آیا جراحی بینی زیر 18 سال ضرر دارد؟
انجام جراحی بینی در سن پایین تر (قبل از تکمیل رشد استخوانی و غضروفی، یعنی معمولاً قبل از ۱۸ سالگی) میتواند باعث بروز مشکلاتی مثل اختلال در رشد صورت، نیاز به عمل ترمیمی مجدد، مشکلات تنفسی و نارضایتی از نتیجه زیبایی شود.
انجام جراحی بینی در سن پایین تر (قبل از تکمیل رشد استخوانی و غضروفی، یعنی معمولاً قبل از ۱۸ سالگی) میتواند باعث بروز مشکلاتی مثل اختلال در رشد صورت، نیاز به عمل ترمیمی مجدد، مشکلات تنفسی و نارضایتی از نتیجه زیبایی شود. به گفته American Society of Plastic Surgeons: “Facial growth is typically complete by age 16 in girls and 18 in boys.” (منبع: ASPS, 2023).
به بیان ساده: حداقل سن عمل بینی برای دختران ۱۶ سال و برای پسران ۱۸ سال توصیه میشود.
چرا عوارض عمل بینی در سن پایین اهمیت دارد؟
انجام جراحی بینی در سن پایینتر (زیر ۱۸ سال) میتواند باعث مشکلاتی مانند اختلال در رشد صورت، نیاز به جراحی مجدد، مشکلات تنفسی و حتی نارضایتی روحی شود. تحقیقات American Society of Plastic Surgeons نشان میدهد:
“Facial growth is typically complete by age 16 in girls and 18 in boys.”
(رشد صورت معمولاً در دختران تا ۱۶ سال و در پسران تا ۱۸ سال کامل میشود).
بنابراین، حداقل سن عمل بینی برای دختران ۱۶ و برای پسران ۱۸ سال است؛ مگر در شرایط خاص درمانی.
چرا این موضوع اهمیت دارد؟
خیلی از نوجوانان و حتی والدین در تهران و سایر شهرها از من میپرسند:
رشد بینی و صورت در نوجوانی
بینی تنها یک عضو زیبایی نیست، بلکه در هماهنگی کل صورت و عملکرد تنفسی نقش کلیدی دارد. رشد این ناحیه تا اواخر بلوغ ادامه دارد.
وقتی عمل در سن پایین انجام شود:
- رشد طبیعی مختل میشود.
- تناسب چهره در آینده بههم میخورد.
- احتمال نیاز به جراحی ترمیمی افزایش پیدا میکند.
مطالعهای در Journal of Plastic, Reconstructive & Aesthetic Surgery (2022) نشان داده:
“Performing rhinoplasty before skeletal maturity is associated with higher revision rates.”
(جراحی بینی پیش از تکامل اسکلتی با افزایش چشمگیر نیاز به جراحیهای ترمیمی همراه است).
حداقل سن عمل بینی
- دختران: ۱۶ سال به بالا
- پسران: ۱۸ سال به بالا
البته این اعداد نسبیاند و باید با معاینه بالینی و بررسی رشد استخوانی تأیید شوند.
توصیههای من به والدین و نوجوانان
- تصمیم عجولانه نگیرید؛ آینده را هم در نظر بگیرید.
- اگر مشکل اصلی تنفسی است، درمان در اولویت است.
- با پزشک درباره ارزیابی رشد استخوانی مشورت کنید.
- سلامت تنفسی و کیفیت زندگی مهمتر از زیبایی صرف است.
تصمیم برای جراحی بینی در سن پایینتر باید با احتیاط و آگاهی گرفته شود. زیبایی ماندگار نیازمند صبر تا پایان رشد صورت است.
رشد صورت و بینی؛ چرا باید صبر کنیم؟
بینی تا پایان بلوغ در حال رشد است و هرگونه جراحی بینی در سن پایینتر میتواند رشد طبیعی را مختل کند، باعث از دسترفتن تناسب صورت شود و احتمال نیاز به جراحی بینی ثانویه را افزایش دهد. طبق مقالهای در Journal of Plastic, Reconstructive & Aesthetic Surgery (2022):
“Performing rhinoplasty before skeletal maturity is associated with higher revision rates due to ongoing nasal and midfacial growth.”
(انجام عمل بینی پیش از تکامل اسکلتی با افزایش آمار عملهای ترمیمی همراه است).
چرا باید صبر کنیم؟
بینی بخشی از ساختار مرکزی صورت است و نقش مهمی در زیبایی و عملکرد تنفسی دارد. رشد این عضو معمولاً تا پایان بلوغ ادامه دارد:
- دختران: رشد تا حدود ۱۶ سالگی کامل میشود.
- پسران: رشد تا حدود ۱۸ سالگی ادامه دارد.
اگر قبل از این سنین جراحی بینی در نوجوانی انجام شود:
- رشد طبیعی بینی مختل میشود.
- صورت تعادل و تقارن خود را از دست میدهد.
- احتمال نیاز به عمل مجدد در آینده بسیار زیاد میشود.
شرایط عمل بینی در سن پایین
در برخی موارد خاص، جراحی حتی در نوجوانی ممکن است لازم باشد:
- شکستگی یا آسیب شدید بینی
- انسداد تنفسی شدید ناشی از انحراف تیغه بینی
- بدشکلیهای مادرزادی جدی
در این شرایط، جراحی بیشتر جنبه درمانی دارد تا زیبایی. اما تصمیمگیری باید حتماً توسط یک متخصص باتجربه انجام شود.
ینی عضو کلیدی در زیبایی و عملکرد تنفسی است. انجام جراحی بینی در سن پایینتر میتواند پیامدهای جبرانناپذیری داشته باشد. صبر کردن تا پایان رشد، بهترین راه برای جلوگیری از عوارض عمل بینی در سن پایین و دستیابی به نتیجهای پایدار و رضایتبخش است.
چه مواقعی عمل بینی در سن پایین مجاز است؟
در برخی شرایط، جراحی حتی قبل از سن قانونی توصیه میشود:
- شکستگی یا تروما به بینی
- انسداد تنفسی شدید ناشی از انحراف تیغه بینی
- نواقص مادرزادی جدی
در این موارد، جراحی جنبه درمانی دارد نه صرفاً زیبایی، و تصمیم باید توسط یک جراح با تجربه و با تجهیزات مدرن گرفته شود.
عوارض عمل بینی در سن پایین موضوعی است که نمیتوان نادیده گرفت. صبر کردن تا پایان رشد، تضمین کننده نتیجه پایدار، تنفس سالم و رضایت زیبایی طولانیمدت است.
آیا استثنا برای جراحی بینی در سن پایین وجود دارد؟
در شرایط خاص، انجام جراحی بینی در سن پایینتر میتواند ضروری باشد، ولی این موارد محدود به وضعیتهای درمانی هستند و نه زیبایی صرف. استثناها شامل:
- انحراف شدید تیغه بینی که موجب مشکلات تنفسی جدی شده باشد
- شکستگی بینی ناشی از ضربه یا حادثه
- بدشکلیهای مادرزادی شدید
طبق مطالعات بینالمللی:
“Performing rhinoplasty before skeletal maturity is associated with higher revision rates due to ongoing nasal and midfacial growth.”
(انجام عمل بینی پیش از تکامل اسکلتی با افزایش آمار عملهای ترمیمی همراه است، Journal of Plastic, Reconstructive & Aesthetic Surgery, 2022)
بنابراین، تصمیمگیری باید حتماً توسط یک جراح فک و صورت یا جراح پلاستیک باتجربه انجام شود.
توصیههای عملی به والدین و نوجوانان درباره جراحی بینی در سن پایین
قبل از تصمیمگیری برای جراحی بینی در نوجوانی، موارد زیر حیاتی هستند:
- اطمینان از تکمیل رشد صورت (حداقل سن عمل بینی)
- اولویت دادن به سلامت تنفسی نسبت به زیبایی
- مشاوره روانشناسی در صورت نگرانیهای روحی یا روانی
- انتخاب جراح متخصص با تجربه و کلینیک مجهز
مطالعات بینالمللی نشان میدهند که:
“Performing rhinoplasty before skeletal maturity is associated with higher revision rates due to ongoing nasal and midfacial growth.”
(انجام عمل بینی پیش از تکامل اسکلتی با افزایش آمار عملهای ترمیمی همراه است، Journal of Plastic, Reconstructive & Aesthetic Surgery, 2022)
اهمیت صبر تا تکمیل رشد
یکی از مهمترین توصیههایم به والدین و نوجوانان این است که صبور باشند. رشد بینی و فک تا اواخر نوجوانی ادامه دارد، و عمل قبل از تکمیل رشد میتواند منجر به:
- عوارض عمل بینی در سن پایین
- نیاز به عمل ترمیمی چندباره
- مشکلات تنفسی و زیبایی
برگرفته از: سایت رسمی دکتر پویا باقری، متخصص جراحی دهان فک و صورت در تهران