دوات آنلاین-این که کودکان و نوجوانان به دلیل اینکه یاد نگرفته اند چطور نه بگویند در معرض آسیب قرار می گیرند یک شعار نیست. تحقیقات نشان داده درصد بالایی از کسانی که به سمت اعتیاد رفته اند اولین بار مواد را از کسانی گرفته اند که جسارت نه گفتن به آنها را نداشه اند.
چرا باید مهارت نه گفتن را به کودکان خود بیاموزیم؟
زمانی که کودکان مهارت نه گفتن را بیاموزند و به عواقب کارشان، قبل پاسخ دادن به درخواست دیگران فکر کنند و با راه های گوناگون نه گفتن آشنا شوند، به راحتی می توانند از شرکت در هر کاری که به خودشان یا دیگران آسیب وارد می کند، دست بکشند.
۱٫ از دانش آموزان بخواهید که انتخاب های روزانه شان را نام گذاری کنند و نظرات شان را روی تابلو بنویسند. به عنوان مثال:
• خوردن غذای سالم یا هله هوله
• برخورد صمیمی یا بی توجهی به دیگران
• تابع قوانین بودن یا زیر پا نهادن آن ها
• انجام تکالیف مدرسه یا شانه خالی کردن از زیر آن ها
• رو راست بودن یا دروغ گفتن
• گوش دادن به صحبت های معلم یا حرف زدن زمانی که معلم مشغول درس دادن است.
۲٫ آیا کودکان زمانی را به خاطر دارند که هم کلاسی شان کاری که باب میل شان نبوده و برای دیگران دردسر ساز بوده را از آن ها درخواست کرده باشد، به عنوان مثال:
• دست انداختن دیگران و گردن کلفتی کردن برای دیگران
• سیگار کشیدن
• استشمام مواد شوینده
• دزدی
• فریب دادن و تقلب
• مصرف آبجو
• زیر پا گذاشتن قوانین خانواده یا مدرسه
• انجام کارهای خطرناک با دوچرخه و صفحه اسکیت
• دروغ گفتن
۳٫ به کودکان بفهمانید که یکی از راه های در امان ماندن آن ها از این مشکلات، آموختن مهارت نه گفتن است. برای شان توضیح دهید که اگر حس کردند درخواست کسی نامناسب است، درنگ کنند، فکر کنند و عواقب آن کار را درنظر بگیرند.
۴٫ اگر شخصی از شما درخواست کاری را کرد که دردسر ساز است، مخالفت تان را نشان دهید. به عنوان مثال: اگر کسی سرش برای دعوا درد می کند، کودک می تواند جلویش بایستد، به چشمانش زل بزند، دست هایش را پایین بیاورد و قاطعانه بگوید:” من نمیخوام باهات دعوا کنم.” در تکمیل مهارت نه گفتن از کودکان بخواهید که بلند شوند و این حرکت را تمرین کنند. به آن ها بگویید که استفاده از این حرکت، ممکن است در موقعیت های بسیاری به کارشان بیاید. راه های دیگری نیز برای نه گفتن کودک وجود دارد.
به عنوان مثال:
بگویید ” نه ” یا ” نه، ممنون “، اگر لازم بود بارها تکرار کنید.
• ” نه، نمیتونم پول ناهارم رو بهت بدم، چون فقط همین رو دارم. ”
• ” نه، ممنون من سیگاری نیستم.
بگویید که آن کار چه نام دارد.
• این کار نوعی گول زدنه ( دزدی، قلدری، مصرف مواد مخدر، سرکشی از قوانین و….) و من انجامش نمیدم.
بحث را عوض کنید.
• بازیه خوبی بود.
• پروژتو تموم کردی؟
• اون جا چه خبره؟
سوال بپرسید
• چرا از من میخوای این کار رو بکنم ؟
• چرا میخوای این کار رو بکنی؟
• مشکلت چیه؟
بهانه تراشی کنید
• نمیخوام تو دردسر بیفتم.
• من مثل تو فکر نمیکنم.
• اگر این کار رو بکنم عذاب وجدان می گیرم.
از شوخی و کنایه استفاده کنید.
• شوخی نکن…. اون آبجو به بدنم آسیب میزنه.
• فقط مونده همین کار رو انجام بدم و بعدش چند هفته خونه نشین بشم!
پیشنهاد انجام کار دیگری را بدهید
• بریم دوچرخه سواری.
• بریم بازی کنیم.
• بیا بریم با جان توپ بازی کنیم.
اگر می خواهید دوستی تان را حفظ کنید، همه پل های پشت سرتان را خراب نکنید.
مهارت نه گفتن به دانش آموزان
• هر وقت خواستی کار بی خطری انجام بدی خبرم کن.
• من خونه ام، اگه دوست داشتی بیا بازی کنیم.
۵٫ خاطر نشان کنید که اگر با وجود تمامی این راه ها، شکست خوردند، به آن شخص بی اعتنایی کنند و از او فاصله بگیرند.
۶٫ نقش بازی کردن
هنگام استفاده از این روش، معلم یا مشاور مدرسه باید یک رفتار غلط را ترویج دهد. مطمئن شوید که کودکان می دانند که شما در حال تظاهر به انجام کاری هستید و هیچ گاه به طور واقعی دست به انجام آن کارها نمی زنید.
دو دانش آموز را برای ایفای نقش انتخاب کنید.
نقش بازی کردن شماره یک
معلم( دادن پیش زمینه به دانش آموزان )
“این یک نمایش ساختگی است و من نمی خواهم که شما سیگار بکشید. شما دو دوست هستید و من هم مثل شما بچه ام. من شما را به بازی دعوت می کنم، اما در دقایق آخر بازی، مادرم به مغازه می رود و من به شما پیشنهاد سیگار کشیدن می دهم( اما در واقع نمی خواهم که بکشید.) در این باره فکر کنید و بگویید که چه خواهید گفت و عکس العمل تان چه خواهد بود.”
معلم( در حال ایفای نقش ):
“سلام، خیلی خوشحالم اومدین اینجا. مامانم رفته مغازه، چند نخ از سیگارشو پیدا کردم، بریم بکشیم. عمرا بفهمه! منو ببین ( وانمود می کنه که سیگاری روشن کرده و داره می کشه ) یه نخ می خوای ؟”
اگر پاسخ شان منفی بود، دلیلش را از آن ها بپرسید. پاسخ ها می توانند شامل موارد زیر باشد:
” سیگار به بدنم آسیب می رسونه ”
” تنباکو جزو مواد مخدره “
اگر پاسخ شان مثبت بود، رو به بچه های کلاس بگویید: این انتخاب درستیه بچه ها؟
معمولا خواهند گفت” نه ” اگر گفتند” بله “، از دانش آموزی که فکر می کنید جواب صحیح را می دهد درخواست کنید تا بیاید جلوی بچه ها و پاسخ دهد. دانش آموزانی که به درخواست سیگار کشیدن پاسخ منفی داده اند را” باهوش” جلوه دهید و از بقیه بخواهید آن ها را تشویق کنند.
نقش بازی کردن شماره دو
معلم( دادن پیش زمینه به دانش آموزان ):
“اگر دوست تان از شما بخواهد که از میز معلم پول بردارید، چه می کنید؟ دزدی تنها مخالف قوانین مدرسه نیست، بلکه مخالف قوانین جامعه نیز است. به یک کمکی نیاز دارم( یک دانش آموز انتخاب کنید ) ما دوست هستیم و در کلاس تنهاییم، معلم و بقیه دانش آموزان در زمین بازی هستند.
معلم( هنگام ایفای نقش ):
” هی، دیدی آقای جونز تو کشوی میزش پول گذاشت؟ یادش رفت قفل کنه. برش دار، بعد با هم تقسیمش می کنیم، عمرا بفهمه کی این کار رو کرده!”
کودک را تشویق کنید تا جملاتی مانند جملات زیر را بگوید:
“دزدی کار دردسرسازیه ”
“من دزدی نمی کنم.”
“اگه این کار رو کنم عذاب وجدان می گیرم ”
آن دانش آموزی که تصمیم درست گرفته را “باهوش” خطاب کنید و از بقیه بخواهید برایش دست بزنند.
نقش بازی کردن شماره سه
معلم( دادن پیش زمینه به دانش آموزان ):
اگر دانش آموزی لباس چروک و کهنه به تن کند چه می کنید؟ ( کودکی را انتخاب کنید )
معلم( در نقش دانش آموز ):” دیدی لباسای اون دانش آموز جدیده چقد کثیف و چروکه؟ بیا باهاش بازی نکنیم.
خوشبختانه آن دانش آموز زمان زیادی برای حرف نزدن با آن بچه از خود مقاومت نشان نمی دهد و چیزی شبیه این را می گوید:” از نظر من خیلی هم خوبه، من میخوام باهاش بازی کنم. درست نیست به خاطر لباس بچه ها بهشون بی محلی کنیم.”
از “مهربانی” او تعریف کنید و از بقیه بخواهید تشویقش کنند.
کودکان را به خلق نقش های دیگر مانند: مهارت نه گفتن به الکل، دعواکردن، تقلب، دست انداختن دیگران، سخن چینی و…. دعوت کنید.
شرکت کردن کودکان در این نقش ها، نه تنها در گرفتن تصمیمات درست به آن ها کمک می کند، بلکه به وسیله تشویق هم کلاسی های شان، برای انتخاب صحیح، حس می کنند مورد تایید واقع شده اند.
منبع : سرسره
12jav.net