معرفی کامل و نقد نمایش ازدواج آقای می سی سی پی

دوات آنلاین-ازدواج آقای می سی سی پی یکی از نمایش‌هایی که تا 14 بهمن فرصت دارید در سالن اصلی تئاترشهر به تماشای آن بنشینید.

این نمایش که هر شب غیر از شنبه‌ها ساعت 19 اجرا می‌شود و قیمت بلیت آن از 30 تا 50 هزار تومان است نوشته فدریش دورنمات و ترجمه استاد حمید سمندریان است که احسان فلاحت پیشه آن را کارگردانی کرده است.

خلاصه داستان

می‌سی‌سی‌پی دادستان کشور بی‌نام و نشانی‌ است که خواستار استقرار عدالت مطلق در جهان به صورت شریعت/ قانون موسی است. او که مفتخر است در طول ۳۰ سال دادستانی توانسته ۳۵۰ حکم اعدام را به زور عملی کند، در آغاز نمایش به ملاقات آناستازیا بیوه‌ صاحب کارخانه‌ چغندر قند می‌رود. آناستازیا شوهر پیشین خود را کشته چون ...

پیش از این ازدواج آقای می سی سی پی در سال ٩٤ در تماشاخانه ایرانشهر سالن استاد ناظر زاده کرمانی به روی صحنه رفته بود.

نویسنده

فریدریش دورنمات نمایشنامه‌نویس و رمان‌نویس برجسته سوئیسی در پنجم ژانویه (۱۵ دی) ۱۹۲۱ در یکی از روستاهای اطراف شهر برن در کشور سوئیس متولد شد. پدر دورنمات کشیشی معتقد و متدین و پدربزرگش شاعری بذله‌گو و سرشناس بود که به خاطر شعرهای انتقادآمیز سیاسی که می‌سرود به او لقب شاعر سیاسی پرخاشجو داده بودند. تأثیر ویژگی‌های این دو نفر بر دورنمات بسیار زیاد بود، چنان‌که این تأثیر را به آسانی در بیشتر نوشته‌های این نمایشنامه‌نویس شهیر می‌توان مشاهده کرد.

این نویسنده برجسته در سال ۱۹۳۵ نمایشنامه ازدواج آقای می‌سی‌سی‌پی را نوشت که این اثر هم از نظر مضمون به مسئله وجود بی‌عدالتی در جامعه می‌پردازد و از نظر ساختار نمایشی تلاشی برای رهایی از قید و بندهایی است که در آن زمان موجب آزار نمایشنامه‌نویسان بوده‌است. همین مسئله هم باعث شد تا این نمایشنامه به عنوان اثری شاخص مورد توجه سایر درام‌نویسان جهان قرار بگیرد.

دورنمات نویسنده‌ای تحلیل گر به حساب می‌آید که مسایل و مشکلات بشری را در آثارش مورد بررسی قرار می‌دهد و حتی به طرح مسایل سیاسی نیز می‌پردازد تا از این طریق وضع بشر را در شرایط کنونی جهان به تصویر بکشد. هر چند که بسیاری از مشکلات انسان امروز را حل نشدنی می‌داند و انسان‌ها را نیازمند پناه بردن به جنبه‌های طعنه‌آمیز زندگی معرفی می‌کند. نمایشنامه‌های این نویسنده از ظاهری کمدی برخوردارند و معدود آثار این نویسنده بر مبنای تراژدی نگاشته شده و متأثر از شیوه گروتسک است.

این نویسنده در جایی آورده‌است: «دنیای آشفته ما بیشتر جایی برای کمدی است تا تراژدی. از آن هنگام که ایجاد تراژدی واقعی امکانپذیر نیست، کمدی روش خوبی برای بیان حقایق به‌شمار می‌رود. حال آنکه نژاد سفید می‌کوشد تا برتری اش را به اثبات برساند. دیگر انسان گناهکار یا مسئول وجود ندارد. همه ادعا می‌کنند گناهکار نیستد. تمام حوادث بدون اینکه شخص به خصوصی خواسته باشد، اتفاق می‌افتد. هیچ‌کدام ما گناهکار نیستیم. ما فقط فرزندان پدرانمان هستیم و این گناه ما نیست. بلکه از بخت بد ماست. گناه مستلزم عمل فردی است. گناه یک عمل مذهبی است. تنها کمدی می‌تواند توجیه‌کننده موقعیت ما باشد. دنیا ما را به ورطه عجیب و مسخره کشانده‌است. راه ما همان‌طور که در سیاست به بمب اتم رسیده، در تئاتر نیز به کمدی ختم می‌شود.»

کارگردان

احسان فلاحت پیشه درباره دلایل انتخاب این نمایشنامه برای اجرا، گفته بود: «در درجه اول متن نمایش که توسط فردریش دورنمات به نگارش درآمده باعث ترغیب برای اجرای این نمایش شد.»

وی یادآور شد: «اصولاً آثار نمایشی فردریش دورنمات با برخورداری از هجو، هرگونه تفکر بنیادگرا در هر دوره را نقد می‌کند و از همین بابت می‌توان از ویژگی‌های این نمایش به جهان‌شمول بودن آن اشاره کرد.»

این کارگردان تئاتر در سخنانش عنوان کرد: «موضوع نمایش با هر دوره‌ای مناسبت دارد و مشمول زمان خاصی نمی‌شود، چراکه ما همیشه گرفتار تفکرهایی هستیم که تصور به‌سازی جهان را داشتند و افکارشان را در قالب یک ایدئولوژی و تفکر خاص مطرح می‌کنند.»

وی در ادامه افزود:‌ «دورنمات در این متن، فضای نمایشنامه را کشور بی‌نام و نشانی قرار داده که با استفاده از فضای تمثیلی و نمادین وضعیت اجتماعی را نقد می‌کند. در این متن اسامی شخصیت‌ها و کاراکترهای نمایش ریشه روسی، فرانسوی، آمریکای لاتینی و... دارند و بر همین اساس می‌توان گفت که این اثر به جغرافیای خاصی اشاره ندارد.»

فلاحت پیشه همچنین درباره تغییراتی که نمایش نسبت به اجرای عمومی قبلی و اجرا در جشنواره تئاتر فجر داشته، گفته است: به هر حال نمایش بعد از سه سال مجدد اجرا می شود و در این مدت، هم شرایط تغییر کرده و هم رویکرد من به متن متفاوت شده است. چارچوب اجرا همان است اما وقتی بحث تغییر رویکرد مطرح می شود مساله آکسان گذاشتن روی مفهومی از اجرا به میان می آید و اینکه قرار است در اجرای جدید وجه دیگری از متن را پررنگ کنیم.در نگاه امروز من به متن تغییراتی به وجود آمده که در اجرا تاثیرگذار است البته نه به این شکل که در شکل کار شاهد تغییرات محسوسی باشیم اما مطمئنا این نگاه در بطن اثر تاثیرگذار است.یکی از تغییراتی که در اجرا شاهدش خواهیم بود علاوه بر تغییر تعدادی از بازیگران، پیوستن یک گروه بیست و چند نفره به نمایش است که اجرای حرکات فرم کار را برعهده دارند.

بازیگران

محمدصادق ملک، آرش فلاحت پیشه، آرزو نبوت، محمدرضا مالکی، مهدی نصرتی، سید جواد حسینی، پریسا صنعت‌کار از جمله بازیگران این نمایش هستند.

نقد

باشگاه خبرنگاران نوشته است: این اثر نمایشی تلفیقی از مجموعه سبک‌ها و گونه‌های نمایشی است و به جهت اینکه دورنمات در این نمایش بیشتر از دیگر نمایشنامه‌هایش، به سمت فضای کمدی روی آورده است. فضاسازی کمیک استریپ و فانتزی نیز در اثر مشاهده می‌شود.همچنین در عین حال رگه‌هایی از سبک اکسپرسیونیستی در بازی، گریم، دکور، طراحی نور و صحنه به کاربرده شده است تا با این تلفیق گروتسک موجود در اثر را بیشتر نشان داده شود.دورنمات در این متن، فضای نمایشنامه را کشور بی‌نام و نشانی قرار داده که با استفاده از فضای تمثیلی و نمادین وضعیت اجتماعی را نقد می‌کند. در این متن اسامی شخصیت‌ها و کاراکترهای نمایش ریشه روسی، فرانسوی، آمریکای لاتینی و ... دارند و بر همین اساس می‌توان گفت که این اثر به جغرافیای خاصی اشاره ندارد.دورنمات نویسنده‌ای بود که در ستیزه‌اش با جنبه‌های ظالمانه سرمایه‌داری شکی نیست. در این اثر فراعنه سرمایه‌داری را در حال غرق شدن درون «می سی سی پی» فساد و تباهی اخلاقی خودشان نشان می‌دهد، همچنین که رود نیل فزعون مصر باستان را در اوج غرور و ستمگری بلعید و این نگاه با توجه به مذهبی بودن فردریش دورنمات شکل گرفته است.

در نقدی دیگر آمده است: نمایشنامه ازدواج آقای می سی سی پی، یکی از آثار برجسته دورنمات، دارای چهار شخصیت اصلی است: می سی سی پی به نظام سرمایه داری اعتقاد دارد و رفاه بشر را در پیروی از این نظام می داند؛ سنت کلود تحقق عدالت واقعی را تنها در پیروزی حزب کمونیست می بیند و از آن حمایت می کند؛ شخصيت سوم پزشک فداکاری است که تمام سرمایه خود را به مستمندان بخشیده و از صمیم قلب به بشریت عشق می ورزد. در برابر شخصيت های یاد شده، که هر کدام نمادی برای جهان بینی ویژه ای هستند، آناستازیا، تنها شخصيت زنِ نمایشنامه، انسانی است که پای بند هیچ اصلی نیست؛ نه برای اخلاق اعتبار قائل است و نه برای وجدان، پیوسته دروغ می گوید، فریب می دهد و رنگ عوض می کند. دورنمات نشان می دهد که هیچ یک از شخصيت های مرد در مسیر آرمانگرایی خود توفیق نمی یابند، بلکه جهان تنها به کام انسانی هایی است که مانند آناستازیا به هیچ اصلی پای بند نیستند.