چگونه طلاق‌مان را به فرزندمان توضیح دهیم

دوات آنلاین-صحبت از آسیب‌های طلاق آن هم برای فرزندی که همه امنیت و آرامش زندگی‌اش به پدر و مادرش وابسته است، تکرار مکررات است. در این بین، به تازگی مدیر کلینیک حقوقی زنان و خانواده با بیان این‌که از تیر ماه سال گذشته تا تیر ماه امسال ۱۷۵ هزار و ۶۱۴ واقعه طلاق رخ داده، اظهار کرد: «طبق تحقیقات متعددی که صورت گرفته ۴۷ درصد این طلاق‌ها در پنج سال اول زندگی رخ می‌دهد و اگر بگوییم این ۴۷ درصد دارای فرزند نیستند و ۵۳ درصد دیگر زوج‌هایی که طلاق می‌گیرند به طور متوسط یک یا دو فرزند دارند، جامعه با سالانه حدود یکصد هزار فرزند طلاق، به طور تخمینی مواجه خواهد شد.»(منبع: مهر). به بهانه این آمار تامل‌برانگیز، توصیه‌هایی به والدین برای کاهش آسیب‌های طلاق بر فرزندان‌شان مطرح خواهد شد.

طلاق هم نیاز به آمادگی دارد

طلاق از منفورترین حلال‌هاست که به عنوان آخرین راه، وقتی به عنوان یک زن و شوهر همه تلاش خودمان را کردیم ولی رابطه‌ اصلاح نشد، انتخاب خواهد شد. امروزه اما قبح این مسئله ریخته به گونه‌ای که بعضی زوج ها، این انتخاب را بدون در نظر گرفتن پیامدهای آن به کار می برند. به عبارتی نه تنها ازدواج هوشمندانه انجام نمی‌دهند بلکه جدایی‌شان هم هوشمندانه نیست. همان‌طور که ازدواج آمادگی می‌خواهد ولی متاسفانه ما آن را جدی نمی‌گیریم، طلاق هم نیاز به آمادگی دارد و باید جوانب مختلف آن از جمله آسیب‌هایش را کاملا در نظر داشت و برای بعد از جدایی یا حتی خود فرایند جدایی برنامه داشت.

6 نکته برای کاهش آسیب‌های طلاق بر فرزندان

طلاق آسیب‌های اجتماعی و روان شناختی برای همه اعضای خانواده در پی خواهد داشت مانند خوردن برچسب طلاق، احتمال بیکاری، تنهایی و آسیب‌های روحی و روانی و ... . این آسیب‌ها به خصوص زمانی که فرزندانی نیز وجود دارند چنان چه فرایند بعد از طلاق مدیریت نشود، دو چندان خواهد شد. در همین باره رعایت یک‌سری نکات را ضروری می‌دانیم.

برای صحبت درباره طلاق‌تان و اطلاع به بچه‌ها، باید همه فرزندان‌تان را دور هم جمع و راجع به طلاق صحبت کنید. حتی اگر درخواست از سوی یک فرد است، بهتر است این جا از لفظ «ما» استفاده و به عبارتی بیان کنید که «متاسفانه ما تصمیم گرفتیم به زندگی مشترک‌مان خاتمه دهیم». در این خصوص اگر بچه‌ها نیاز به توضیح بیشتری داشتند، می‌توانید به تنهایی با آن‌ها صحبت کنید و بگذارید تمامی نکاتی را که در ذهن‌شان هست، بپرسند.

در این باره با همسرتان به جمع‌بندی برسید که قرار است چه بگویید و به عبارتی برنامه‌ریزی داشته باشید. به دنبال شکایت از همدیگر و این که دیگری را مقصر بدانید یا بدگویی از هم و پدرزن یا مادرشوهر و ... نباشید. در بسیاری مواقع، خشمی که شما در فرزندتان نسبت به همسر و خانواده‌اش ایجاد می‌کنید، او را آماده اختلالات روان شناختی در آینده خواهد کرد؛ البته انتظار هر نوع واکنشی را از سوی فرزندان‌تان داشته باشید.

 مهم‌ترین نگرانی کودکان در مواجهه با طلاق والدین‌شان این است که تکلیف آن‌ها پس از طلاق والدین‌شان چه می‌شود؟ هر قدر والدین در این زمینه شفاف‌سازی و فرزندان را از مسائل مربوط به بزرگ ترها جدا کنند آن ها آسیب کمتری را متحمل می‌شوند؛ یعنی والدین به صورت شفاف زمان و علت طلاق خود را با عباراتی مانند «ما همیشه پدر و مادر تو خواهیم ماند اما نمی‌توانیم زن و شوهر خوشحالی در کنار هم باشیم و همین باعث می‌شود خسته‌ات کنیم، به همین دلیل تصمیم گرفتیم زن و شوهر نباشیم و فقط پدر و مادر تو باشیم؛ به این عمل طلاق می‌گویند، اما به این معنا نیست که تو خانه نداری بلکه از این به بعد دارای دو خانه می‌شوی» به فرزندشان توضیح دهند.

به آن ها اطمینان دهید که اگرچه زندگی مشترک‌تان تمام شده است ولی شما همچنان والدین آن‌ها و پدر و مادری در دسترس هستید. به عبارتی آن‌ها حق دارند بعد از جدایی همچنان با شما به عنوان والدین در ارتباط باشند و از وجود شما دو نفر بهره ببرند؛ البته ذکر این نکته الزامی است که روش‌های تربیتی یکدیگر را به رسمیت بشناسید. برای مثال اگر پسری با پدر زندگی می‌کند، مادر در زمان‌هایی که پسرش را ملاقات می‌کند حق ندارد روش‌ها و قوانین پدر و خانه پدری را نقض یا خلاف آن عمل کند.

 بچه‌ها را وارد بازی خطرناک بین خودتان نکنید تا آن‌ها، قربانی کشمکش‌های بین شما دو نفر نشوند. به عبارتی آن‌ها را بین خود قرار ندهید و مسائل و دلخوری‌هایی را که از شریک زندگی‌تان داشته‌اید، به آن‌ها منتقل و از آن‌ها به عنوان باج برای اذیت طرف مقابل استفاده نکنید. این مورد متاسفانه در بین بیشتر زوج هایی که می‌خواهند جدا شوند، دیده می‌شود که یک اشتباه رایج و آسیب زننده است.

 طلاق تحت هر شرایطی حتی اصولی، مشکلات عدیده‌ای را برای زوج ها و فرزندان ایجاد می‌کند. پس حتما بعد از طلاق، خودتان را از کمک متخصصان مشاوره خانواده محروم نکنید و از کمک‌های آنان بهره‌مند شوید. قطع به یقین مادری که سرپرست خانواده است و تکفل پسرش را به عهده گرفته باید بداند مسائل تربیتی هنگامی که یک والد در درون سیستم خانواده است با زمانی که پدر و مادر هر دو هستند، متفاوت است و نیاز به تمهیدات خاصی دارد.

نکته مهم: با توجه به آسیب‌های احتمالی و جبران ناپذیر ناشی از طلاق، آن را به عنوان آخرین گزینه، مدنظر داشته باشید. با توجه به تفاوت‌های بین زوج ها، طبیعی است که با یکدیگر به مشکل بخورند. در بسیاری مواقع ما به شکل تکانشی تصمیم می‌گیریم یا تلاشی برای بهبود رابطه نمی‌کنیم اما قطعا اولین راه‌حل، طلاق نیست.

منبع: خراسان/ دکتر هادی غلام محمدی- مشاور خانواده