"کاخ آپادانای شوش" تاریخچه و همه آنچه باید بدانید

دوات آنلاین -اگر از علاقه مندان به مکان های تاریخی هستید کاخ آپادانی شوش یکی از مهم‌ترین مکان‌هایی است که باید درباره آن بدانید و اگر امکانش بود از آنجا بازدید کنید. این کاخ در واقع کاخ زمستانی شاهان هخامنشی بود.

آپادانا؛ باشکوه ترین کاخ هخامنشیان

آپادانا، به معنی کاخ (جایی که در آن همگان به خدمت شاه شرفیاب می‌شوند) و با‌شکوه‌ترین کاخ هخامنشیان است. کاخ آپادانا در حدود سال‌های ۵۱۵ الی ۵۲۱ پیش از میلاد به دستور داریوش بزرگ، پادشاه هخامنشی در شوش و روی آثار و بقایای عیلامی‌ها شاخته شد. داریوش شوش را به این دلیل برای ساختن کاخ انتخاب کرد که در عصر عیلامی کانون بزرگ مذهبی به شمار می‌رفت.

کاخ آپادانای شوش چگونه ساخته شد

دیوارهای کاخ از خشت و ستون‌های آن از جنس سنگ است.  برای ساختن ستون‌ها نخست قطعات سنگ خام را روی هم می‌چیدند و به وسیله بست‌های دم‌چلچله‌ای به یکدیگر اتصال می‌دادند. برای قطعه زیر بزرگ‌ترین سنگ را انتخاب می‌کردند. شکل ستون‌ها همچون ساقه درخت است که از پایین به بالا نازک می‌شود.

سنگ‌تراشان پس از برش و روی هم قرار دادن سنگ‌های خام، بدنه سنگ را گرد می‌کردند و سپس کار شیاراندازی انجام می‌گرفت. سرستون‌ها به خاطر ظریف کاری و پرکاری جداگانه آماده و سوار می‌شد. از نشانه‌های بر جای مانده پیدا است که ستون‌ها با رنگ‌های تند رنگ‌آمیزی شده بودند. چشم، زبان و بینی گاوها و شیرهای افسانه‌ای، رنگ سرخ داشته‌اند و ظاهرا سم و پنجه حیوانات پوششی از طلا داشته است.

بیشتر بخوانید: با تاریخچه تخت جمشید آشنا شوید

سرستون‌های ایوان شمالی و غربی دو سر گاوی بوده، اما در ایوان شرقی از سرستون‌های دو شیری استفاده شده است و آن هم شاید به دلیل ارتباط شیر و خورشید است که هر دو سمبل ایزد میترا (مهر) است.

در تالار آپادانا هیچ قسمتی وجود ندارد که نشان‌دهنده جایگاهی خاص برای پادشاه یا شخص برتر باشد و هیچ بخشی نیست که باشندگان آن خود را برتر از دیگران بدانند و شواهد نشان می‌دهد که تمام دیوارها و کف تالار آپادانا از گچی به رنگ سبز ملایم پوشیده بوده و فرش‌هایی عالی و پرده‌های نفیس آن را می‌پوشانده است.

قطعاتی از مبل در اتاق‌های جناح جنوبی آپادانا به دست آمده که به وضوح نشان می‌دهد، تالار آپادانا با مبلمانی کامل از صندلی‌ها و میزهای کوچک برای میهمانی‌های بزرگ آذین شده بوده و از قرائن موجود در کف ایوان شرقی پیدا است که کف اصلی دارای دو اندود بوده و در ملات میان آجرها قیر به کار رفته است.

در ضلع جنوبی و نیز در هر یک از چهار گوشه کاخ آپادانا اتاق‌های بسیاری وجود داشته است که بی‌گمان محل کارمندان و پرسنل داخلی کاخ و همچنین اتاق‌هایی برای بایگانی،‌ انبار، دبیرخانه،‌ کتابخانه، پذیرایی و بخش‌های دیگر مورد لزوم بوده است.

بخش‌های مختلف کاخ آپادانا

کاخ داریوش واحدهای مختلفی از جمله تالار بار عام، حرم‌سرا، دروازه و کاخ پذیرایی و همچنین سه حیاط مرکزی دارد. دیوارهای داخلی کاخ با آجر لعابدار منقوش با طرح‌های سپاه جاویدان، شیر بالدار و نقش گل نیلوفر آبی مزین بوده‌اند که بقایای به‌جای‌ماندهٔ آنها در موزه‌های خارجی و داخلی نگهداری می‌شوند.

بیشتر بخوانید: 6 مکان تاریخی ایران که حتما باید ببینید

مساحت تالار یا کاخ آپادانا ۱۰۴۳۴ متر است. این کاخ که بارگاه یا آپادانه نامیده شده توسط اردشیر دوم تجدید بنا شده است. طرح کاخ بنایی کوشک مانند با ۳ ایوان ستوندار در جبهه شمالی ، شرقی و غربی آن است. تالار مرکزی با ابعاد ۵۸ در ۵۸ متر است و دارای ۳۶ ستون می باشد. ارتفاع ستونها حدودا ۲۰ متر است و با ستون های کله گاوی شکل ساخته شده است. ایوان ها هر کدام دارای دو ردیف ستون ۶ تایی می باشند.

بیشتر بخوانید: قلعه بمپور کجا است و تاریخچه آن چیست

از کلیه مجموعه کاخ ۱۱۰ اتاق و تالار مکشوف شده است. شش حیاط که سه تای آنها بسیار بزرگ دور یک محور شرقی و غربی قرار گرفته اند، در داخل مجموعه کاخ ها وجود داشته اند که به وسیله یک راهروی بزرگ به بخش شمالی مربوط می گردیده است. سه حیاط کوچکتر در بخش شمالی مجموعه کاخ قرار داشته اند. اتاق ها و ساختمان های مختلف کاخ به وسیله این حیاط ها روشنایی گرفته و تهویه می شدند.

اکتشاف در ویرانه‌های شوش

کاوش‌های باستان شناسی روی ویرانه‌های شوش از سال 1849 میلادی آغاز شد اما کشف کامل آپادانا در حفاری‌هایی بین سال‌های ۱۳۱۱ تا ۱۳۱۴ اتفاق افتاد.

منابع: سیری در ایران- دنیای اقتصاد- بیتوته