مجرمانی که نه مراقبت می‌شوند نه حمایت

دوات آنلاین- متهمان پرونده بنیتا، مدتی قبل، از زندان آزاد شده و سابقه مجرمیت داشته‌اند، قاتل آتنا، کودک پارس‌آبادی، پیش از این سابقه ارتکاب جرم داشته و به زندان افتاده بود. بسیاری از مجرمان در حالی دستگیر می‌شوند که پیش از دستگیرd آخر نیز چند بار دستگیر شده‌اند و به زندان رفته‌اند.

همه این حوادث، موضوع مراقبت پس از آزادی را  پراهمیت‌تر می‌کند. شاید اگر مجرمان پس از آزادی از زندان تحت مراقبت‌های نامحسوس و حتی نامنظم باشند و از طرفی مورد حمایت نیز قرار بگیرند، احتمال ارتکاب دوباره جرم ازسوی آنها کاهش پیدا می‌کند.

برخی از مجرمان می‌گویند بعد از آزادی از زندان برای جبران سال‌ها یا ماه‌هایی که در زندان بوده‌اند و زندگیشان را از دست داده‌اند، دوباره مرتکب جرم شده‌اند. برخی نیز با توجه به وضعیت مالی و بیکاری، چاره‌ای جز خلاف پیش رویشان نمی‌بینند. 

امکانات انجمن حمایت از زندانیان نیز در حدی نیست که بتواند برای بعد از آزادی زندانیان برنامه‌ای داشته باشد و بیشتر زندانیان بعد از پایان حکم، در جامعه رها می‌شوند؛ زندانیانی که بعد از آزادی با داشتن سوءپیشینه و نام مجرم بر پیشانی، به سختی می‌توانند به جامعه بازگردند و مشغول کار شوند.

قانونی برای مراقبت و حمایت نداریم

علی نجفی‌توانا، حقوقدان و وکیل پایه یک دادگستری، با اشاره به اینکه هیچ‌گونه اقدام حمایتی و مراقبتی بعد از ترخیص مجرمان سابقه‌دار انجام نمی‌شود، می‌گوید: اقدامات محدودی از سوی انجمن حمایت از زندانیان صورت می‌گیرد ولی می‌توان گفت این اقدامات هیچ است.

او با بیان اینکه این افراد باید تحت مراقبت باشند و حتی پیش از آزادی آموزش ببینند تا بتوانند دوباره به اجتماع برگردند، می‌افزاید: البته این کار برای دولت هزینه دارد و طبعا دولت با توجه به اینکه تکلیف قانونی ندارد وارد این حوزه نمی‌شود. اما از سوی دیگر هزینه‌هایی که رها کردن مجرم در جامعه بعد از پایان حکم زندان دارد، غیرقابل جبران است. مجرمی که مرتکب سرقت شده، در صورتی که تحت مراقبت نباشد یا مورد حمایت قرار نگیرد، احتمال ارتکاب دوباره جرم ازسوی او وجود دارد و این بار ممکن است مرتکب خلاف بزرگتری شود.

نجفی‌توانا در ادامه با بیان اینکه در قانون اجازه داده نمی‌شود، تا زمانی که مجرم سابقه‌دار بزهی انجام نداده به سراغش بروند، می‌گوید: در بعضی کشورها به طور نامحسوس مراقب این مجرمان هستند و این مراقبت جنبه حمایتی و تربیتی نیز دارد.

این حقوقدان با تاکید بر اینکه ما پیشنهاد می‌کنیم حتما قانونگذاران در این حوزه وارد شوند، می‌گوید: این خطرات همواره جامعه را تهدید می‌کند. مجرم را باید بعد از پایان دوران محکومیتش از زندان آزاد کرد و نمی‌شود زندانیان را برای همیشه در زندان نگه داشت. آنها آزاد می‌شوند و به جامعه برمی‌گردند و خطر ارتکاب دوباره جرم ازسوی برخی از آنها وجود دارد. باید مراقبت نامحسوس آنها و همچنین حمایت احتمالی، تبدیل به قانون شود. مراقبت از زندانیان بعد از آزادی باید بر اساس نوع جرم باشد. مجرمی که مرتکب کودک‌آزاری شده با مجرمی که دست به خرید و فروش مواد مخدر زده متفاوت است.