آیا ممکن است بیمار مرگ مغزی زنده شود

دوات آنلاین -مرگ مغزی و کما دو عنوانی هستند که گاه با یکیدیگر اشتباه گرفته می شوند و برخی به غلط تصور می کنند فردی که دچار مرگ مغزی شده ممکن است دوباره زنده شود و به حیات بازگردد. همین تصور باعث کاهش آمار اهدای عضو می شود.

کتایون نجفی‌زاده، مدیرعامل انجمن اهدای عضو ایرانیان در گفت و گو با جام جم تاکید می‌کند فردی که دچار مرگ مغزی شده‌، به زندگی بازنمی گردد؛ لذا این تصور که فرد دچار مرگ مغزی شده دوباره قرار است در کنار خانواده باشد، اشتباه است. مصاحبه با این متخصص را بخوانید:

مرگ مغز و اهدای عضو

*در حال حاضر نسبت مرگ مغزی به تعداد افرادی که در صف دریافت عضو هستند چگونه است؟

ابتدا باید بگویم ما به هیچ وجه از این که فردی دچار مرگ مغزی ‌شود، خوشحال نمی‌شویم. بروز مرگ مغزی برای ما و اعضای خانواده او خبر خوشی نیست اما می‌گوییم اگر فردی دچار مرگ مغزی شد، خوشحال می‌شویم خانواده او رضایت دهند تا اعضای او اهدا شود. هر سال حدود ۵ تا ۸هزار نفر در ایران دچار مرگ مغزی می‌شوند؛ از این تعداد ۳ هزار نفر از آنها می توانند عضو اهدا کنند. از آن طرف حدود ۲۵ هزار نفر منتظر دریافت عضو هستند. روزانه حدود ۷ تا ۱۰ فرد به دلیل این که عضوی به آنها اهدا نمی‌شود، جان خود را از دست می‌دهند، در حالی که فردی که دچار مرگ مغزی شده می‌تواند یک تا هشت عضو سالم اهدا کند؛ یعنی در سال اگر تقریبا ۲عضو یک فرد دچار مرگ مغزی اهدا شود، ما حدود ۶۰۰۰ عضو سالم داریم و حداقل آن ۲۰۰۰ نفر را از دست نمی‌دهیم.

*این عدد، خیلی بالاست، چه کار کنیم اهدای عضو در کشور نهادینه شود؟

اولین قدم، فرهنگ‌سازی است. باید مفهوم مرگ مغزی در کشور جا بیفتد. مرگ مغزی مرگی برگزیده است. به این معنا که وقتی کسی دچار این عارضه شد، چند روز تا ایست قلبی فاصله دارد و در این مدت زمان، او می‌تواند نجات‌بخش زندگی دیگران باشد و چه موهبتی از این بالاتر که او زندگی دوباره ببخشد.

احتمال زنده شدن بیمار مرگ مغزی

*یعنی فردی که دچار مرگ مغزی می‌شود هیچ وقت دوباره به زندگی برنمی گردد؟

حتی یک درصد هم احتمال ندارد به زندگی برگردد. این اطلاعات غلطی است که در سریال‌های تلویزیونی به مردم داده شده، این تفکر باعث شده خانواده فرد دچار مرگ مغزی شده ، به اشتباه فکر ‌کند عزیزش دوباره به زندگی برمی‌گردد یا خانواده‌ای که برای اهدا رضایت داده‌است، پشیمان شود. به همین دلیل برای نهادینه کردن فرهنگ اهدای عضو، باید اطلاعات درست بدهیم. علاوه‌ بر این باید سامانه‌ای جامع به منظور اهدای عضو در کشور تعیین شود تا در صورت وجود بیمار مرگ مغزی در استان ، در این سامانه اعلام شود. گروه آموزش دیده از خانواده رضایت بگیرند و کارهای قانونی برای اهدا انجام شود. در حال حاضر پرستاران و پزشکان بیمارستان برای تشخیص و مواجهه با خانواده‌ها آموزش می‌بینند.

زمان لازم برای اهدی عضو

*برای اهدای عضو چقدر زمان لازم است؟

از همان لحظه اول احتمال ایست قلبی وجود دارد؛ بنابراین باید عجله کرد. یک روز تا دو هفته ممکن است فرد زنده بماند اما در ساعات اولیه اعضای بیشتری می‌توان اهدا کرد. هر چه زمان می‌گذرد کیفیت حیات ارگان‌ها کمتر می‌شود و اعضای بیشتری از دست می‌رود. به همین دلیل وجود سامانه اهدای عضو سراسری می‌تواند به ما کمک کند. البته الحمدالله ما سامانه اهدای عضو داریم اما در برخی مراکز درمانی آمار قابل قبولی برای اهدا وجود ندارد.

*کدام مراکز شما در کشور موفق عمل می‌کنند؟

مراکزی که در یزد، جهرم و یاسوج هستند در رتبه‌های نخست قرار دارند. برخی مراکز در طول سال اصلا اهدای عضو ندارند؛ مثلا تهران که جمعیت بالایی دارد و دارای سه مرکز اهدای عضو است، در رتبه متوسط قرار دارد. اگر بخواهیم آمار اهدای عضو در استان و شهری بالا برود، باید همه دست به دست هم دهند، دانشگاه‌های علوم‌پزشکی، امام‌جماعت شهر، استانداری و فرمانداری، نام‌آوران و رئیس صداوسیمای آن شهر همکاری کنند. به اضافه این که مردم هم باید مطالبه کنند و به خواهند اهدای عضو اتفاق بیفتد.