چرا و چگونه به معبد آناهیتای کنگاور برویم

دوات آنلاین-معبد آناهیتا در کنگاور یکی از بهترین مقاصد گردشگری برای افرادی است که به مکان‌های تاریخی علاقه دارند. برای این‌که با تاریخچه معبد آناهیتای کنگاور آشنا شوید و بدانید دقیقا در کجا است این مطلب کارناوال را بخوانید:

اهمیت آب در ایران باستان

آب، باد، خاک و آتش، چهار عنصری ست که مردم باستان آنها را اجزای سازنده جهان هستی می دانستند و برای شان ارزش خاصی قایل بودند. ایرانیان باستان هم این چهار عنصر را محترم می دانستند و از تاثیر این عناصر در زندگی روزمره خود به خوبی آگاه بودند. در این میان برای ایرانیان که در سرزمینی به نسبت خشک و کم آب زندگی می کردند آب، اهمیت و ارزش دو چندانی داشت تا جایی که برای مصرف بهینه آن در زندگی برنامه ریزی های دقیقی داشتند و سعی می کردند تا به روش های مختلف از این مایه حیات بهره کافی را ببرند.

بادگیرها، پل ها، سدهای خاکی، قنات ها و آسیاب های بادی ترفندهای هوشمندانه معماری مردم ایران برای به کارگیری و استفاده مناسب از آب به شمار می رفت و به خوبی دشواری زندگی در منطقه ای کم آب و کم باران را حل کرده بود. امری که در بناهای مختلف مانند سازه های آبی شگفت انگیز شوشتر، قنات های چند هزار ساله یزد و خراسان، نیایشگاه ها و معابد آب شهرهای مختلف ایران و ... به درستی به اجرا درآمده بود و اهمیت این عنصر را در زندگی مردم به خوبی نشان می داد. یکی از سازه هایی که درجه ارزشمندی و مهم بودن آب را در ایران مشخص می کرد معابد کوچک و بزرگ آناهیتا در گوشه و کنار این سرزمین پهناور بود؛ بناهایی با شکوه که برای پرستش آناهیتا الهه آب ساخته می شدند و در آن به شکرگزاری این نعمت می پرداختند.

تاریخچه معبد آناهیتای کنگاور

در بین راه شهر تاریخی هگمتانه تا بیستون، (همدان-کرمانشاه امروزی) بر فراز صخره ای بالای دشت کنگاور، سنگ ها و ستون هایی در کنار هم برپا شده و بنای ساختمانی را نهاده اند که امروزه به نام معبد آناهیتا شناخته می شود. برخی می گویند این ساختمان فروریخته، برای ستایش پاکی و پرستش فرشته نگهبان چشمه ها و باران، آناهیتا ساخته شده است و برخی آن را کاخی ناتمام برای خسرو پرویز، پادشاه ساسانی می دانند.

معبد آناهیتا، بزرگترین سازه سنگی یکپارچه ایران محسوب می شود و به شماره 31 در سال 1310 در فهرست ملی آثار تاریخی ایران قرار گرفته است. گذشت زمان و کاوش های وسیع تر محوطه معبد نشان داد که این سازه پنهان شده در خاک، بعد از تخت جمشید، بزرگترین ساختمان سنگی تاریخی در ایران به شمار می رود.

آناهیتا کیست؟

آناهتیا، الهه‌ آب و نگهدارنده نشان فروهر (نشان اهورامزدا، خدای زرتشتیان)، خدای فراوانی و درستی، ایزدبانوی باد و باران، چشمه و سراب، ژاله و ابر است. در داستان ها این طور در مورد این الهه آمده است که به فرمان او ابرها به زمین می آمدند و آب پاکِ باران را به مردم هدیه می کردند. این ایزدبانو والاترین و محبوبترین الهه نزد اهورامزدا و ایرانیان به شمار می رفت و بزرگی او نشان از اهمیت و مقام آب در بین مردم بود.

نکته

در پژوهش های مختلف در مورد معبد آناهیتا، اعداد، ابعاد و اندازه های مختلف و دلایل گوناگونی برای ساخت آن داده شده است. کارناوال برای جلوگیری از دادن اطلاعات اشتباه، در این مطلب سعی کرده است تا از دقیق ترین و به‌روزترین یافته ها استفاده کند اما به طور کلی پایه تحقیق ما در این مقاله، گزارش ارایه شده از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و میراث فرهنگی کشور است.