گزارشي از مکان‌های دیدنی و تاریخی شهر قزوین

دوات آنلاین-«باغستان بسیار داشت بی‌دیوار و خار و هیچ چیز که مانع شود در رفتن راه نبود و قزوین را شهری نیکو دیدم، باروی حصین و کنگره بر آن نهاده و بازارها خوب، الا آن‌که آب در وی اندک بود در کاریز به زیرزمین.»  اینها توصیفات ناصرخسرو از قزوین روزگاران دور است؛ روزگاری که این شهر شاهراه ارتباطی شهرهای مختلف ایران بود و قرارگیری آن در مسیر جاده ابریشم اهمیت آن را تا جایی رسانده بود که در برخی منابع تاریخی از آن به‌عنوان «سرزمین قزوین» یاد می‌شد.

آن روزها که شاه طهماسب برای رهایی از گزند عثمانی، پایتخت را از تبریز به قزوین منتقل کرد، شکوفایی این شهر به اوج رسید. کاخ‌ها و عمارت‌های باشکوهی در چند دهه عمر پایتختی این شهر بنا شد که امروز بخشی از هویت تاریخی قزوین است.  این شهر باوجود داشتن پیشینه‌ای قابل توجه و تاریخی کهن، تنها نامی است روی تابلوهای راهنمایی و رانندگی در مسیر شهرهای شمالی و غربی.

 مسافران کمتر در مورد این شهر که سال‌ها محل عبورشان بوده می‌دانند. کمتر کسی از چهل‌ستون و عالی‌قاپوی قزوین خبر دارد و می‌داند که در این شهر چهار پیامبر قوم بنی‌اسراییل مدفونند. هر چند سعدالسلطنه به‌عنوان بزرگترین کاروانسرای شهری کشور، چند سالی است که بار تمام این گمنامی‌ها را به دوش کشیده و قزوین را با گردشگری آشتی داده است یا افتتاح نخستین سافاری‌پارک کشور در منطقه باراجین نام این شهر را در میان اخبار مربوط به گردشگری طبیعت پررنگ کرده است، اما هنوز راه طولانی برای حضوری موثر در عرصه گردشگری کشور پیش روی قزوین است؛ راهی که طی کردن آن نیاز به ملزوماتی دارد.

سعدالسلطنه؛ به رنگ تاریخ

با وجود رقابت تنگاتنگی که در شهرهای بزرگ بین بناهای شیشه‌ای و کامپوزیتی در جریان است، در قزوین مردم شهر و مسافران برای خرید به اصیل‌ترین بازار شهر می‌روند؛ به سعدالسلطنه که بزرگترین کاروانســرای درون‌شهری ایران است؛ با حجره‌هایی که نشانه‌های تاریخ را در خود دارد. سعدالسلطنه فضایی باکیفیت در قلب تاریخی شهر است با کافه‌هایی دنج، حیاط‌هایی باصفا و فروشگاه‌هایی که با نظارت شهرداری و میراث فرهنگی، محصولات و صنایع دستی ایرانی عرضه می‌کنند. سعدالسلطنه صدای بازارهای سنتی را دارد، جایی صدای دفتین دستگاه «موج بافی» می‌آید و جای دیگر نوای چکش «قلمزنی» بلند است.

در همسایگی سعدالسلطنه، مجموعه دولتخانه صفوی و سبزه‌میدان در حال آمادگی برای پذیرایی از میهمانان هستند. محدوده سبزه‌میدان که اثر شاخصی مثل چهل‌ستون در آن قرار دارد، از فروردین ٩٨ تبدیل به پیاده‌راه خواهد شد تا فضای جدیدی در شهر برای بازدید از مجموعه آثار موجود در این منطقه ایجاد شود. قزوین علاوه بر آثار شاخص تاریخی، به واسطه دارا بودن اقلیمی متنوع، جاذبه‌های طبیعی قابل توجهی هم دارد ازجمله دریاچه و آبشار اوان، منطقه ییلاقی پیچ بن، دره گرماگلو و بسیاری آثار دیگر.

باراجین، جاذبه‌ای نو

پارک جنگلی باراجین در دوکیلومتری قزوین، از گذشته‌های دور تفرجگاه مردم قزوین بود، اما چند سالی است که در این مجموعه اقداماتی با هدف توسعه گردشگری صورت گرفته است. ایجاد یکی از بزرگترین اقامتگاه‌های شهر در این منطقه و همچنین افتتاح سافاری‌پارک در کنار دهکده طبیعت باراجین، ازجمله اتفاقاتی است که می‌تواند آینده گردشگری قزوین را تحت‌تأثیر قرار دهد. رابطه عاطفي مدير دهكده طبيعت با حيوانات وحشي و اهلي اين پارك كه در فضايي بزرگ زندگي مي‌كنند، ببري كه با يك سگ زندگي مي‌كند، توله‌خرس‌هايي كه پدر و مادرشان را از دست داده‌اند و با انتقال به دهكده طبيعت از مرگ نجات يافته‌اند و... اين منطقه بزرگ و زيبا را وصف‌ناپذير كرده است.

قزوین که سال‌ها محل عبور مسافران شمال و غرب کشور بوده، در تلاش است تا خود را به‌عنوان یک مقصد جدید گردشگری معرفی کند و زیرساخت‌های لازم برای رسیدن به این هدف را آماده کند. یکی از مهمترین موارد ایجاد ظرفیت‌های اقامتی در شهر است. 

حسنعلي اصغری، معاون برنامه‌ریزی و توسعه شهری شهرداری قزوین، در اين‌باره مي‌گويد: «١٢‌درصد آثار باستانی و ٨٢ اثر تاریخی قابل توجه در شهر قزوین وجود دارد که حوزه مباحث طبیعی و گردشگری این آثار موجود است و می‌تواند زمینه سفر و مسافرت را فراهم کند.»

نخستین هتل اروپایی ایران احیا می‌شود

علیرضا خزایلی، سرپرست اداره کل میراث فرهنگی قزوین در مورد اقداماتی که در زمینه افزایش ظرفیت‌های اقامتی شهر انجام شده، می‌گوید: «در گام نخست سعی داریم گردشگران را در قالب تورهای یک‌روزه بپذیریم، به این دلیل که ظرفیت اقامتی ما کفاف انبوه مسافران را نمی‌دهد. اما در آینده نزدیک به این ظرفیت اقامتی افزوده می‌شود. درحال حاضر در منطقه باراجین یک مجموعه اقامتی با ظرفیت ٥٠ نفر به بهره‌برداری رسیده است. با توجه به حجم درخواست‌هایی که برای تجهیز اقامتگاه‌های بومگردی ثبت شده است، پیش‌بینی می‌کنیم با بهره‌برداری از این مراکز اقامتی، فرصتی بی‌نظیر برای تجربه اقامت در خانه‌های سنتی در نزدیکی تهران ایجاد کنیم.»

خزایلی در مورد واگذاری بناهای تاریخی به بخش خصوصی در راستای افزایش ظرفیت اقامتی شهر، به واگذاری گراندهتل اشاره می‌کند و به «شهروند» می‌گوید: «شرکت سِمِگا (نخستين هلدينگ تخصصی گردشگری) در آخرین مزایده‌ای که توسط صندوق احیا انجام شد، توانست اجرای پروژه مرمت و احیای گراندهتل را به عهده بگیرد. با این واگذاری در آینده گراندهتل تبدیل به واحد اقامتی - پذیرایی خواهد شد.» قدمت گراندهتل قزوین به دوره قاجار برمی‌گردد و جزو نخستین هتل‌های اروپایی ایران است. این بنا در نزدیک به یک قرن عمری که زیر آسمان این شهر داشته، شاهد وقایع بی‌شماری بوده که طراحی کودتای رضاشاه پهلوی در آن، یکی از مهمترین این وقایع به‌شمار می‌رود.

نزدیک‌ترین مقصد

این روزها در گردشگری دنیا، یکی از مقوله‌های پراهمیت معرفی مقاصد جدید به گردشگران است. قزوین با توجه به ظرفیت‌های بسیاری که در حوزه تاریخی، فرهنگی و طبیعی دارد، گزینه مناسبی برای قرار گرفتن در فهرست مقاصد جدید سفر است. بسیاری از پایتخت‌نشینان برای رسیدن به ترافیک جاده‌های شمالی در تعطیلات، از کنارش عبور می‌کنند و خبر از جاذبه‌های تاریخی و طبیعی و تفریحی آن ندارند. برای معرفی این شهر به پایتخت‌نشینان در روزهای نزدیک به نوروز تفاهمنامه‌ای بین ستاد گردشگری شهرداری تهران و شهرداری قزوین منعقد شده است که براساس آن، علاوه بر معرفی جاذبه‌های گردشگری قزوین در معابر شهری تهران، برای پایتخت‌نشینانی که قصد سفر به قزوین داشته باشند، تسهیلاتی نیز در نظر گرفته شده است.

منبع: شهروند