌بیند هم این +۱۴ درج شد. اما بعد از این موارد، بازخوردی داشتیم که می‌گفتند وقتی این درجه‌بندی سنی را می‌گذارید آن‌قدری که هشدار می‌دهید این سکانس دلهره‌آور و ترسناک نیست.

* یک مقدار از آن فرآیندهایی بگویید که "احضار" گذراند تا فیلمنامه‌اش شکل بگیرد؛ برای ساخت این اثر به سراغ چه کتبی رفتید و از چه مشاورینی کمک گرفتید؟

برای احضار بیشتر به کتب علما مراجعه کردیم و بیشتر هم مبنای‌مان نوشته‌های دو شخصیت مطرح دینی، آیت‌الله جوادی آملی و علامه طباطبایی (تفسیر المیزان) بود که درباره این مسائل وجود داشت. از طرفی آقای برازش از کارشناسانی که از ابتدای ساخت سریال‌های مختلف ماورایی درگیر این کارها بودند، ایشان به عنوان مشاور مذهبی سریال بودند.

همچنین، شخص علیرضا افخمی در کنار ساخت "او یک فرشته بود" و 5 کیلومتر تا بهشت"، سریال‌های "روز حسرت" و "اغما" را هم نوشته بود. در فرآیند تولید این آثار، با کلی از علما و بارها در جلسات نقد علما و مباحثی که در این موضوعات و مسائل مطرح می‌‌شود در جریان کامل این اتفاقات بودند. این مجموعه در کنار هم سعی کردند نکاتی که قرار است در رابطه با این موضوعات مطرح شود، از زاویه نگاه دینی و اجتماعی با آن برخورد کنند.

بازی بازیگران در احضار

* در مورد بازیگرها معمولاً به کارنامه علیرضا افخمی مراجعه کنیم می‌بینیم که معمولاً در همه کارهایشان از بازیگران جدید و قدیمی در کنار هم استفاده کرده‌اند. هم ریسک محسوب می‌شود و هم بسیاری اعتقاد دارند تلویزیون باید بازیگر هم معرفی کند. در عین حال بسیاری از واژه نابازیگر برای بازیگران جوان سریال شما استفاده می‌کنند و اعتقاد دارند بازی‌ بازیگران خوب پیش نمی‌رود؛ نظر شما چیست؟

اتفاقاً بازخورد مخاطب را از طریق صفحه مجازی سریال و به صورت روزانه از سازمان صداوسیما در اختیار ما قرار می‌گیرد؛ شروع سریال با چهره‌های جدید و کار در یکی دو قسمت اول سریال، با بازخورد منفی نسبت به بازی بازیگران‌ جوان‌مان مواجه شدیم اما از قسمت دوم به بعد که شخصیت‌ها بهتر شناخته می‌شوند، بازی کاراکترهایی مثل مائده و زهره را تحسین هم کردند. به نظرمن باز دلیل اصلی این هجمه‌ها، همان واکنش ابتدایی از روی عجله و قضاوت زودهنگام است.

این اتفاق معمولاً می‌افتد مخاطب با چهره‌ای آشنا شده و طرفدار اوست، در نتیجه زود با آن چهره کنار می‌آید اما چند چهره جدید می‌بینید تا بازی، لحن و چهره و کلام این چهره‌ها برای مخاطب آشنا شود و بتوانند همذات‌پنداری کنند نیاز به زمان دارد. باید چند قسمتی تحمل کرد تا بازی‌ها در درونِ قصه‌ها درست شکل بگیرد و آن موقع بهتر می‌توانند درباره این بازیگران و شخصیت‌ها قضاوت کنند.

به نظرمن الان این اتفاق افتاده و این آشنایی برای مخاطب شکل گرفته است. هرچه قسمت‌ها جلوتر می‌رود به خصوص قرار گرفتن این چهره‌های جدید در کنار بازیگران قدیمی مثل علی دهکردی، آرش مجیدی، صالح میرزاآقایی و بقیه کسانی که نقش‌آفرینی می‌کنند کمک کرده ترکیب خوبی را داشته باشیم و بازخوردهایی که الان داریم نظرات مثبتی بوده است. به نظرم می‌آید برخی از این چهره‌ها جزو چهره‌هایی خواهند بود که در آینده در فیلم‌ها و سریال‌های دیگر بازی خواهند کرد؛ بازخوردها و بازتاب‌های جدید این پیشرفت را به ما نشان می‌دهد.

شیادی در ماجرای احضار روح

*چرا صحنه احضار روح، +۱۴ نشد؟

در مورد آن صحنه خاص که شما اشاره کردید باید بگویم، واقعاً احساس می‌کردیم این صحنه احضار روح، مثل فیلم‌هایی که میز تکان می‌خورد، پرده می‌افتد و یا موسیقی رعب‌برانگیزی دارد، نیست. یعنی خود سکانس طوری طراحی نشده بود بیننده را بخواهد بترساند. در صورتیکه آن فیلم‌ها که اصطلاحاً نام‌شان را فیلم ترسناک و ژانر وحشت می‌گذارند، هدف این است که بیننده بترسد، اما ما چنین طراحی نداشتیم و برای احضار، طراحی ساده‌ای داشتیم.

پیش از این صحنه گفتیم که پشت این اتفاق شیادی در میان است و اصلاً احضار روحی در کار نیست. گوشی طرف را هک می‌کنند و اطلاعاتش را می‌گیرند در نتیجه طرف را شوکه می‌کنند روح این اطلاعات را می‌رساند؛ بنابراین از ابتدا گفته بودیم که آن‌جا فضای کلاهبرداری است و هیچ فضاسازی ترسناکی نکرده بودیم و همه‌چیز رئال بود؛ وقتی روح "محسن کامرانی" ظاهر می‌شد یک ظهور خیلی عادی بود. یک صداگذاری عجیب و غریب و ترسناکی استفاده باشد، خیلی ساده بود حتی مائده می‌ترسید و او را آرام می‌کردند.

به جای اینکه تمهیداتی را درنظر بگیریم بیننده به سمت ترس برود اتفاقاً سعی کردیم بیننده را به سمت قصه ببریم. با بازخوردی که گرفته بودیم از درجه‌بندی که برای دو صحنه قبلی زده بودیم، برخی معترض این درجه بندی بودند به نظرمان می‌آمد که اینجا دیگر به این درجه‌بندی سنی نیاز ندارد. ظاهراً بعد از پخش، عده‌ای گفتند این تمهیدات را داشتید که این کلاهبرداری است، اما ممکن است برخی از کودکان بترسند که باز به نظرمن این امکانی است که برخی به ذهن‌شان می‌آورند و معلوم نیست چقدر در واقعیت این اتفاق ترسناک رخ داده باشد.

صحنه های ترسناک در سریال احضار

*در ادامه سریال باز هم از این صحنه‌های ترسناک و اتفاقات عجیب و غریب داریم؟

یکی از مشکلاتی که ما داریم با برخی از مخاطبین خاص‌مان پیدا می‌کنیم اصلا هدف این سریال، ژانر ترسناک نیست. همان‌طور که اول سریال می‌نویسد "احضار" ژانر معرفتی و ماورایی است. وقتی "اغما" و "۵ کیلومتر تا بهشت" پخش می‌شد مخاطب با همین روح و شیطان و ماجرا‌هایی از این دست روبرو می‌شد، اما آنجا +۱۴ درج نمی‌شد. به نظرمان می‌آید اینجا بیشتر هدف بحث ماورایی و معرفتی است تا بحث دلهره ایجاد کردن و بیننده را ترساندن!

در نتیجه صحنه‌های این شکلی تا آخر کار در جای جای سریال خواهد بود. اما تصور نمی‌کنم این صحنه‌ها برای ژانر وحشت است اگر این ژانر وحشت باشد و می‌خواستیم چنین طراحی داشتیم همان وجود روح محسن به گونه‌ای در داستان قرار می‌گرفت، آنقدر وحشتناک و ترسناک باشد که بزرگتر‌ها هم قالب تهی کنند. اما سعی کردیم همه‌چیز را معمولی و به شکلی اجرا کنیم که بیننده ما از هر قشر و گروه سنی است زیاد دستخوش ترس و لرز نشود.

بیشتر نگاه و توجه‌مان به درام و قصه و حرف مان است تا اینکه بخواهیم بترسانیم. در نتیجه به نظرمان می‌رسد مثل بقیه سریال‌هایی که در این ژانر ساخته و پخش شد مثل اغما و بقیه سریال‌ها +۱۴ نداشتند این سکانس‌هایی هم که تا آخر سریال خواهیم داشت خیلی ضرورتی نمی‌بینیم و حالا اگر دوستان شبکه به این جمع‌بندی برسند که باید این درجه‌بندی سنی درج شود، +۱۴ دوباره گوشه تصویر دیده می‌شود. باید ببینیم چه تصمیمی گرفته می‌شود و به ما چه ابلاغ می‌شود.