با تاریخچه کامل مسجد کبود یا مسجد جهانشاه تبریز آشنا شوید

دوات آنلاین-مسجد کبود یا مسجد جهانشاه تبریز یکی از باشکوه‌ترین مکان‌های تاریخی ایران است که حتما باید از آن بازدید کنید اما در این مطلب تاریخچه کامل این مسجد آمده است که می‌خوانید:

مسجد کبود( به ترکی آذربایجانی:گؤی مچید) یا مسجد جهانشاه از مسجدهای تاریخی تبریز مربوط به زمان حکم‌رانی قراقویونلوها در قرن نهم هجری است.

مسجد کبود بر اساس کتیبهٔ سردر آن در سال ۸۴۵ هجری شمسی و در زمان سلطان جهانشاه مقتدرترین حکمران سلسله قراقویونلو و به فرمان دختر وی صالحه خانم بنا شده است. پاسکال کوست در گذشته از این مسجد با اسم مسجد سنی و مسجدی که شیعیان تمایلی به استفاده از آن ندارند یاد نموده است . کتیبه ای کاشی کاری سردر اصلی مسجد کبود به سال ۸۷۰( قمری) نصب شده است. این کتیبه و دیگر کتیبه های سردر مسجد به خط نعمت الله البواب خوشنویس معروف سده نهم است و سرکاری و نظارت بر ساخت آن با عزالدین بن ملک قاپوچی بوده است.

تنوع و ظرافت کاشی کاری و اقسام خطوط به کاررفته در آن و بالاخص به علت رنگ لاجوردی( آبی ایرانی) کاشی کاری های معرق آن باعث شده است که به « فیروزهٔ اسلام» آوازه یابد. سبک معماری این بنا به روش آذری است.

در کتیبه های باقی مانده از این بنا تاریخ پایان این مسجد سال ۸۷۰ ه ­ق است. متأسفانه این بنا در زمین لرزه سال ۱۱۹۳ ه­ ق تبریز ویران شد تمام سقف فرو ریخت و تمامی دیوارها را خراب کرد ولی آنچه از این بنا باقی مانده در نوع خود بی نظیر است و به دلیل کاشیکاری معرق و تلفیق آجر و کاشی و رنگهای بسیار گوناگون کاشیها لقب فیروزه اسلام گرفته است. علاوه بر کاشیکاری ها سردر بسیار بلندش توجه اغلب سیاحان و باستان شناسان را بخود جلب نموده است و تمامی آن ها را وادار به نوشتن چند خطی از زیبایی این بنا نموده است.

عظمت مسجد کبود بعنوان یکی از ده مسجد زیبا و دیدنی و بی همتا از حیث معماری دنیا اسلام به دلیل ملحقات زیاد آن از قبیل کاخ مظفریه، خانقاه، صحن و عبادتگاه های درونی، کتاب خانه، قرائت خانه و حوضخانه آن است و همچنین مستقر شدن این مسجد در قلب شهر تبریز و در جوار جاده ابریشم بر مرکزیت و اهمیت آن افزوده است. متأسفانه درحال حاضر هیچ یک از این ملحقات برجای نمانده­ اند صرفا قسمتی از مسجد که آن هم بسیار آسیب دیده بود و بازسازی شده است.

ویژگی منحصر به فرد مسجد کبود

از خصوصیت های این مجموعه استفاده از عکس های رنگی بجای متن های طولانی است که در عین زیبایی بخشیدن به اثر، درک آن را برای مخاطب آسان میگرداند.

این مسجد بخاطر تنوع و ظرافت کاشی کاری و اقسام خطوط خوب و اشکال و طرح های بکار رفته در آن و همچنین زیبایی و هماهنگی رنگها به «فیروزه اسلام» معروف است. برعکس رنگ اكثر مساجد ایران فیروزه ای نیست؛ رنگش آبی تیره لاجوردی است كه آن را بی همتا كرده است.

این بنا در سال ۱۳۱۰شمسی جزء آثار ملی به ثبت رسید این مسجد منحصربه فرد نماینده ای از معماری گذشته ایرانی ست و تنها اثر برجای مانده از دورە ی فرمان‌روایی قراقویونلوها در پایتخت آنها یعنی تبریز است.

این مسجد آن قدر زیبا و جذاب است که با وجود همه ی صدماتی که در این مدت دیده ولی هنوز هم هنر دوستان را شگفت‌زده میکند . چیزی که این مسجد را تا این حد مشهور و زیبا کرده استفاده از کاشی های معرق و نقش و نگارهای پرجزئیاتی است که در طراحی داخلی و خارجی آن بکار رفته و اثری معجزه انگیز را خلق نموده است .

منبع: بیتوته