راهنمای کامل سفر به زاهدان+ مکان‌های تاریخی و دیدنی

دوات آنلاین-شهری در شرق ایران که شاید کمتر کسی فکر سفر سیاحتی به این نقطه را درسرداشته باشد. زاهدان ما را به یاد شهری دورافتاده و فاقد هرگونه جذابیت گردشگری می اندازد، اما کمی تامل کنید، چرا که تماشای این شهر می تواند تمام تصورات قبلی شما را برهم بریزد و در يک لحظه غافلگیرتان کند. پس تا دیر نشده کوله بارتان را ببندید و از همین حالا خود را در زاهدان ببینید.

 

قدمت شهر زاهدان

اگر مشامتان را تیزکنید، بوی تاریخ و فرهنگ و تمدن از دیار کهن شرق ایران به مشام می رسد؛ از خراسان بزرگ گرفته تا خطه زال و رستم در سیستان و بلوچستان.

 

سیستان و بلوچستان و زاهدانش اما با وجود قدمت چند هزار ساله و تمدن هایی چون شهر سوخته، کمتر شناخته و معرفی شده اند. شاید به همین دلیل زیبایی ها و جاذبه هایشان چون خورشید پشت ابر پنهان مانده و جایشان را تصوراتی ناراست گرفته است. اما همه آنچه از پیش از زاهدان در ذهن داشتید، رها کنید و با ما به این شهر بیایید و در آن قدم بزنید و در میان مردمانش بگردید و بچرخید تا به وضوح مفهوم امنیت در این دیار باستانی را درک کنید.

 

اگر به تاریخ علاقه دارید مساجد، خانه ها و حمام های قدیمی و همچنین قلعه های باستانی در انتظار شماست تا تاریخ این شهر را به رخ بکشند. این شهر پر از مساجد رنگارنگی است که هر کدام مربوط به محله و گروه خاصی است و برای درک بیشتر زیبایی و تاریخشان پیشنهاد میکنم حتما با یکی از محلی ها به این مساجد و محله ها سر بزنید.

 

داستان ها و روایت های این شهر تمامی ندارد و شنیدن این داستان ها حتی از داستان های رستم دستان هم شيرين تر و دراماتيک تر است. در میان پیاده روی‌هایتان به مسجد شاه على سر بزنید؛ مسجدی متعلق به قرن نهم هجری قمری که معماری ویژه و جذابی دارد. لوح های موجود در مسجد نشانی بانی آن را به ما می دهد؛ نام یکی از افراد خاندان ملوک سیستانی به نام شاه علی که مسجد توسط وی ساخته شده است.

موزه های باستانی در شهر زاهدان

شاید ندانید. اما زاهدان موزه هم دارد و موزه های آن مانند تمامی شهرهای دنیا، اشیای گرانبهایی برای نمایش دارد؛ نمونه اش موزه منطقه ای زاهدان که در دل خود اشیای باستانی کشف شده در سیستان و بلوچستان را به نمایش می گذارد.

 

معماری موزه زاهدان از معماری قلعه ای در سراوان الهام گرفته شده، اما موزه پست و ارتباطات علاوه بر ارائه اشیای گرانبها به بازدیدکنندگان، با شما سخن هم می گوید.

 

ساختمان متعلق به اداره پست و تلگراف قدیم سیستان و بلوچستان بوده و شگفت انگیز است که چشمانتان را ببندید و با تصور اینکه یکی از ارباب رجوعان اداره پست در سال ۱۳۱۱ هستید، در راهروهای ساختمان قدم بزنید تا صدای تلگرافی قدیمی رابه وضوح بشنوید.

 

بافت تاریخی زاهدان بسیار دیدنی است

از موزه خارج شوید و حالا به میان مردم شهر بروید. خانه ها به تنهایی می توانند جاذبه گردشگری زاهدان باشند؛ خانه هایی که زندگی مردمان این سرزمین را روایت می کنند.

 

زندگی در این شهر جریان آرامی دارد و گویی قرار نیست به زمان و سرعت سرسام آور دنیای مدرن برسد. بافت قدیمی زاهدان در نوع خودگوهری ناب است.

 

در خیابان ها و محله های این منطقه قدم بزنید و خود را در دنیایی متفاوت از آنچه تاکنون دیده و تجربه کرده اید، رهاکنید.

 

خانه ایوبی در این بافت را پیدا کنید و وارد خانه شوید. خانه ای که امروزه به یک کارگاه هنری تبدیل شده. خانه با حوض آبی در میان و اتاق هایی که دور تا دور حوض و حیاط را در برگرفته، معماری کویری منطقه را گوشزد می کند.

 

این خانه که توسط معماران برجسته یزدی ساخته شده متعلق به زعیم ایوبی، کارمند دادگستری زاهدان بوده. از بافت قدیمی خارج شوید و در مسیر اولین راه آهن کشور قرار بگیرید. نگاهی به اطراف بیندازید. ساختمان قدیمی گمرک را پیدا کنید؛ ساختمانی که معماری قاجار را با خود حمل می کند و امروز یکی از آثار ملی ایران نیز محسوب می شود.

 

ساختمان گمرک زاهدان که جزو اولین بناهای شهر و زمانی پررفت و آمد و پررونق بوده، امروزه مانند پیرمردی شکسته در گوشه ای از شهر آرام گرفته و به شهر و مردمانش خیره شده است.

خرید از بازارهای کهن زاهدان

حالا وقت خرید سوغاتی است. بازار رسولی یکی از معروف ترین بازارهای زاهدان است، خیابانی باریک با مغازه های بی شمار که چشم انتظار مشتریان خود است.

 

باید اعتراف کرد که علاوه بر ارزان بودن محصولات بازار رسولی، اینجا به شدت به لحاظ  بصری جذاب است و هر لحظه شما را به ذوق می آورد. بازار سيک ها يا هندوها هم جذابیتی کمتر از بازار رسولی ندارد، اما اگر به دنبال معماری بازارهای قديم زاهدان هستید، حتما به بازار سرپوشیده زاهدان سربزنید.

قدمت چند هزار ساله لباس های سنتی

عمده پوشش مردم زاهدان شبیه پوشش خودمان است، اما بخشی از مردمان این شهر را بلوچ ها شکل می دهند که پوشش آنها با گذر زمان تغییرات جزئی داشته گرچه هیچ گاه این تغییرات بنیادی و ریشه ای نبوده است.

 

مردمان بلوچی که در شهر زاهدان زندگی می کنند مانند خویشاوندان خود از پوشش سنتی استفاده می کنند؛ پوششی که پشتوانه آن اصیل ترین فرهنگ ایرانی است.

 

زنان و مردان بلوچ به پیراهن بلند و گشادی که می پوشند جامگک می گویند. نمونه مردانه جامکها ساده، گشاد و بدون هیچ تزئینی تهیه می شود، اما نمونه زنانه آن اوج هنر مردم بلوچ را به نمایش می گذارد.

 

روی جامک های زنانه، سوزن دوزی های زیبایی نقش می بندد. سوزن دوزی متعلق به مردم بلوچ است و قدمت آن به هزاره پنجم و ششم قبل از میلاد برمی گردد. نقوش سوزن دوزی ها با نقوش سنگ نگاره های پیش از تاریخ بسیار نزديک است که این نشان از قدمت این هنر دارد.

 

به تماشای گاندو بروید

در صورتی که به طبیعت علاقه دارید، روستاهای اطراف شهر را مقصد خود در نظر بگیرید. اگر خوش شانس باشید، می توانید گاندو (تمساح پوزه کوتاه) مقدس ترین حیوان این سرزمین را در شرایط کاملا طبیعی ببینید.

 

خارهای طبیعی، چشمه های آب معدنی و حتی تالاب ها (به ویژه هامون) در آرامش، منتظر گردشگران هستند. حیات وحش و پوشش گیاهی سیستان که جزئی از دشت لوت است، نیاز به تعریف ندارد.

 

بازار روز شهر چیزی نیست که بتوانید از آن چشم پوشی کنید. میوه ها و خوراکی هایی که مختص این سرزمین هستند. در بازار قدم بزنید و از آن همه رنگ لذت ببرید. به لباس های رنگارنگی که از در و دیوار مغازه ها آویزان هستند، زل بزنید و حتی اگر دوست داشتید يک دست بخرید و با خود به عنوان رهاورد این سرزمین برای دوستانتان ببرید.

غذاهای محلی زاهدان

غذاهای زاهدان برعکس تصور ما آنقدرها هم عجیب و غریب نیستند. البته اگر وارد رستوران های مردم بلوچ شوید غذاهای تند و پرادویه را تجربه خواهید کرد، اما دیگر اقوام این شهر علاقه زیادی به استفاده افراطی از ادویه های مختلف در غذا ندارند.

 

 در نظر بگیرید که اینجا برخی مردم با دست غذا می خورند و شاید تجربه کردن این سبک غذا خوردن جالب باشد. کشک زرد و دوغ پا شاید معروف ترین غذای این منطقه نباشد، اما می توانم بگویم تجربه خوبی برای من بود.

 

کشک زرد را در روزهای سرد پاییزو زمستان به عنوان صبحانه می خورند، اما در شهرهای دیگر سیستان به عنوان وعده دیگر نیز استفاده می شود.

 

دوغ پا همان خورش دوغ است که با ادویه های خوش بوی سیستان ترکیب شده. تباهگ، اوجيزک و تنورچه از دیگر غذاهای معروف سیستان است که در زاهدان می توانید به راحتی آنها را تست کنید.

 

از زاهدان تا استانبول

اما لقب زیباترین ساختمان زاهدان را به جرأت می توان به مسجد جامع مکی داد. مسجدی که سال ۱۳۴۹ توسط امام جمعه اهل سنت زاهدان ساخته شد و یکی از بزرگ ترین مساجد ایران است و در مساحتی بیش از ۳۰۰ مترمربع در سه طبقه ساخته شده است.

 

معماری این مسجد، از مسجد جامع استانبول الهام گرفته شده و مناره ها و گنبدهای متعدد آن در شب بسیار زیبا و تماشایی است.

 

حتی به قرن اول هجری بروید

حال می توانید کمی از مرکز شهر دور شوید و به مسجد زرنج بروید؛ مسجدی که در قرن اول هجری قمری ساخته شده و آن طور که مردم بومی منطقه می گویند روبه روی زندانی به همین نام و توسط عبدالرحمن بن سمره از حاکمان عرب وقت ساخته شده بود. این مسجد یکی از مساجد دومناره زاهدان است. یکی از مناره ها کهن و دیگر پوشیده از مس است. در کتاب های تاریخی البته ساخت مسجد را به یعقوب لیث نسبت می دهند.

 

منبع: جام جم

12jav.net