دلایل و علائم بارداری خارج از رحم چیست

دوات آنلاین -هیچ راهی برای جابه‌جایی جنین اولیه‌ای که به‌جای رحم مادر در لوله رحمی جا خوش کرده باشد، وجود ندارد. ختم بارداری تنها راه خروج از وضعیت اورژانسی تلقی می‌شود که بارداری خارج رحمی نام دارد. اگر بارداری خارج رحمی به‌سرعت تشخیص داده نشده و درمان نشود، ممکن است پارگی لوله رحمی اتفاق بیفتد که به خونریزی داخلی منجر خواهد شد. مداخله سریع درمانی در چنین شرایطی ضروری است زیرا با رشد سلولی و بزرگ‌شدن جنین، احتمال پارگی لوله های رحمی وجود دارد که چنین وضعیتی به معنی به‌خطرافتادن توانایی باروری طبیعی مادر در آینده است. از آنجایی که بارداری خارج‌رحمی شایع‌ترین علت مرگ‌ومیر مادران در سه ماهه اول بارداری محسوب می‌شود روزنامه جام جم با دکتر فیروزه بلاش، جراح و متخصص زنان، زایمان و ناباروری و عضو تیم تخصصی مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا گفت‌وگو کرده است.

علت های بارداری خارج از رحم

 *بارداری خارج از رحم به چه دلایلی و معمولا در کدام دسته از خانم‌ها اتفاق می‌افتد؟

جایگزینی محصولات حاملگی در جایی جز حفره رحم، بارداری خارج از رحم گفته می‌شود که معمولا حول و حوش یک تا۲درصد حاملگی‌ها در سه ماهه اول ممکن است به‌صورت خارج از رحم اتفاق بیفتد. عواملی که می‌تواند باعث این اتفاق شود یکی آناتومی و بافت غیرطبیعی لوله است که تحت تاثیر جراحی‌های قبلی روی لوله(مثلا در جراحی لگن) ایجاد شده باشد. سابقه عفونت‌های لگنی هم می‌تواند آناتومی لوله رحمی را به‌هم بزند و باعث ایجاد حاملگی خارج رحم شود.همچنین چسبندگی‌های دور لوله‌ای که می‌تواند ناشی از عفونت، آپاندیس یا آندومتریوز باشد و نیز ناهنجاری‌های مادرزادی لوله رحمی و نیز ناباروری و استفاده از روش‌های کمک باروری می‌تواند خطر حاملگی خارج‌رحمی را زیاد کند. مصرف دخانیات و نیز بهره‌گیری از روش‌های پیشگیری از بارداری(مثل آیودی و مصرف قرص‌های پیشگیری با پایه پروژسترون) می‌تواند باعث شیوع بارداری خارج رحم شود.

نکته مهم دیگر آن که اکنون باتوجه به این که زایمان سزارین به تعداد زیاد انجام می‌شود، اگر جای برش سزارین روی دیواره رحم خوب ترمیم نشود، عاملی برای بروز حاملگی خارج رحمی خواهد شد.

نشانه های بارداری خارج از رحم

*تظاهرات اولیه بارداری خارج ‌رحمی چه هستند؟

خوشبختانه در سال‌های اخیر بارداری‌های خارج ‌رحمی با توجه به مراجعه سریع بارداران و این که روش‌های تشخیص بسیار دقیق‌تر شده‌اند، زودتر تشخیص داده می‌شوند. شایع‌ترین علائم آن به‌تعویق‌افتادن قاعدگی همراه با درد، خونریزی یا لکه‌بینی است. حال اگر لوله دچار پارگی شده باشد، همراه با دردهای شدید تیرکشنده در ناحیه شکم خواهد بود و اگر خونریزی داخل شکم شدید باشد ممکن است منجر به افت شدید فشار و حتی سنکوپ مادر شود.

آیا جنین زنده می ماند

*آیا درصورت پیگیری سریع درمانی می‌شود جنین را حفظ کرد؟

خیر چون جای حاملگی مناسب نیست  امکان حفظ جنین وجود ندارد اما با تشخیص سریع می‌توان لوله رحمی و تخمدانی که دچار حاملگی‌خارج رحم شده را حفظ کنیم. شایع‌ترین جایی که حاملگی خارج‌ از رحم اتفاق می‌افتد در لوله‌هاست. حال در قسمت‌هایی که لوله قطر کمتری دارد اگر تشخیص زودتر اتفاق بیفتد شاید بتوان لوله را حفظ کرد؛ البته فقط در موارد بسیار نادری ممکن است سقط داخل‌شکم اتفاق بیفتد که حاملگی شکمی گفته می‌شود و در این مورد، شاید بتوان بارداری و جنین را حفظ کرد.

خطرات بارداری خارج از رحم

*درصورت پارگی لوله تخمدان، بارداری‌های بعدی با چه خطراتی مواجه می‌شود؟

اگر مراجعه یا تشخیص دیر اتفاق بیفتد، احتمال بروز پارگی لوله رحمی بیشتر می‌شود. در این صورت حاملگی از دست می‌رود و جان مادر نیز به‌خطر می‌افتد. چنانچه قبل از این‌که خونریزی داخل شکمی اتفاق بیفتد و مداخله درمانی صورت بگیرد، جان مادر حفظ می‌شود.

 آیا ممکن است برای بار دوم یا بیشتر هم بارداری خارج‌ از رحم اتفاق بیفتد؟

بله در مواردی که مشکل مادرزادی وجود دارد و آناتومی لوله غیرطبیعی است یا چسبندگی وجود دارد ممکن است حاملگی خارج از رحم دوباره اتفاق بیفتد. به همین دلیل پس از درمان یک نوبت بارداری خارج از رحم وقتی خانمی با بارداری مجدد مراجعه می‌کند، پس از بررسی سطح هورمون‌های بارداری و انجام سونوگرافی واژینال، وضعیت بارداری را در وی بررسی می‌کنیم. اگر حاملگی وی خارج از رحم باشد، قبل از این‌که دچار عوارض مرتبط بشود حاملگی را خاتمه می‌دهیم.

 خانمی که سابقه این نوع بارداری را دارد برای حاملگی‌های بعدی باید چه آموزش‌هایی ببیند؟

اگر فردی دچار سابقه است باید تحت آموزش‌های لازم قرار بگیرد. اگر ریسک فاکتورهایی مثل مصرف دخانیات در فرد مطرح باشد، تاکید بر ترک آن صورت می‌گیرد. اگر چسبندگی در لوله‌های رحم ناشی از آندومتریو یا آپاندیس وجود داشته باشد، درمان آن صورت می‌گیرد. اگر خانمی از روش‌های پیشگیری از بارداری با خطر تشدید بارداری خارج از رحم استفاده می‌کند تحت آموزش قرار می‌گیرد تا از روش‌های کم‌خطرتر استفاده کند؛ البته خانمی که دچار حاملگی خارج از رحم می‌شود برای بارداری بعدی زودتر مراجعه می‌کند و ما با روش‌های طبی، قبل از این‌که آسیب مجددی بر اثر حاملگی خارج رحم اتفاق بیفتد بارداری را ختم می‌کنیم. در واقع با درمان‌های طبی طی بستری در بیمارستان و روش‌های جراحی لاپاروسکوپی می‌توان جلوی عوارض بیشتر حاملگی خارج از رحمی برای فرد را گرفت.