آیا کسب‌وکارهای مجازی هم مشمول بیمه بیکاری می شوند؟

دوات آنلاین-در حالی‌که کسب و کارهای اینترنتی رونق گرفته است موضوع حقوق قانونی شاغلان در این حوزه هنوز به‌درستی مشخص نیست. یکی از ابهام‌های مهم این است که آیا به‌ این گروه از شاغلان بیمه بیکاری تعلق می‌گیرد؟

اخیرا قائم مقام وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و دبیر شورای عالی فضای مجازی از پرداخت بیمه بیکاری به کسب و کارهایی خبر داده بود که با کوچ از پیام‌رسان‌های خارجی نظیر تلگرام متضرر می‌شوند.

به گفته فیروزآبادی، به صاحبان کسب و کارهای اینترنتی و کسانی که با کوچ از پیام‌رسان‌های خارجی به پیام رسان‌های داخلی، کسب و کارشان دچار اختلال شود، بیمه بیکاری تعلق می‌گیرد. از نظر قانون بیمه بیکاری، فرد بیکار به بیمه‌ شده‌ای گفته می‌شود که بدون میل و اراده خود بیکار شده و آماده به کار باشد.

بر اساس قانون بیمه بیکاری، چنانچه بیمه شده‌ای به علت تغییرات ساختار اقتصادی کارگاه مربوطه و به تشخیص وزارتخانه ذیربط و تایید شورای عالی کار، بیکار موقت شناخته و می‌توانند از مقررات این قانون استفاده کنند.تشخیص ارادی یا غیرارادی بودن بیکاری بیمه شده، برعهده کمیته‌ای متشکل از نمایندگان این سازمان و اداره کار محل اشتغال بیمه شده است.

در همین راستا یک کارشناس حوزه کار ـ در گفت‌وگو با ایسنا، طرح مباحثی همچون پرداخت بیمه بیکاری به کسب و کارهای اینترنتی را دارای جنبه تبلیغی می‌داند و می‌گوید: آنچه که دولت دنبال می‌کند، نگرانی‌هایی است که درباره مسایل امنیتی، اجتماعی و فرهنگی در خصوص پیام رسان‌ها وجود دارد و بحث مربوط به کسب و کارهای فضای مجازی چندان مورد توجه قرار نگرفته است، بنابراین نباید تصور کنیم که اگر بخشی از کسب‌وکارها با فیلتر پیام رسان‌های خارجی نظیر تلگرام در کشور تعطیل شوند، می‌توانند از مزایایی نظیر بیمه بیکاری که برای کسب و کارهای رسمی و دارای مجوز است، استفاده کنند.

حمید حاج اسماعیلی می‌افزاید: از سوی دیگر ثبت جدی و رسمی درباره کسب و کارهای مجازی در وزارت کار نداریم. ممکن است در مورد برخی کسب‌وکارها اتفاق افتاده باشد، مثل تاکسی‌های اینترنتی اسنپ و تپسی که بیشتر از بقیه نرم افزارها در کشور و میان مردم فراگیر شده است ولی این کسب‌وکارها هم هنوز به طور رسمی فعالیتشان جدی نشده و جایگاه واقعی خود را پیدا نکرده‌اند.

به گفته وی، در حوزه کسب و کار اینترنتی موردی وجود ندارد که کسب و کار به معنای واقعی ثبت شده و مجوز جدی گرفته یا ارتباط سازمانی با اداراتی نظیر بیمه و مالیات داشته باشد.

این کارشناس حوزه کار معتقد است: بسیاری از این مشاغل کد کارگاهی نگرفته‌اند و سازمان تامین اجتماعی باید به طور تخصصی و رسمی اعلام کند، چه تعداد از کسب‌وکارهای مجازی که روی پیام‌رسان‌های خارجی هستند، کد کارگاهی گرفته‌اند و تعداد نیروهای کارشان چقدر است که در صورت بسته شدن پیام‌رسان‌های خارجی دچار بیکاری می‌شوند.

او با بیان اینکه در قانون بیمه بیکاری، بهره‌مندی کسب وکارهای اینترنتی از مقرری بیمه بیکاری پیش بینی نشده است، می‌گوید: بیمه بیکاری و اینکه به چه افرادی تعلق بگیرد، ملاحظاتی دارد و تعریف رسمی از کسب وکارهای مجازی در قانون بیمه بیکاری وجود ندارد.

پیشتر، معاون بیمه‌ای سازمان تامین اجتماعی در گفت‌وگو با ایسنا، از شناسایی و مذاکره با ۱۱ استارت آپ و کسب و کار نوین برای پوشش بیمه‌ای پرسنل خبر داده و درباره بیمه مشاغل تحت وب و استارت‌ آپ‌ها گفته بود: شاغلین مجازی تحت هر شرایطی بیمه خواهند شد ولی اگر با کارفرمایان توافق شود، کارها بهتر پیش خواهد رفت.

آنطور که محمد حسن زدا گفته، تحت پوشش گرفتن مشاغل مجازی در دستور کار اداره کل امور بیمه شدگان قرار دارد و جلسات متعددی هم با صاحبان این مشاغل برگزار شده است.

او می‌افزاید: مذاکرات زیادی با تعدادی از شرکت‌های بزرگ مرتبط با حوزه استارت آپ‌ها داشته‌ و تلاش کرده‌ایم که شاغلین در این نوع کسب و کارها با استفاده از بیمه‌های توافقی از خدمات سازمان تأمین اجتماعی بهره‌مند شوند.

به گفته معاون بیمه‌ای سازمان تأمین اجتماعی، اولویت اصلی سازمان تأمین اجتماعی این است که با بیمه توافقی این گروه از مشاغل را تحت پوشش قرار دهد و با توجه به اینکه نوع رابطه کارفرمایان و صاحبان این مشاغل با پرسنل خود، یک رابطه جدید است، اگر از طریق توافق به نتیجه برسیم بهتر است اما در صورت به نتیجه نرسیدن تلاش‌ها و اقدامات در نهایت تکلیف قانونی سازمان تأمین اجتماعی، پوشش بیمه اجباری برای این مشاغل است و ناچاریم که از طریق قانون بیمه اجباری وارد شویم که در این حالت موسسه حسابرسی سازمان حسب دستور به این واحدها مراجعه کرده و از طریق بررسی اسناد و دفاتر مالی و نرم افزارها، افراد مرتبط را شناسایی و برای بیمه آن‌ها اقدام می‌کند.