تحلیل جامعه شناسی/ سحر تبر چرا چنین عکس‌هایی منتشر می‌کرد

دوات آنلاین-سحر تبر که فقط ۲۲ سالش است در اینستاگرام دنبال‌کننده‌های زیادی داشت. تصاویر منتشر شده از او با چشم‌های خاکستری ترسناک، بینی کج و سربالا، لب‌های بسیار درشت، جمجمه‌ای عجیب و البته لاغری غیرقابل باوری منتشر می‌شد و تمام این‌ها باعث شد تا دنبال‌کنندگان صفحاتش به او القابی مثل عروس مردگان یا زامبی بدهند.

جوان آنلاین نوشت: سحر تبر در یکی از پست‌های اینستاگرامی‌اش چهره واقعی خودش را منتشر و اعلام کرد که چهره‌اش را با آرایش و ابزار‌های دیجیتالی تغییر می‌داده و البته که این کار را هم برای تفریح می‌کرده است! اما هیچ‌وقت راست و دروغ حرف‌هایش مشخص نشد و کسی نفهمید که این عکس برای قبل از عمل زیبایی‌اش بوده یا بعد از آن! اصلا عملی در کار بوده است یا نه؟!

این دختر ۲۲ ساله اعلام کرده بود که دنبال حاشیه نیست و این سبک زندگی را دوست دارد، اما این دوست داشت برایش گران تمام شده. حالا سحر تبر در بازداشت شده است تا به اتهاماتش درباره کسب درآمد از روش‌های نامشروع، اباحه‌گری و ترویج خشونت پاسخ دهد.

واکنش رسانه‌های بین المللی به دستگیری سحر تبر

پس از انتشار خبر بازداشت سحر تبر به دستور دادسرای ارشاد، این موضوع سوژه برخی از رسانه‌های بین‌المللی شد و البته واکنش‌های بسیاری را به‌دنبال داشت.

برخی از این رسانه‌ها از این جهت که سحر تبر در فضای مجازی با گریم‌های عجیب و غریب حاضر شده بود، تیتر «دستگیری زامبی در ایران» را انتخاب و برخی دیگر نیز به شباهت او به یکی از بازیگران خارجی اشاره کردند.

آسیب‌های تب تند شاخ‌سازی در فضای مجازی

مجید ابهری، آسیب‌شناس اجتماعی و رفتارشناس درباره ماجرای «سحر تبر» به خبرنگار «جوان آنلاین» می‌گوید: «ورود شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی به جامعه بدون فرهنگ‌سازی و بسترسازی فکر و کاربردی باعث می‌شود عوارض و آسیب‌های این فرآیند خیلی بیشتر از امتیازات و محاسن آن باشند. یکی از فرآیند‌های منفی و بدآموز در فضای مجازی و شبکه‌های آن شاخ‌سازی و بزرگنمایی افراد کوچک در جامعه می‌باشد. اشخاصی که به مدد فتوشاپ یا رفتار‌های غیرمنطقی در چند روز تبدیل به چهره معروف و حتی جهانی می‌شوند.»

ابهری ادامه می‌دهد: «کسانی که دارای سندروم خودکم‌بینی یا عقده‌های جلب‌توجه هستند به مدد لایک‌های واقعی و کاذب تبدیل به سلبریتی شده و متاسفانه برای بعضی از جوانان و نوجوانان به الگوی تربیتی مبدل می‌شوند.»

او درباره دنبال‌کنندگان صفحات سحر تبر می‌گوید: «دنبال‌کننده این‌گونه افراد در سه گروه قرار دارند؛ یک گروه از روی کنجکاوی به‌دنبال این صفحات هستند. گروه دوم به‌دلیل همزادپنداری و کمبود مشابه از این‌گونه چهره‌ها پیروی می‌کنند و گروه سوم افراد بی‌هدف و بلاتکلیف هستند که خود نمی‌دانند چه می‌خواهند و کجا می‌روند.»

باید ابعاد منفی رفتار‌های «سحر تبر» برای جوانان کالبدشکافی شود

به گفته این آسیب شناس اجتماعی، سحر تبر اولین چهره نبوده و آخرین آن نیز نخواهد بود، کسی که به واسطه جراحی‌های مختلف، آرایش‌های غیرمعقول و حتی کاربرد فتوشاپ خود را به عروس مرده یا بعد منفی یک هنرپیشه خارجی بدل کرده و قطعا از این حرکات لذت می‌برد.

ابهری با بیان اینکه ممکن است بعضی از افراد بگویند این کار‌ها در حوزه شخصی و خصوصی افراد است و ربطی به ما ندارد، اظهار می‌دارد: «این ادعای نادرست وقتی قابل قبول است که فرد در خانه خود و در یک محدوده کوچک چنین اقداماتی را انجام دهد، اما وقتی موضوع دختران ایرانی در سطح گسترده‌ای مطرح می‌شود و حتی جوانان ما تبدیل به سوژه تمسخر جهان می‌شوند، دیگر موضوع رفتار خصوصی و فردی نیست، بلکه به حیثیت ملی و فرهنگ ما مربوط است.»

او اظهار می‌دارد: «این فرد بیمار است و قبل از هر کار باید توسط روانپزشکان و روانشناسان تحت درمان قرار گیرد و ابعاد منفی رفتار‌های او برای نوجوانان و جوانان کالبدشکافی شود.»

مطرح کردن خود و دیده شدن، دغدغه‌ای برای جوانان

همچنین دکتر اصغر کیهان نیا، روانشناس درباره تغییرات ظاهری و رفتار عجیب سحر تبر به خبرنگار «جوان آنلاین» می‌گوید: «مسئله مطرح کردن خود و دیده شدن همیشه مورد توجه جوانان بوده و هست. آن‌ها به همان میزان که نیاز به دیده شدن دارند اقدام به تغییر خود می‌کنند یا کار‌های عجیبی انجام می‌دهند. در برخی موارد مانند «سحر تبر» سطح کمبود شخص به قدری می‌رسد که حاضر است چنین تغییراتی را در ظاهر و رفتار خود ایجاد کند.»

این روانشناس ادامه می‌دهد: «گاهی اوقات میل به دیده شدن در افراد ریشه مادی دارد و افراد با انجام کار‌هایی عجیب به دنبال جذب مخاطب و در نهایت درآمدزایی هستند.»

کیهان‌نیا به نقش تربیتی فرد در خانواده در جلوگیری از بروز چنین رفتار‌هایی اشاره می‌کند و می‌گوید: «خانواده در هدایت فرزندان نقش بسیار ویژه‌ای دارد که می‌تواند مانع از بروز رفتار‌های عجیب و غلط در او شود. اگر «سحر تبر» از خانواده خود به قدر کافی محبت می‌دید و اعتماد به نفس لازم را داشت، برای دیده شدن در مسیر سالم‌تری قدم برمی‌داشت.»

او همچنین درباره نقش نهاد‌های تربیتی در هدایت و آگاهی‌بخشی به جوانان اظهار می‌دارد: «آموزش و پروش، بهزیستی، سازمان‌های روانشناسی و سایر نهاد‌ها می‌توانند مانع به‌وجود آمدن امثال «سحر تبر» در جامعه شوند و در این زمینه کمک کنند. در واقع دسترسی به این سازمان‌ها باید به قدری آسان باشد که جوانان و خانواده‌ها بتوانند از کمک‌های آن‌ها بهره‌مند شوند.»