پوکی استخوان ؛نحوه تشخیص و راه‌های درمان

دوات آنلاین-پوکی استخوان از جمله بیماری‌های پنهان است به این معنی که تشخیص علائم ان به‌سادگی ممکن نیست. از سویی اگر دیر متوجه این مشکل بشویم درمان آن سخت و حتی ناممکن می‌شود. سارا نعیمی، کارشناس گروه آموزش و ارتقای سلامت، معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران در یادداشتی در ایرنا مهم‌ترین نکاتی که درباره پوکی استخوان باید بدانیم را توضیح داده است:

پوکی استخوان ، بیماری نامرئی

پوکی استخوان نامرئی است. یعنی تا زمانی که یک استخوان نشکند، علامتی از خود بروز نمی دهد. در فرد مبتلا به این بیماری، یک سقوط ساده از ارتفاع کم، یک چرخش ناگهانی، خم و راست شدن سریع یا حتی افتادن در یک چاله کوچک می تواند باعث شکستگی استخوان شود

پوکی استخوان نوعی بیماری است که در آن استخوانهای شما پوک، ضعیف و شکننده می شود و در نتیجه، احتمال شکستگی های خودبه خودی استخوان، بالا می رود، در دنیا در افراد بالای ۵۰ سال، از هر سه زن یک نفر و از هر پنج مرد یک نفر به این بیماری مبتلاست.

اگر چه پوکی استخوان یک بیماری بدون درد است، اما شکستگی های حاصل از آن می تواند تغییرات جدی در زندگی ایجاد کند، وقتی پوکی استخوان بر روی ستون فقرات تاثیر بگذارد اغلب منجر به درد، کاهش وزن و ایجاد قوز در پشت می شود.بیشترین شکستگی‌ها در ناحیه لگن، ستون مهره ها، مچ یا قسمت بالای بازو رخ می دهد.

درد و رنج ناشی از شکستگیها می تواند زندگی فرد مبتلا را تحت تاثیر قرار دهد. وابستگی به افراد مراقب، کاهش فعالیت های روزمره و در نهایت افسردگی، شایع ترین این تاثیرات هستند. و در افراد شاغل، شکستگی باعث از دست رفتن تعداد زیادی از روزهای کاری می شود و در برخی از حرفه ها، در ادامه کار فرد اختلال ایجاد می کند.

۳۳درصد از بیمارانی که مبتلا به شکستگی لگن ناشی از پوکی استخوان می شوند، طی یک سال بعد از آن به طور کامل وابسته شده یا درخانه های سالمندان مقیم می شوند و ۲۰ تا ۲۴ درصد از این افراد در همان سال فوت می کنند.

چه افرادی به پوکی استخوان مبتلا می‌شوند

افراد بالای ۶۰ سال بیشتر از سایر افراد در معرض پوکی استخوان قرار دارند. این بدان معنی نیست که افراد با سن پایین تر، در خطر ابتلا به این بیماری نیستند.،شروع یائسگی در خانم ها، آغازگر ضعف در استخوان هاست. به همین دلیل زنان باید از سنین جوانی به فکر حفظ تراکم و سلامت استخوان های خود باشند.

بیماری هایی مانند روماتیسم مفصلی، دیابت، سرطان پستان یا پروستات یا بیماری های گوارشی، استفاده طولانی مدت از داروهای گلوکوکورتیکوئید مانند هیدروکورتیزون، کاهش قد حتی تا ۴ سانتی متر، شکستگی استخوان بعد از سن ۵۰ سالگی، سبک زندگی کم تحرک و بدون فعالیت بدنی، کم وزن بودن (شاخص توده بدنی زیر ۱۹)، سیگارکشیدن و یا نوشیدن الکل، یائسگی زودرس، سابقه شکستگی لگن یا ابتلا به پوکی استخوان در والدین، مصرف کم کلسیم و دوری زیاد از آفتاب از اصلی ترین عوامل خطر ابتلا به پوکی استخوان یا شکستگی های ناشی از آن است.

سنجش سلامت استخوان چگونه انجام می‌شود

سنجش سلامت استخوان که به طور معمول شامل میزان خطر شکستگی استخوان است، تعیین می کند که شما تا چه حد در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان قرار دارید.  متداول ترین روش برای تعیین میزان اسکن تراکم استخوان یا سنجش میزان جذب اشعه ایکس بوده  . در این اسکن سریع و کمتر تهاجمی، میزان تراکم استخوان در ناحیه لگن و ستون فقرات مورد ارزیابی قرار می گیرد. نتیجه این سنجش نشان می دهد که شما تا چه حد مبتلا و یا درمعرض ابتلا به پوکی استخوان هستید. اگر نتایج اسکن پوکی استخوان را نشان می دهد، به این معناست که در معرض خطر جدی شکستگی قرار دارید.

بیمارانی که در معرض خطر بالای شکستگی های ناشی از پوکی استخوان هستند می توانند با درمان دارویی مناسب این خطر را کاهش دهند. امروزه گسترۀ بالایی از گزینه های درمانی برای پوکی استخوان وجود دارد. البته نوع درمان بسته به شرایط هر فرد و میزان بیماری وی متفاوت است.

راه درمان پوکی استخوان چیست

 معالجات می تواند خطر شکستگی لگن را تا ۴۰درصد، شکستگی مهره ها را بین ۳۰ تا ۷۰درصد و شکستگی های غیرمهره ای را بین ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش دهد و  پزشک ممکن است برای شما مکمل های «کلسیم» و یا «ویتامین دی» تجویز کند. همچنین ممکن است ورزشهای خاصی با هدف تقویت عضلات برای حفظ استخوان ها تجویز شود که در عین حال باعث بالارفتن میزان تعادل شما خواهد شد. علاوه بر این ها باید یاد بگیرید که چگونه شرایط خانه تان را ایمن کنید که با خطر سقوط مواجه نشوید.

همواره تلاش کنید دو بار در هفته و هر بار به مدت ۳۰ تا ۴۰ دقیقه فعالیت بدنی مناسب نظیر پیاده روی داشته باشید. تمرین با وزنه و تمرینات هوازی هم می تواند مفید باشد و در کنار مصرف مکمل های «ویتامین دی»  زمان بیشتری را در خارج از خانه و در معرض تابش خورشید بمانید.