توصیه روان شناسانه مهم به خانواده‌هایی که همراه فرزند خود برنامه عصر جدید را تماشا می‌کنند

دوات آنلاین-یکی از پر بیننده‌ترین برنامه‌های نوروزی امسال که هر شب از شبکه 3، مهمان خانه‌های مردم می شد، «عصر جدید» با اجرای قابل قبول «احسان علیخانی» بود. برنامه‌ای که با تمام شدن تعطیلات و از این به بعد هر هفته، روزهای شنبه و یک شنبه روی آنتن خواهد رفت. در این بین، تماشای این برنامه باعث شده است تا تب استعدادیابی در بین نوجوانان، جوانان و همچنین والدین آن‌ها بالا بگیرد. بسیاری از افراد دوست دارند، استعداد خود یا فرزندشان را کشف کنند و در این برنامه حاضر تا توسط داورها، ارزیابی شوند. با این حال، نکات مهمی درباره کشف و رشد استعدادها وجود دارد که کمتر به آن‌ها توجه می‌شود.

در این پرونده، مروری به پیش‌نیازهای کشف و رشد استعدادها خواهیم داشت که هم به درد جوانان می‌خورد و هم والدینی که فرزند کودک یا نوجوان دارند. در ادامه توصیه‌هایی مهم به والدینی هم که با فرزندان‌شان به تماشای «عصر جدید» می‌نشینند، خواهیم داشت تا تعریف و تمجیدهای شان از شرکت کنندگان این برنامه، کمترین تاثیر منفی روی فرزندان‌شان بگذارد و برعکس، باعث حرکت آن‌ها به سمت کشف استعداد و موفق شدن‌شان بشود.

5 توصیه به والدینی که همراه با فرزندشان به تماشای برنامه عصر جدید می‌نشینند

شگفت‌زدگی بیش از حد ممنوع!

نرگس عزیزی | کارشناس ارشد مشاوره

1- تعریف بیش از حد و واکنش‌های اغراق‌آمیز شما می‌تواند آسیب‌زا باشد؛ فرزند شما را به سمت رفتارهای پرخطر سوق دهد یا این برداشت را در او ایجاد کند که برای جلب نظر شما لازم است کارهای محیرالعقولی انجام دهد. پس جانب اعتدال را در این باره نگه دارید.

2- در واکنش‌های خود به جای تاکید بر این که «عجب استعدادی داره!» یا "معلومه اصلاً آدم معمولی‌ای نیست!" بر میزان تمرین شرکت‌کننده‌ها تاکید کنید. درست است که داشتن استعداد در این میان نقش دارد اما یادتان باشد، فرزندان ما در غالب زمینه‌ها استعدادی طبیعی دارند که تنها با تمرین زیاد شکوفا خواهد شد. پس از این فرصت بهره بگیرید و اهمیت تمرین و ممارست را به فرزندان خود گوشزد کنید.

3- اگر فرزندتان تمایل به تکرار رفتار مشابه یکی از برنامه‌ها دارد، در بازخورد دادن، اعتدال را در نظر بگیرید. نگویید "اصلاً شبیه نشد" و البته نگویید "آفرین از اون هم بهتر انجام دادی!" بلکه در عین حال که به او می‌گویید برای پیشرفت نیاز به تمرین دارد، نکات مثبت کارش را هم برجسته کنید.

4- به پیروی از روش امتیازدهی در این برنامه، ممکن است فرزندتان بخواهد کاری را انجام دهد تا شما به او چراغ روشن بدهید! اگر خواستید چنین رفتاری را تکرار کنید سعی کنید چراغ روشن را با کلامی حساب‌شده همراه کنید. به عنوان مثال «بهت چراغ روشن می‌دم چون تعادلت را بهتر حفظ کردی یا مکث کمتری بین شعر خواندنت داشتی». این بازخوردهای دقیق می‌تواند به او مسیر بهتر شدن را نشان دهد و در عین حال یادآوری می‌کند که قرار است نتیجه کارش با عملکرد قبلی خودش مقایسه شود.

5- توجه کنید اگر قرار باشد شما بیشتر تحت تاثیر تنها یک سری مهارت‌ها در این برنامه قرار بگیرید، به احتمال زیاد بعد از مدتی فرزندتان اصرار به آغاز فعالیتی در همان حوزه خواهد داشت. بنابراین بهتر است واکنش‌های مثبت خود را بین مهارت‌ها و نمایش‌های مختلف توزیع کنید تا فرصت‌های بیشتری برای نمایش توانمندی‌ها در اختیار فرزندتان قرار دهید.

آن‌چه باید درباره کشف و رشد استعدادهای‌ خود، کودکان و نوجوانان‌مان بدانیم

تعیین معیارهای از پیش تعیین شده ممنوع!

سپیده حسینی | روان درمانگر کودک و نوجوان

پخش برنامه عصر جدید در چند وقت اخیر افزون بر تامین فرصتی برای شناسایی استعدادهای گمنام، به توجه هوشیارانه بسیاری از مخاطبان به مسئله‌ای چالش برانگیز و مهم منجر شده است و آن چیزی نیست جز احساس توانمندی و کارآمدی در برابر حقارت و ناتوانی.

پیش‌نیازهای کشف و رشد استعدادها

انسان فراتر از داشتن استعداد و کشف مهارت‌های ویژه‌اش در محدوده باورهای خویش زندگی می‌کند که یکی از مهم‌ترین موضوعات در این باره، مسئله توانمندی است. استعداد، قابلیتی نهفته و ویژه است که در مسیر شکوفایی مستلزم شناسایی، مراقبت و پرورش است و این پرورش جز در بستر حاصلخیز باور «من می‌توانم» اتفاق نخواهد افتاد. همین‌جا باید عنوان کرد که سنگ بنای کشف و رشد استعدادهای خاص، مفهومی کلی‌تر به نام عزت نفس است. عزت‌نفس یعنی احساس ارزشمندی، پذیرش و دوست داشتن خود و در نهایت توانمندی. در کنار این مسائل باید به اهمیت باور به توانایی های خودمان هم توجه کنیم. خودکام‌بخشی یعنی باور شما برای تایید صحت خود، دست به تحریف اطلاعات دریافتی شما زده است و شما را به رفتاری بر می‌انگیزد که پیش‌بینی باورتان محقق شود. مثلا اگر باور شما این باشد که فردی شکست خورده‌اید، این باور چون مغناطیسی بزرگ تمامی شواهد همخوان با خود را جذب می کند و به حافظه‌تان می‌سپارد و تمام موارد ناهمخوان را از توجه و حافظه شما دور می‌سازد طوری که پس از مدتی خاطرات مملو از شکست در خزانه حافظه شما غوغا به پا می‌کند و چه بسا شما را به دام افسردگی گرفتار سازد.

نازپروردگی مانع کشف استعدادها می‌شود

همه ما سیستم باوری بنیادین خود را از بطن تعامل با اطرافیان نزدیک مخصوصا والدین می‌سازیم و خود را در آینه چشمان والد می بینیم، می شناسیم و همان‌طور می‌پذیریم. طوری که والدین مشوق و حامی، باور من می‌توانم را به کودک عرضه می کنند و والدین انتقادگر و سختگیر، باور من بی‌عرضه‌ام، من عاقبت شکست می‌خورم، من ناتوانم و ... را در ذهن کودک می‌کارند و بدین ترتیب هر والدی محصولی را که کاشته است، درو می کند‌. این باورهای آسیب‌زا نه تنها می توانند حاصل یک جو تربیتی سخت گیرانه و توام با انتقاد و تحقیر کودک باشند بلکه می‌توانند در نتیجه نازپروردگی اتفاق بیفتند زیرا نازپروردگی، فرصت یادگیری مهارت‌های زندگی را از کودک می گیرد و در مقابل، موقعیت‌های چالش برانگیز زندگی واقعی به او احساس ناکارآمدی و ناتوانی می دهد.

اشتباه رایج والدین در فرزندپروری

شایان ذکر است که لازمه یک سبک تربیتی سالم و استعدادپرور، سلامت روان نسبی والدین است زیرا فرزندپروری در مرحله اول نیازمند حضور روانی والد است که مشکلات سلامت روان، امکان حضور روانی مثبت والد را کم رنگ و والد را درگیر مشکلات خویش می‌سازد. به عنوان یک والد باید بدانیم پرورش استعدادهای فرزندمان جز از مسیر سلامت روان خودمان نخواهد گذشت زیرا سلامت روان فرزند ما در گرو آن است. گمراهی در مسیر پرورش استعدادهای کودک برای والدین متاسفانه پدیده ا ی معمولی است. خیلی وقت‌ها والد بدون این که حتی بداند، برای رفع نیازهای خود عمل می‌کند نه کودک و این یعنی استفاده ابزاری از کودک‌مان برای کامروا ساختن روان بیمار خودمان. مثلا ممکن است والدی برای جبران گذشته سخت خود و جلوگیری از تکرارش برای کودک، او را نازپرورده کند یا این که از کودک برای برآوردن آرزوهای ناکام خود استفاده کند. هیچ‌کدام از این مسیرها به کشف و پرورش استعدادهای یک انسان ختم نمی‌شود زیرا چنین مطلوبی مستلزم یک جو خانوادگی مبتنی بر پذیرش است تا کودک بتواند استعداد خود را بدون ترس از واکنش منفی والدین پیدا کند و بروز دهد. تعیین استانداردهای از پیش تعیین شده و فشار به کودک برای درخشش در زمینه منتخب والد، کودک را از مسیر کشف توانمندی های خود دور می سازد و تنها یک نسخه کپی شده بدون هویت جعلی به جامعه تحویل می‌دهد که دیر یا زود صاحبان واقعی آن عرصه، گوی را از او خواهند ربود.

جامعه به رنگین کمانی از استعداد نیاز دارد  

شاید شما هم از آن دسته والدینی باشید که با هر بار پخش «عصر جدید» نگران کله معلق‌های فرزندتان هستید که تحت تاثیر برنامه می‌خواهد سراغ ورزش‌هایی مثل پارکور برود. «عصر جدید» در روزگاری که سریال‌های نوروزی جذابیت قبل را ندارند و فیلم‌های سینمایی شبکه‌های مختلف هم دیگر تازگی سال‌های گذشته را از دست دادند، برگ برنده مهم تلویزیون در نوروز بود. این برنامه را مقایسه کنید با «قوی ترین مردان» یا همان «مردان آهنین»، آن‌جا چند ورزشکار پاورلیفتینگ دور هم جمع شده بودند و مسابقه می‌دادند و بعد از هر سری کلی حاشیه در داوری و چند ماجرای عجیب هم بعد از مسابقات رخ می‌داد اما در «عصر جدید» محدودیت چندانِ سنی و جنسیتی وجود ندارد و فعلا از حاشیه آن چنانی هم خبری نیست.

3 نکته درباره  استعدادیابی به شیوه عصر جدید

در این بین باید توجه داشت که تماشای این برنامه با فرزندان به رغم جذابیت اش چند پیش نیاز هم دارد.

1- برنامه سازان«عصر جدید » بر مبنای حضور شرکت‌کنندگان تولید را پیش می‌برند. برای همین به دلیل حضور کم رنگ استعدادهای هنری مثل نقاشی یا آواز سنتی نمی‌شود به آن‌ها خرده گرفت اما شما به عنوان والدین سعی کنید با موج برنامه که نمایش هیجان استعدادها در زمینه پارکور و نمایش‌هایی از جنس ژیمیناستیک است، همراه نشوید. جامعه برای پویایی به استعدادهای متنوع نیاز دارد. دنبال استعداد واقعی فرزندتان باشید و به اجراهای متفاوت ضریب دهید تا این موضوع در ذهن کودک‌تان ملکه شودکه  استعداد یک موضوع درونی است و لازم نیست شبیه دیگران باشد.

2-  بسیاری از استعدادها هستند که جنبه نمایشی ضعیفی دارند و شاید اجرای صحنه‌ای آن‌ها جذاب نباشد اما باعث پرورش ذهن و روح فرزند شما می‌شود، برنامه ای مثل «عصر جدید» بیشتر روی جذابیت متمرکز است اما شاعر شدن، داستان نویسی، خطاطی، مجسمه سازی و خیلی چیزهای دیگر فواید بهتری از روپایی زدن یا نگه داشتن توپ روی مسواک دارند. سعی کنید ارزش استعداد و توانایی فرزندتان را برایش پررنگ کنید تا با تماشای «عصر جدید» و توجهی که به رفتارهای نمایشی‌ می‌شود دچار سرخوردگی نشود.

3- جذابیت کاذب برخی نمایش‌ها مثل محاسبات ذهنی، خیلی از پدرمادرها را به این رفتار غلط وا می دارد که فرزندشان را در کلاس‌های چرتکه ثبت نام کنند در حالی‌که بیشتر این نمایش‌ها از جنس مهارت هستند که با تمرین به دست می‌آیند و ربطی به استعداد ندارند؛ پس هنگام تماشای چنین بخش  هایی بی دلیل شرکت کننده را به رخ فرزندتان نکشید.

منبع: خراسان