وارونگی هوا یعنی چه؛ تعریف اینورژن به زبان ساده

دوات آنلاین -وارونگی هوا پدیده‌ای شایع در فصل سرما است که نتیجه ساکن ماندن هوا، تردد زیاد ماشین‌ها و افزایش آلودگی ناشی می‌شود. درباره این پدیده در زیر بیشتر بخوانید:

وارونگی هوا چیست

پدیده اینورژن یا وارونگی هوا که در زندگی مدرن امروزی قوت گرفته و چند سالی است با شدت زیاد گریبانگیر کلانشهرها و شهرهای صنعتی شده است، با آغاز پاییز و مهیا شدن شرایط، خود را بیشتر نشان می دهد، این پدیده زمانی رخ می ‌دهد که یک توده هوای سرد همچون پتویی سطح شهر را می ‌پوشاند و اجازه خروج گازهای سمی یا آلودگی ‌های جوی را نمی ‌دهد، به این ترتیب هوای آلوده در سطح شهر حبس می ‌شود و تا زمانی که باران نیاید، هوا گرم‌تر نشود و یا باد مناسبی نوزد، این آلودگی هم از بین نمی ‌رود.

در حقیقت، هنگام اینورژن به دلیل اینکه هوای سرد از هوای گرم سنگین تر است، زیر آن قرار می گیرد و تا زمانی که آفتاب همه جا را گرم نکند یا باد نوزد، به همان شکل باقی می ماند. در چنین شرایطی تداوم فعالیت صنایع آلاینده و یا سایر منابع در سطح شهر منجر به افزایش آلودگی می شود و در این شرایط، سالمندان و کودکان به عنوان آسیب پذیرترین گروه ها متحمل بیشترین پیامدهای آن می شوند.

دلایل وارونگی هوا

استاندارد نبودن سوخت، خودرو، فرسوده بودن اتوبوس، تاکسی و تردد بسیار زیاد و گاهی غیر ضرور در سطح شهر برخی از عوامل ایجاد پدیده وارونگی هوا است ، در واقع تحمل شهری مانند تهران دیگر تمام شده و به گفته کارشناسان توان اکولوژیک تهران ۲۰ سال به پایان رسیده و دیگر توان پذیرش جمعیت بیشتر، خودروی بیشتر و فعالیت صنایع بیشتر را ندارد، به عبارتی دیگر توان خودپالایی از هوای پایتخت گرفته شده بنابراین به محض کوچکترین تغییر در جریان هوا و ساکن شدن حتی برای یک روز آلودگی مانند پتویی روی هوای شهر را می گیرد و اینجاست که هر چه آلودگی است وارد ریه ما می شود.

در تهران حدود پنج میلیون خودرو و بیش از سه میلیون موتورسیکلت تردد می کند، سالانه نیز حدود ۵۰۰ هزار خودرو به کلانشهر تهران اضافه می‌شود این در حالی است که باید در توسعه شهری توان اکولوژیک منطقه را در نظر گرفت تا بدانیم که تحمل چه مقدار بار را دارد، این توان در مولفه های زیستی مانند آب، خاک، هوا و فضای سبز دیده می شود که با توجه به شرایط زیستی تهران به نظر می رسد این مولفه ها در نظر گرفته نشده است.

بیشتر بخوانید: دلایل اصلی آلودگی هوا چیست

بر اساس استانداردهای جهانی به ازای هر انسان باید ۱.۵ هکتار زمین باشد تا نیازهای زیستی از جمله آب، خاک و هوا تامین شود اما زمانی که جمعیت از حد استاندارد و توان یک منطقه بالاتر می رود دیگر آب ، خاک و هوا کیفیت و مطلوبیت خود را از دست می دهد و دیگر از اینجا به بعد ضررها و آسیب های زیست محیطی و بهداشتی متوجه انسان می شود، اتفاقی که در بیشتر کلانشهرهای کشور به ویژه تهران رخ داده است.

معاینه فنی خودروها یکی از راه‌های پیشگیری از آلودگی هوا

مسعود تجریشی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست به معاینه فنی خودروها به عنوان یکی از راهکارهای موفق در کاهش آلودگی هوا اشاره کرد و گفت: هر چند که سن فرسودگی خودروها از قانون هوای پاک حذف شد اما به هر حال خودروها جدا از سن و سالشان باید معاینه فنی داشته باشند، در واقع معاینه فنی یکی از ابزار بسیار کارآمد است، در سال های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ یکی از ابزارهایی که موفق شدیم وضعیت بدتر نشود اجرای معاینه فنی بود، در این روند بحث جریمه مطرح شد و بر این اساس دوربین های سطح شهر تجهیز شدند تا خودروهای فاقد معاینه فنی را جریمه کنند.

تاثیر صنایع در آلودگی هوا

وی در ادامه به نقش نوع سوخت صنایع در آلودگی هوا اشاره کرد و گفت: می توانیم به میزان زیاد گاز تولید کنیم اما در اوج مصرف نمی توانیم گاز مورد نیاز به خطور انتقال برسانیم تا به مصرف صنایع و خانه ها برسد بنابراین در زمان پیک سرما اگر بخواهیم گاز خانه ها قطع نشود باید گاز صنایع و نیروگاه ها را قطع کنیم که در این حالت صنایع مجبورند تا گازوییل یا مازوت بسوزانند تا فعالیت نیروگاه را که نمی شود متوقف کرد بنابراین آلودگی افزایش می یابد.

بیشتر بخوانید: خوراکی‌های مفید در شرایط آلودگی هوا

تجریشی افزود: این از آن مواردی نیست که صرفا دولت بتواند تنهایی آن را حل کند در این میان نقش مردم در نحوه مصرف گاز بسیار حایز اهمیت است، اگر لباس بیشتری بپوشند و دما را تا حدودی کاهش دهند قطعا کمک بزرگی به قطع نشدن گاز صنایع خواهند کرد، زمانی که مصرف گاز زیاد می شود دیسپچینگ مصرف گاز صنایع و نیروگاه ها را قطع می کند و می گوید که از مازوت استفاده کنید اما سازمان محیط زیست اجازه فعالیت با مازوت را نمی دهد.

بیشتر بخوانید: باران اسیدی چیست و چه خطراتی برای انسان دارد

وی گفت: اگر مردم رعایت نکنند وزارت نیرو به اجبار گاز نیروگاه ها را قطع می کند و از انجا که آنها نمی توانند تعطیل شوند از این رو مجبورند از گازوییل و مازوت به عنوان سوخت استفاده کنند، این سوخت ها گوگرد دارند و در هوا به ذرات معلق تبدیل می شوند و زمانی که این ذرات در اتمسفر می ماند و همزمان نیز وارونگی دما داشته باشیم، با حجم زیادی از آلودگی هوا مواجه خواهیم شد و همه این آلودگی ها و ذرات وارد ریه مردم می شود و اگر هر فردی ریه ضعیفی داشته باشد با توجه به ویروس کرونا، آسیب پذیرتر می شود.

منبع: ایرنا