داستان واقعی سریال گیله وا و تاریخچه قحطی در ایران چیست؟

دوات آنلاین-سریال گیله‌وا که از شبکه سه پخش می‌شود بر اساس داستان واقعی ساخته شده و مربوط به وقایعی است که در سال 1297 در ایران و استان گیلان رخ داد. در این سال ایران درگیر قحطی بزرگی بود که از یک سال قبل شروع شده و تا یک سال بعد نیز ادامه داشت.

برخی منابع تاریخی حکایت از آن دارد که در قحطی سال‌ها 1296 تا 98 در ایران 40 درصد جمعیت به‌دلیل سوء‌تغذیه و گرسنگی جان باختند. البته برخی منابع این رقم را 25 درصد اعلام کرده‌اند اما آنچه مسلم است این است که انگلیس در وقوع این قحطی و فاجعه انسانی در ایران دخالت مستقیم داشت.

دولت بریتانیا آن زمان غلات و مواد غذایی در ایران را به‌صورت گسترده تصاحب می‌کرد و از طرفی مانع ورود غذا از هندوستان و بین‌النهرین به ایران می‌شد و همچنین پول نفت را نیز نمی‌داد.

در این سال‌ها جهان درگیر جنگ جهانی بود و اگرچه ایران بی‌طرفی خود را اعلام کرده بود اما نیروهای انگلیس و روس بخش‌هایی از کشور ما را به تصاحب خود درآورده بودند و مردم به‌شدت تحت فشار بودند.

در این زمان خشکسالی نیز دامن‌گیر ایران شده بود. در این میان حکومت قاجار غرق در فساد بود به‌گونه‌ای که احمد شاه در این دوره به محتکر بزرگ گندم و غلات تبدیل شد و سعی کرد از این طریق برای خود ثروت‌اندوزی کند.

ژنرال دنسترویل دربارهٔ اقدام انگلیس در ایران می‌نویسد: «در اثر خریدهای ما قیمت غله بالاتر رفت و هر افزایش جزئی به معنای مرگ بسیاری از افراد بود» او ۱۴ اردیبهشت ۱۲۹۷ از همدان می‌نویسد: «قحطی در این‌جا اسفناک است… ما محصول را ۴۰ تومان می‌خریم و امیدواریم مقداری هم کمتر از این تهیه کنیم. هر روز بسیاری می‌میرند و بسیاری نیز در حال کمک‌رسانی مرده‌اند».

فرانسیس وایت، دبیر سفارت آمریکا در عراق  که در این سال‌ها به ایران سفر کرد، نوشته است: در سرتاسر جاده‌ها کودکان لخت دیده می‌شوند که فقط پوست و استخوان‌اند. قطر ساقهایشان بیش از سه اینچ نیست و صورتشان مانند پیرمردان و پیرزنان هشتاد ساله تکیده و چروکیده است. همه جا کمبود دیده می‌شود و مردم ناگزیرند علف و یونجه بخورند...

در این زمان در گیلان نهضت جنگل وارد عمل شد. مبارزان کمک‌رسانی به مردم را شروع کردند و ورود و خروج برنج از شهر رشت را زیر نظر گرفتند تا سفره مردم خالی نماند.