تبدیل مزار مشروطه خواه تبریزی به زباله‌دان

دوات آنلاین-'میرزاآقا فرشی' از شخصیت های برجسته سیاسی، فرهنگی و اقتصادی آذربایجان و تبریز در دوران مشروطه است که به علت سهل انگاری مسئولان، اکنون مزار این آزادی خواه بنام در وضعیتی نامناسب قرار گرفته و تبدیل به زباله‌دان شده است.

مشاهدات و تحقیقات میدانی خبرنگار ایرنا حاکی است، مزار این شخصیت برجسته آذربایجان در گورستان تاریخی امامیه تبریز واقع در انتهای محله لیلاوا قرار دارد که به دلیل خیابان کشی در ضلع جنوبی مزارستان در دهه 1370، آرامگاه او و چند تن از شخصیت ها و مبارزان دوران مشروطه از جمله خاندان فرشی به بیرون از محوطه کنونی افتاده است.

مشاهدات خبرنگار ایرنا حاکی است مزار میرزاآقا فرشی همراه با برادرش غلامحسین فرشی در گودالی داخل بلوار مقابل ترمینال مرکزی تبریز در بدترین شرایط قرار گرفته که به دلیل بی توجهی مسئولان، این محل تبدیل به جولانگاه معتادان و زباله دان شده و لازم است مدیران فرهنگی و شهری آذربایجان شرقی و تبریز در سریع ترین زمان ممکن این محل تاریخی را ساماندهی کنند.

گورستان امامیه تبریز از جمله چندین گورستان‌ محله ای شهر تبریز است که زمین آن متعلق به میرزا کاظم امامی است که در سال 1275 هجری شمسی توسط وی برای دفن اجساد مردگان وقف ‌شد و اکنون شخصیت های برجسته چون خاندان فرشی، میرزا عباسقلی واعظ چرندابی، آیت‌الله توتونچی غروی، میرزا حسین واعظ، دکتر غضنفرخان، ابراهیم خان قفقازچی، صمد بهرنگی و خاندان حائری ها در آن آرمیده اند.

به علت بی توجهی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی و شهرداری تبریز در حال حاضر مزار چندین شخصیت برجسته مشروطیت از جمله میرزاآقا فرشی به بوته فراموشی سپرده شده و قسمتی از سنگ مزار آنها شکسته شده است.

حاجی میرزاآقا فرشی از تجار معتبر و قابل احترام تبریز در سال های نخستین جنبش مشروطیت بود که همراه با سایر مجاهدان راه آزادی، مجاهدت های فراوانی از خود نشان داد و در دوره اول مجلس شورای ملی از سوی مردم تبریز به نمایندگی انتخاب شد و از نمایندگان مهم و تاثیرگذار دوره اول مجلس بود که حتی در تهران نیز از ارج و قرب ویژه ای برخوردار بود.

میرزاآقا فرشی در دوره های اول، دوم، ششم، هفتم، هشتم، نهم و دهم مجلس شورای ملی از سوی مردم تبریز برگزیده شد و برادرش غلامحسین فرشی نیز در دوره یازدهم، دوازدهم و سیزدهم نمایندگی مردم تبریز در مجلس را بر عهده داشت.

با توجه به رویداد تبریز 2018 که این شهر کهن به عنوان پایتخت گردشگری جهان اسلام برگزیده شده است، لازم است مدیران و مسئولان استانی و شهری نسبت به ساماندهی مقبره ها و مزار شخصیت های برجسته سیاسی، مذهبی و فرهنگی شهر اقدام کرده و اجازه ندهند این اماکن ویژه به دلیل غفلت و سهل انگاری از بین رفته و برای نسل های آینده، از گذشته های پرافتخار چیزی در دست نباشد.

بدون تردید در گوشه و کنار تبریز کهن، شخصیت های ممتاز و بنام زیادی خفته اند که دیگر یا اثری از آنها وجود ندارد و یا به علت غربت و نبود آگاهی و اطلاع دقیق از سوی نهادهای فرهنگی، به بوته فراموشی سپرده شده و غبار بی توجهی بر مزارشان نشسته است.

معاون میراث فرهنگی مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی در گفت وگو با خبرنگار ایرنا، اظهار کرد: این مجموعه اخیرا' تحقیقاتی را پیرامون گورستان امامیه آغاز کرده تا نسبت به جمع آوری برخی اطلاعات به ویژه درخصوص شخصیت های برجسته آذربایجان که در این مکان آرام گرفته اند، اقدام کند.

محمد فتحی افزود: بر اساس اطلاعات اولیه، علاوه بر اینکه تعدادی از شهدای انقلاب مشروطیت در مکان کنونی گورستان امامیه و یا اطراف این محل دفن شده اند، آرامگاه برخی از شهدای مجاهد دوران اشغال تبریز به دست روس ها نیز در این مزارستان وجود دارد که شناسائی آنها در دستور کار میراث فرهنگی قرار گرفته است.

وی با اشاره به وضعیت کنونی مزار میرزاآقا فرشی و برادرش در گودالی وسط بلوار ضلع جنوبی گورستنان امامیه، یادآور شد: متاسفانه در سال های گذشته بی توجهی هایی نسبت به ساماندهی این محل صورت گرفته است، که در تلاشیم تا با ساماندهی و مقبره سازی، این محل را به حالت آبرومندانه ای تبدیل کنیم.

فتحی، کمبود اعتبارات اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری را عامل اصلی معطل ماندن طرح ساماندهی قبور شخصیت های مشروطه و مجاهدان اشغال تبریز توسط روس ها بیان کرد.

به گفته وی، با 500 میلیون ریال می توان اقدامات اولیه برای ساماندهی و تنظیف مقبره های خاندان فرشی و حائری را انجام داد.

امروزه گورستان های قدیمی در شهرهای مهم جهان بخشی از هویت تاریخی مردمان آی دیار به شمار می رود و دولت ها برای معرفی آنها، به عنوان خانه ابدی شخصیت های برجسته، به گردشگران می کوشند؛ گورستان پرلاشز پاریس و نوودویچی مسکو از جمله مقاصد مهم گردشگران است و مدیران شهری و فرهنگی این شهرها با اتخاذ تمهیدات ویژه برای آراستگی این مکان های تاریخی اقدام کرده اند.

کهن شهر تبریز به دلیل قدمت تاریخی بالای چهار هزار ساله و واقع شدن در مسیر جاده ابریشم، از زمان های دور تا به امروز، گورستان های فراوانی داشته است که قدمت برخی از آنها مانند 'دوه چی قبرستانی' به عصر آهن نیز می رسید که توجه و همت نهادهای مروبطه را می طلبد تا امروز که بسیاری از آنها از بین رفته، حداقل در سال های آینده شاهد نابودی گورستان های موجود نباشیم که در آنها شخصیت ها، عالمان، مجاهدان و فرهیختگان بسیاری خفته اند.