ورکانه همدان؛ چگونه برویم و چه دیدنی هایی دارد

دوات آنلاین -همدان برای گردشگران دیدنی زیاد دارد؛ از غار علیصدر و تپه هگمتانه و گنجنامه‌اش گرفته تا  لالجین سفالی و آرامگاه بوعلی سینا و باباطاهرش؛ برای خیلی از گردشگران هم بازدید از این نقاط دیدنی‌، اولین گزینه‌های فهرست گردشگری‌شان در روزهایی است که گذرشان به همدان می‌افتد. اما در دل این استان ۲۰هزار و۱۷۳ کیلومتر مربعی جاذبه منحصربه‌فرد دیگری هم قرار دارد که شاید خیلی‌ها اسمش را هم نشنیده باشند؛ روستای هدف گرشگری ورکانه که هشتم خرداد ۱۳۹۶ و طی نامه‌ای از سوی معاون رئیس‌جمهوری و رئیس وقت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ، مراتب ثبت ملی بافت تاریخی‌اش به استاندار همدان ابلاغ شد و به این ترتیب نام این روستای سنگی بیش از پیش سرزبان‌ها افتاد. روستایی که به دلیل معماری خارق‌العاده‌اش مشهور شده است؛ معماری‌ای که شبیه دوره رنسانس است و دقیقا به همین دلیل، ورکانه روستای رنسانسی ایران لقب گرفته است .

تاریخچه ورکانه

جام جم نوشت: حکایت این روستای تاریخی شنیدنی است؛ روستایی عجیب از جنس سنگ که قدمتش به بیش از ۴۰۰ سال قبل می‌رسد و همین موضوع دلیلی است بر این‌که به عنوان روستای هدف گردشگری انتخاب شود. ورکانه در گویش کردی از  کنارهم قرار گرفتن دو کلمه ساخته شده است؛« ور» به معنی کنار  و «کان » به معنی چشمه و آب.

نام این روستا نشان‌دهنده موقعیت جغرافیایی آن نیز هست؛ ورکانه با جمعیت یک هزار نفری‌اش سالیان سال است که در شرق رودخانه ارزانفود و در نزدیکی‌های قنات روستا قرار گرفته‌، قناتی که قدمتش به اوایل دوره صفوی می‌رسد و یکی دیگر از جاذبه‌های این منطقه است. 

آدرس ورکانه

برای رسیدن به ورکانه باید از شهر همدان به آزادراه همدان به ملایر بروید و بعد از این‌که تابلوی سد اکباتان را دیدید وارد فرعی سد اکباتان شوید. بعد از عبور از روستاهای شمس‌آباد و علی‌آباد‌، این روستای تمام سنگی ورکانه است که پیش روی شما قدم علم می‌کند. 

خانه های سنگی و کوچه های سنگفرش

ورکانه را گردشگران با خانه‌های سنگی و کوچه‌های سنگفرش شده‌اش می‌شناسند؛  خانه‌هایی که برخلاف بسیاری از خانه‌های روستایی با مصالح متفاوتی ساخته شده است. اینجا در کوچه و پس‌کوچه‌های ورکانه که قدم بزنید و روی معماری شگفت‌انگیز خانه‌هایش که چشم بچرخانید، چیزی جز سنگ، سنگ لاشه، سنگ مالون و گاهی خشت و آجر نمی‌بینید.

انتخاب این نوع معماری سنگی در این روستا که در دامنه جنوبی زاگرس بزرگ قرار گرفته، یک دلیل بیشتر نداشته؛ فراوانی سنگ و مقاوم بودن آن در برابر عوامل طبیعی، عاملی که باعث ماندگاری بسیاری از خانه‌های قدیمی روستا از گذشته‌های دور تا همین امروز شده است.

در ورکانه از کف تا انتهای دیوارچین خانه‌ها و حیاط‌ها و حتی پشت‌بام‌ها، همه چیز یکسره سنگی است. تکه سنگ‌های تیره و خاکستری رنگی از معادن اطراف این روستا استخراج شده و یکی یکی روی هم چیده شده‌اند تا سبکی زیبا از معماری را در این روستا بسازند. سبکی که در نگاه اول و از نظر هر تازه واردی به اروپای دوران رنسانس شباهت دارد.

دیدنی های ورکانه؛ از قلعه اربابی تا خانه پروفسور موسیوند

اگر تا حالا نمی‌دانستید، از این به بعد بدانید که ورکانه همدان زادگاه پروفسور توفیق موسیوند، سازنده نخستین قلب مصنوعی کنترل از راه دور جهان است و محل زندگی این مرد بزرگ دنیای علم که تا ۱۵‌سالگی در ورکانه چوپانی می‌کرد، توسط بنیاد مسکن در این روستا بهسازی و حفظ شده و به یک جاذبه دیدنی برای گردشگران تبدیل شده است؛ جاذبه‌ای که درست روبه روی تنها مسجد روستا قرار دارد.

بیشتر بخوانید: ارگ باستانی نوشیجان کجا است و تاریخچه آن چیست؟

یکی دیگر از جاذبه‌های ورکانه، قلعه اربابی مهری‌لیلی قراگوزلو؛ دختر نقی‌خان قراگوزلو و همسر مجیدخان یکی از خان‌های روستا که هنوز پابرجاست و نشان از این دارد که ورکانه هم به سبک خیلی از روستاهای گذشته کشورمان به سبک ارباب-رعیتی اداره می‌شده است.

قلعه اربابی معماری ویژه‌ای هم دارد و ساختمانش با پلان چلیپایی طراحی شده است. این بنا در ابعاد ۱۲ در ۲۰‌متر و با زیربنای ۳۳۰‌مترمربع در دو‌طبقه ساخته شده و طبقه دوم در قسمت مرکزی بنا ایجاد شده است. این قلعه زیبا در فاصله ۱۰۰‌متری در ضلع جنوبی روستا و در بستر سبز کوهپایه و مشرف به روستا قرار گرفته و به ثبت ملی هم رسیده است.

آن‌طور که می‌گویند اولین اصطبل پرورش اسب ایران هم در همین روستا بنا نهاده شده؛ اصطبلی به مساحت ۱۶۵۰ متر مربع که هنوز پابرجاست و در زمان امیر تومان یکی از حاکمان همدان ساخته شده است.

گورستان ورکانه یکی دیگر از نقاط دیدنی ورکانه است. بله تعجب نکنید، گورستان! چراکه این گورستان برخلاف بقیه گورستان‌ها هیچ سنگ قبر و نشانی ندارد و همین موضوع نقطه تمایز آن با بقیه گورستان‌هاست.