بهترین روش‌های عملی برای بالا بردن اعتماد به نفس در کودکان

دوات آنلاین -اعتماد به نفس در کودکان یکی از دغدغه‌های همه والدین است و پدران و مادران دوست دارند کاری انجام بدهند که این اعتماد به نفس را تقویت کنند اما از گاه از روش‌های نادرستی استفاده می‌کنند که ممکن است نتیجه عکس بدهد. بهترین کارهایی که می‌توانیم در این زمینه انجام بدهیم چیست؟

 

هانیه لواف روانشناس و مشاوره خانواده می‌گوید: نقش والدین در شکل گیری اعتماد به نفس کودکان بسیار راهبردی و تأثیرگذار است. پایه‌های اعتماد به نفس از ۲ تا ۳ سالگی در کودکان شکل می‌گیرد. بسیاری از رفتار‌های پدر و مادر می‌تواند موجب شکل گیری اعتماد به نفس و کاهش آن باشد.

 

در ادامه برخی روش‌های عملی برای بالا بردن اعتماد به نفس در کودکان را بخوانید:

 

کودک را برای یاد گرفتن نکات جدید تشویق کنید

فرقی نمی‌کند تلاش برای سفر با تیم بسکتبال باشد یا اولین تجربه سوار شدن به ترن هوایی. والدین باید بچه‌ها را به امتحان کردن چیزهای نو و جدید تشویق کنند. او پیشنهاد می‌کند جمله ساده‌ای بگویید مثل این: « تو شجاعی و می‌توانی این را امتحان کنی».

 

او می‌گوید:  چسبیدن به چیزهای آشنا و همیشگی راحت است. برای جرات کردن و امتحان چیزهای جدید و متفاوت، تشویق ضروری است.

اجازه بدهید کودک چیزهای جدید را تجربه کند

پیکهارت می‌گوید: شما به عنوان یک والد مسئولیت دارید دامنه تجربیات زندگی را افزایش دهید تا کودک ضمن تطبیق دادن خود با یک دنیای بزرگتر، اعتماد به نفسش را شکل دهد.

 

برای این منظور، الزاما نباید کودکان را به سفر پنج روزه خارج از کشور بفرستید؛ راه حل می‌تواند خیلی ساده باشد؛ مثل امتحان کردن میگو برای اولین‌بار یا تمرین اسکی.

 

کودکان وقتی با چیزهای جدید روبه‌رو می‌شوند یاد می‌گیرند که در زندگی اصلا مهم نیست چیزها چقدر نادر و متفاوت به نظر می‌رسند، آنها می‌توانند از پسش بربیایند.

 

تاکید کنید که کسب یک نتیجه بد به خاطر آماده نبودن است نه به خاطر بی‌استعداد بودن

تشویق برای بهتر شدن

کودک خود را تشویق کنید برای کاری که دوست دارد زمان صرف کند. وقتی در انجام کارهایشان پیشرفت می‌کنند، اعتماد به نفس بیشتری در مورد توانایی‌ها و قابلیت‌های در حال رشدشان به دست می‌آورند. 

 

بین فعالیت‌های عملی مثل ساختن ربات و کارهایی مثل راه انداختن یک گروه موسیقی جدید تمایز قائل نشوید. ترجیح دادن برخی فعالیت‌ها نسبت به سایرین، باعث می‌شود کودکان حس کنند علائق‌شان مهم نیست.

 

به فرزندتان یاد بدهید با هر کسی دوست نشود

این یکی از باورهای کلیدی یک کودک با اعتماد به نفس است: « اگر یک رابطه دوستی خوب از آب در نیامد، دلیلی ندارد رابطه‌های دیگر خوب نباشند، چون من می‌توانم دوستان خوبی پیدا کنم و در رابطه‌های دوستی موفق باشم. این نکته‌ای است که آپتر در کتاب « کودک با اعتماد به نفس: پرورش کودکانی که به خودشان باور دارند» بر آن تاکید می‌کند.

 

به خاطر داشته باشید فرض بر این نیست که همه، کودک ما را دوست دارند و می خواهند با او دوست باشند، بلکه این است که کودک با برخی کنار می‌آید و با برخی نه. مسئله‌ای نیست اگر یک رابطه دوستی به سرانجام نرسید.

 

همدردی کردن با کودک؛ راهی برای افزایش اعتماد به نفس

اگر کودک قادر نیست کارهایی را انجام دهد که هم سن و سال های او انجام می دهند، با او همدردی کنید و این درد را با اشاره به نقاط مثبت او تسکین دهید. به طور مثال اگر کودک نمی تواند همچون دوستش توپ بگیرد به او بگویید «دوستت خیلی خوب توپ ها را می گیرد و تو هم خیلی خوب نقاشی می کنی» این باعث می شود تا کودک به جای تمرکز روی نقاط منفی خود به توانایی ها و مهارت های خود فکر کند و در نتیجه اعتماد به نفس بیشتری بیابد.وی خاطر نشان می کند: شهامت بخشیدن به کودک در خلال انجام کارها باعث می شود تا با توان بیشتری مسئولیت هایش را به انجام برساند. این حتی از تشویق پس از انجام کارها نیز موثرتر است به طور مثال اگر کودک در تلاش برای بستن بند کفش خود است او را تشویق کنید به جای اینکه بگویید من برایت انجام می دهم.

 

یکی از احتمالات و نتایج خطر کردن فرزندان این است که اشتباه کنند. این امر اشکالی ندارد حتی کودک می آموزد اشتباه کردن نیز جزوی از زندگی است و این به رشد اعتماد به نفس او کمک می کند. به طور مثال هنگامی که کودک بشقاب خود را لبه میز می گذارد و بشقاب به زمین می افتد به او اجازه دهید تا خودش یاد بگیرد دفعه بعد بشقاب را کجا باید بگذارد که به راحتی واژگون نشود. به این ترتیب او اعتماد به نفس خود را از دست نمی دهد و متوجه می شود گاهی می توان اشتباه کرد.

 

بیشتر بخوانید: چه کنیم بچه‌مان باهوش شود + معرفی چند بازی

 

کودکان خودشان باید مشکل‌شان را حل کنند

اگر برای انجام کارهای سخت فرزندتان وارد عمل شوید، آنها هرگز توانایی یا اعتماد لازم برای حل مشکلات را پیدا نمی‌کنند. اعتماد به نفس از کمک به خود و حل مسائل توسط خود کودک نشات می‌گیرد. بنابراین کمک والدین مانع شکل‌گیری این اعتماد می‌شود. به بیان دیگر، بهتر است کودک شما چند نمره B و C بگیرد به جای این که همیشه A بگیرد؛ تا وقتی واقعا یاد بگیرد چه طور مسائل را حل کند و کارهایش را خودش انجام دهد.

 

افزایش اعتماد به نفس با تقویت کنجکاوی

سیل بی‌امان سوالات یک کودک گاهی می‌تواند خسته‌کننده باشد، اما پل هریس از دانشگاه هاروارد می‌گوید: این برای رشد کودک حیاتی است. هریس که در زمینه روان‌شناسی رشد مطالعه می‌کند در گفت‌وگو با گاردین ادامه می‌دهد: کودکان ابتدا باید درک کنند چیزهایی در جهان هست که آنها نمی‌دانند... که دنیای نامریی از دانش بی پایان وجود دارد که آنها هرگز با آن روبه‌رو نشده‌اند.

 

همانطور که پل توگ در کتاب « کودکان چگونه به موفقیت دست پیدا می‌کنند» می‌نویسد: کنجکاوی با شکل‌گیری اعتماد به نفس و دیگر صفاتی همچون استمرار و مقاومت، کنترل خود، ثبات و پیروی از وجدان ارتباط تنگاتنگی دارد.

 

از کارهای فرزندتان انتقاد نکنید

هیچ چیز بیشتر از انتقاد کردن از کار کودکان، آنها را دلسرد و مایوس نمی‌کند. بازخوردهای مفید و پیشنهاد دادن خوب است اما هرگز به آنها نگویید در کاری یا چیزی بد عمل کرده‌اند. اگر کودک به این دلیل که نگران است شما را عصبانی یا ناامید کند، از شکست بترسد، هرگز چیزهای جدید را امتحان نمی‌کند.

 

اغلب اوقات این انتقاد و سرزنش والدین است که عزت نفس و انگیزه کودکان را کاهش می‌دهد.

کودک باید از اشتباهاتش یاد بگیرد

یادگیری از اشتباهات، اعتماد به نفس می‌آورد. اما این، تنها زمانی اتفاق می‌افتد که شما به عنوان پدر یا مادر، به اشتباهات به چشم فرصتی برای یادگیری و رشد نگاه کنید.

 

بیش از اندازه از فرزندتان حمایت نکنید. فعلا به آنها اجازه دهید همه چیز را به هم بریزند، بعدا می‌توانید کمک‌شان کنید که متوجه شوند دفعه بعد چگونه روش بهتری برای انجام این کار در پیش بگیرند. اگر کودک شما یاد بگیرد به جای فرار از شکست‌ها، با آن‌ها کنار بیاید، با پیشگامانی همچون تیم کوک، مدیرعامل اپل، ویژگی‌های مشترک زیادی دارد. کوک می‌گوید: اگر شروع به ترسیدن کنید، هرگز چیزهای جدید یا متفاوت را تجربه نخواهد کرد. اگر راهی که در پیش گرفته‌اید جواب نداد، دنیا به آخر نرسیده است. روش‌های دیگر را امتحان کنید.

 

هرگز مقایسه نکنید

جمله‌هایی مثل «چرا سعی نمی‌کنی مثل برادرت باشی؟» یا «چرا مثل دوستت مودب نیستی؟» در کودک احساس خجالت، حسادت و رقابت به وجود می‌آورد. حتی مقایسه مثبت مثل «تو بهترین بازیکنی» هم مخرب است چراکه به کودک اجازه اشتباه کردن و انتخاب آنچه دوست دارد را نمی‌دهد و باعث می‌شود تحت تاثیر صحبت‌های والدین، خود را مجبور به انجام کارهایی که علاقه یا توانمندی انجام آن‌ها را ندارد.

 

بیشتر بخوانید: چگونه به فرزندمان نه گفتن را یاد بدهیم

 

چالش‌های جدید برای کمک به اعتماد به نفس

به کودکتان نشان دهید که می‌تواند با تکمیل اهداف کوچک، به یک هدف بزرگ برسد. به کودکان اجازه دهید بدون چرخ‌های کمکی چند متر دوچرخه‌سواری کنند و ترتیبی بدهید که بدون ترس از افتادن، یک دور اطراف ساختمان بزند.

 

والدین می‌توانند با افزایش مسئولیت‌هایی که کودک باید انجام دهد، اعتماد به نفس او را تقویت کنند.

 

نقد رفتار نه خود کودک

اگر کودک شما کار اشتباهی انجام می‌دهد، رفتار اشتباه او را سرزنش کنید نه خود او را، به کودکان‌تان نگوئید: «پسر بد»، «دختر بی‌تربیت»، «دوستت ندارم»، «تو را رها می‌کنم»، «تو مثل دیوانه‌ها رفتار می‌کنی». کودک باید مطمئن باشد شما تحت تاثیر هر شرایطی را دوست دارید حتی اگر به خاطر رفتار اشتباهش از او ناراحت یا عصبانی هستید.

 

چگونه کودک را تشویق کنیم

بیایید تصور کنیم بچه‌ها در امتحان ریاضی اخیرشان یک نمره تقریبا عالی گرفته‌اند. آپتر می‌نویسد در این موقعیت ایده‌آل، می‌توانید عکس‌العملی نشان دهید که موجب تقویت اعتماد به نفس آن‌ها شود.

 

کودکی با اعتماد به نفس پایین خواهد گفت :«اوه، امتحان آسان بود. من شانس آوردم». شما در عوض تلاشش را ستایش کنید :« شرط می‌بندم که امتحان تا حدی سخت بود اما تو خوب درس خواندی».

 

چیزهایی را که می‌دانید به کودکان یاد دهید

شما قهرمان فرزندتان هستید؛ دست کم تا زمانی که به سن نوجوانی می‌رسند. از این قدرت استفاده کنید تا آنچه درباره نحوه اندیشیدن، عمل کردن و صحبت کردن می‌دانید، به آنها یاد بدهید و برای آنها یک الگوی خوب باشید.

 

تماشای موفقیت‌های شما به کودکان کمک می‌کند اعتماد به نفس بیشتری داشته باشند و به این نتیجه برسند که آنها هم می‌توانند.

 

بیشتر بخوانید: بهترین روش‌ها برای پرورش ذهن کودک

 

کودکان را به خاطر تلاش تحسین کنید

تحسین کردن تلاش کودک از کاری که کرده، مهمتر است. مهم نیست گل زده یا توپ را به بیرون از دروازه شوت کرده؛ کودک شما نباید از تلاش‌هایش شرمنده باشد. پیکهارت می‌گوید: تلاش سخت و مداوم اعتماد به نفس بیشتری در آنها به وجود می‌آورد تا موفقیت‌های گاه‌به‌گاه.

 

راهنمایی را فراموش نکنید

هر کودکی باید در برهه‌ای از زمان این را بیاموزد که زندگی عادلانه نیست. پیکهارت می‌گوید: وقتی کودکان با سختی روبه‌رو می‌شوند، والدین باید به آنها نشان دهند که چگونه این چالش‌ها را تحمل کنند. این کار مقاومت و پایداری آن‌ها را افزایش می‌دهد. او می‌افزاید: مهم است به کودک یادآوری کنید جاده‌ای که به سمت موفقیت می‌رود، پر از عقبگرد است.

 

 

منابع: ایسنا- باشگاه خبرنگاران- عصر ایران- برنا

12jav.net