سرزمین دجله و فرات هم نگران کم آبی است

دوات آنلاین-وقتی مردمی که در کناره های دجله و فرات که زمانی ضرب المثل پر آبی و سرشاری بوده است، از کم آبی و کاهش شدید باران می نالند، شاید بهتر بتوان به عمق فاجعه ای که در سالهای اخیر گریبان کشورهای منطقه را گرفته است پی برد.

به گزارش ایرنا، طبق اطلاعات نهاد هواشناسی عراق طی سه ماه پاییز امسال بویژه در مناطق جنوب و مرکز میزان بارش نسبت به سال قبل ضعیف و متوسط بوده است.

در این شرایط و میان مردم عراق، علل کاهش باران از بحث های علمی، زیست محیطی و حتی اقتصادی فراتر رفته است و بعنوان یک بحث / دغدغه اجتماعی مطرح است.

این روزها در تاکسی، در خیابان، در ادارات و مراکز تجاری بسیاری به هر بهانه ای از جمله گرمای هوا یا آلودگی هوا یا افزایش بیماری ها و حساسیت های فصلی، فورا فیلشان یاد هندوستان پر آبی گذشته دجله وفرات می افتد و درباره علت کم آبی سالهای اخیر بحث به میان می آید.

هرچند همه می پرسند علت کاهش شدید بارش ها چیست، اما دنبال یک پاسخ نیستند، خیلی ها با پاسخ های علمی قانع می شوند و خیلی ها هم دنبال جواب های دیگری می گردند!

علم چه می گوید

'حیدر حبیب العامری' روز یکشنبه در گفت وگو با ایرنا افزود که بر اثر گرمایش زمین و تخریب جنگل ها و بیابان زایی و کاهش فضاهای سبز، حرکت توده های هوایی در فصل زمستان به سمت مناطق شمالی تغییر جهت داده و باعث کاهش بارندگی ها در مناطق وسط و جنوب عراق و حتی ایران شده است.

وی اضافه کرد که مهمترین توده هایی که در فصل زمستان عراق و ایران و عموم منطقه را در می نوردد، توده کم فشار مدیترانه ای است که از غرب به شرق حرکت می کند و هوای سرد همراه دارد، و بر اثر برخورد با توده هوایی گرم شبه استوایی، این بارندگی ها در فصل زمستان در منطقه رخ می دهد.

به گفته وی، افزایش گرمای زمین براثر آسیب دیدن لایه اوزن، گسترش بیابان ها، کاهش فضاهای سبز، استفاده ناصحیح از زمین و در نتیجه از بین رفتن لایه خاک نگهدارنده رطوبت و کاهش زمین های کشاورزی همه این عوامل باعث شده است که مسیر توده کم فشار به جای غرب به شرق، به سمت شمال تغییر جهت دهد.

تفاوت شمال و جنوب عراق در بارش ها

این مسوول عراقی گفت که مناطق 'سرکبکان' و 'رانیه' از توابع استان سلیمانیه در شمال عراق تاکنون از حیث بارندگی ها بسیار خوب بوده به نحوی که میزان بارندگی در رانیه 116 میلیمتر و در سرکبکان 160 میلیمتر بوده در حالی که در مرکز و جنوب عراق هنوز میانگین بارش به ثبت نرسیده است.

حیدر حبیب العامری میانگین بارش بارندگی را در شمال عراق 35 میلیمتر، در مرکز که بغداد پایتخت عراق را نیز در برمی گیرد 10 میلیمتر و در جنوب عراق بین 8 تا 10 میلیمتر ذکر کرد.

ایران و عراق و یک مشکل مشترک

وی، افزایش سرمای طبقات بالایی جو براثر گرمایش زمین و گسترش حفره اوزن و همچنین کاهش فعالیت توده هوایی گرم موسوم به توده سودانی که عراق و ایران را در می نوردد، از دیگر علل کاهش بارندگی ها تاکنون در عراق و حتی ایران دانست.

وی فعالیت توده هوایی سودانی را در بارندگی در فصل زمستان درعراق و ایران با اهمیت خواند و گفت که این توده از جنوب به غرب حرکت می کند و به همراه خود رطوبت و گرما دارد و به دلیل تغییر حرکت این توده به سمت شمال باعث شده است که بارندگی ها بیشتر در مناطق شمالی عراق و ایران متمرکز شود.

مدیر مرکز هواشناسی عراق اضافه کرد که هرساله برای وقوع بارندگی ها چشم انتظار تشکیل توده های کم فشار قوی از دو توده کم فشار (مدیترانه ای (سرد) و سودانی (گرم) هستیم اما تاکنون این توده های قوی شکل نگرفته و برای همین بارندگی ها عموما در مناطق مرکز و جنوب عراق ضعیف تا متوسط هستند در حالی که در شمال عراق و ایران بارندگی ها شدید است.

حیدر حبیب کریم با اشاره به اینکه فعلا دو ماه دیگر از فصل زمستان باقی مانده گفت که هنوز نمی توان ادعا کرد که بارندگی ها کمتر از میانگین سالانه است زیرا هنوز در ابتدای فصل زمستان قرار داریم و اگر توده های کم فشار قوی شکل بگیرند، بارندگی های شدید نیز اتفاق می افتد.

وی در خصوص پیش بینی هوا برای ماه های آینده در عراق گفت که تمامی پیش بینی های اولیه ما حاکیست که احتمالا میانگین بارش کمتر از میانگین سالانه است اما نمی توان ادعا کرد که سال آینده عراق با خشکسالی مواجه خواهد شد.

بدنبال علت های دیگر برای کم آبی

وی در خصوص آنچه در شبکه های اجتماعی عراق و برخی محافل دینی پیرامون تاثیر اعمال انسان در کاهش بارندگی ها منتشر می شود، گفت که ما به عنوان یک موسسه علمی باید با زبان علم سخن بگوییم و مسئله ماوراء الطبیعه و ارتباط انسان با خدا، با قضیه افزایش یا کاهش بارندگی ها و زمین لرزه ها موضوعی است که علمای دین و روحانیون راجع به آن باید سخن بگویند.

حیدر حبیب کریم در عین حال تاکید کرد که شکی نیست که تعرض ظالمانه به زمین و دخالت غیرضابطه مند بشر در این خصوص و در نتیجه کاهش پوشش گیاهی و کم شدن حوضچه های آبی، همگی در کاهش ابرها و در نتیجه کاستن بارندگی اثرگذار هستند.

مدیر مرکز هواشناسی عراق در خصوص سلاح آمریکایی هارپ، موضوع دیگری که شبکه های اجتماعی به آن می پردازد و آن را یکی از علل کاهش بارش و نیز افزایش زمین لرزه عنوان می کنند نیز گفت، اثرگذاری این سلاح را بر پدیده های هوایی و زمینی را بعید دانست.

وی گفت: تاکنون این سلاح علیه منطقه خاورمیانه مورد استفاده قرار نگرفته و منطقه ما (خاورمیانه) هم از مناطقی که این سلاح در آن تجربه شده، بسیار فاصله دارد.

در حالی که عراق هرساله در این فصل شاهد بارندگی های نسبتا شدیدی است اما امسال تاکنون بارندگی همانند سنوات گذشته رخ نداده و همین امر، باعث نوعی نگرانی در جامعه عراق از احتمال بروز خشکسالی شده است.

انتشار اخباری درباره شروع آبگیری سد بزرگ 'الیسو' ترکیه در بهار آینده، بیش از پیش نگرانی ها را در عراق از احتمال خشک شدن یا پایین آمدن شدید سطح آب رودخانه دجله و در نتیجه تبعات زیست محیطی آن در عراق ایجاد کرده است.

برخی از کاربران اجتماعی در شبکه های اجتماعی و برخی از خطبای منابر، افزایش بخشی از پدیده های جدید طبیعی مانند زمین لرزه ها و کاهش بارندگی ها را ناشی از افزایش گناهان بشر دانسته و برخی آن را از علامات آخر الزمان تفسیر کرده اند.

برخی از افراد نیز آن را مرتبط با سلاح مخوف هارپ دانسته اند که در اختیار امریکا است و معتقدند که آمریکا با استفاده از سلاح هارپ در پس افزایش زمین لرزه ها و طرد کردن ابرهای باران زا از آسمان عراق است.

در حالی که این حرف و حدیث ها به شدت در افواه عمومی و شبکه های اجتماعی عراق جریان دارد، اما نهادهای ذیربط می کوشند کاهش بارندگی ها و افزایش زمین لرزه ها را با زبان علمی برای مردم تحلیل و تفسیر کنند هرچند به نظر می رسد که این زبان خشک علمی، بسیاری از افراد را نتوانسته است قانع کند.