نقدی بر فیلم زالاوا؛ فیلمی قوی و هیجان انگیز

دوات آنلاین -بعد از موفقیت نسبی فیلم زالاوا ساخته ارسلان امیری در فستیوال فیلم ونیز، این فیلم در کانون توجه رسانه‌های جهان قرار گرفت. نقد مجله سینمایی معتبر ورایتی را درباره این فیلم به نقل از شهروند بخوانید.

علم و خرافه در فیلم زالاوا

بعد از نقدهای ستایش‌آمیز هالیوودریپورتر و گاردین؛ نوبت مجله سینمایی معتبر ورایتی رسید که در نقدی به قلم آلیسا سایمون منتقد سرشناس سینمای جهان به ستایش فیلم سینمایی زالاوا بنشیند. فیلمی به کارگردانی ارسلان امیری که در بستری که قواعد ژانر سینمای ترسناک در اختیارش قرار داده، به تبعات ویرانگر خرافات و باورهای عقب‌مانده مردمان جوامع سنتی پرداخته- و جالب اینکه رسانه‌های بین‌المللی سینما نیز با درک این نکته، این فیلم ترسناک را کنایه‌ای از اوضاع امروز جهان و حتی در مواردی کرونا نامیده‌اند. از جمله همین منتقد ورایتی- که زالاوا را نمایش تضادها و برخورد نگاه علمی با باورهای خرافاتی عنوان کرده و نوشته که ارسلان امیری کُرد با ایجاد چرخش در قراردادهای ژانری و تبدیل تدریجی لحن طنزآمیز زیرکانه فیلم به سمت تراژدی، طنین قدرتمندی به موضوع مقابله باورهای علمی با خرافات می‌دهد.

تبعات باورهای مردم

منتقد ورایتی با اشاره به بازی‌های قدرتمند نوید پورفرج بلندقامت و خوش‌صورت در نقش استوار ژاندارمری و هدا زین‌العابدین در نقش پزشک جذاب خانه بهداشت داستان زالاوا را به این شکل خلاصه کرده است: زالاوا که یک قرن پیش توسط کولی‌ها به‌ وجود آمده؛ ساکنینش پوست‌هایی لکه‌دار و موهایی سفید دارند- که به عقیده پزشک جذاب خانه بهداشت به دلیل احوالات عجیب و غریب اهالی این روستا و به‌خصوص ترس‌ها و باورهای خرافی‌شان است. این مردم که در ابتدا از هراس حضور جن تازه‌ای در روستا به دام ادعای خرافی جن‌گیر دوره‌گردی افتاده‌اند- که می‌گوید این جن نادیدنی را داخل بطری کرده است؛ در ادامه با تبعات باورهایشان مواجه می‌شوند.

جذابیت فیلمنامه زالاوا

در بخش دیگری از نقد ورایتی به جذابیت فیلمنامه زالاوا و به‌ویژه استحکام سکانس‌های برخورد دو دیدگاه اصلی فیلم اشاره شده است: به‌خصوص صحنه اولین تقابل استوار و جن‌گیر- که از فرط جذابیت تبدیل به یک زورآزمایی چند راندی می‌شود. زورآزمایی هیجان‌انگیزی که فاتح‌اش در دور اول استوار ژاندارمری است که با بازداشت جن‌گیر باعث خشم اهالی می‌شود.

منتقد ورایتی با اشاره به حرکات خاص دوربین فیلم- که از یک بطری خالی ترس و دلهره خلق می‌کند، می‌نویسد: در ادامه فیلم، با فرار جن‌گیر و درگیری‌های رو به فزونی استوار با مردم روستا حضور خطر لحظه به لحظه در فضای فیلم بیشتر احساس می‌شود. تا لحظه بازگشت جن‌گیر- که در این فاصله از باورهای خرافی مردم تیشه‌ای محکم برای زدن ریشه استوار درست کرده است.

زالاوا؛ تلاشی تازه در سینمای ایران

منتقد این نشریه آمریکایی با تأکید بر اینکه زالاوا را می‌توان به عنوان تلاشی تازه در سینمای ژانر ایران مورد تحسین قرار داد؛ ارزش اصلی فیلم را محتوای تمثیلی‌اش می‌داند- که حتی از رویکرد ژانری‌اش هم جذاب‌تر است: هجوم اهریمن به زندگی مردم- که این اهریمن می‌تواند استعاره‌ای از بسیار چیزهای گوناگون، حتی بیماری کرونا یا همان کووید نوزده نیز باشد که این روزها در سراسر جهان بستری شده است، برای ادامه نبرد همیشگی بین علم و خرافات…