آخرین هشدار فیفا به ایران

دوات آنلاین-آیین‌نامه جدید انضباطی فیفا هفته‌‌هاست که منتشر شده اما فدراسیون فوتبال ایران هیچ نسخه‌ای از این آیین‌نامه را ترجمه نکرده تا در اختیار جامعه فوتبال قرار دهد. وقتی هم که از مدیران فدراسیون درباره اینکه چرا آیین‌نامه‌های فیفا ترجمه نمی‌شود و روی سایت فدراسیون فوتبال قرار نمی‌گیرد، سؤال می‌پرسیم می‌گویند نیازی به این کار نیست. هرکسی که علاقه‌مند است برود خودش ترجمه کند!

از آنجا که علاقه‌مند بودیم تا جدیدترین قوانین فیفا را به گوش اهالی فوتبال برسانیم، ترجمه آیین‌نامه جدید انضباطی فیفا را به طور کامل در این شماره از روزنامه منتشر کردیم. علاوه بر آن در این صفحه طی پرونده‌ای جامع درباره موادی از این آیین‌نامه می‌پردازیم که بی‌اطلاعی و بی‌توجهی به آنها می‌تواند فوتبال ایران را با جریمه و محرومیت مواجه کند. باعث تعجب است که فدراسیون فوتبال ایران که اصرار دارد بازی‌های فوتبال در ورزشگاه‌هایی مطابق استانداردهای فیفا برگزار شود و هر روز درباره تغییر قوانین داوری فیفا اطلاع‌رسانی‌ می‌کند، این‌طور نسبت به کدهای انضباطی جدید فیفا بی‌توجه است!

کدهای انضباطی که درباره تبعیض جنسیتی و نژادی و همینطور بدهی به بازیکنان و مربیان قوانین جدیدی را ارائه می‌دهد. قوانینی که به طور مشخص ورود زنان به ورزشگاه و شعارهای نژادپرستانه‌ای که در بعضی مسابقات از روی سکوها شنیده‌ می‌‌شود را در بر می‌گیرد. این قوانین جدید همچنین می‌توانند باشگاه‌های ایرانی را که با سیل شکایت‌های بازیکنان و مربیان خارجی مواجه هستند با مشکلات جدی مواجه کند. اطلاع از این قوانین از برخی اصرارهای مهدی تاج به عنوان رئیس فدراسیون فوتبال رمزگشایی می‌کند. اصرار به تعویق در برگزاری بازی‌ها به بهانه استاندارد نبودن ورزشگاه‌ها و اصرار به ممنوعیت جذب بازیکن خارجی از سوی باشگاه‌ها!

قبل از اینکه درباره این کدهای جدید انضباطی صحبتی کنیم بیایید تکلیف یک سؤال اساسی را مشخص کنیم. کدهای انضباطی جدید فیفا آیا فقط باید در بازی‌های ملی اعمال شود؟ آیا فدراسیون فوتبال می‌تواند لیگ برتر را بدون توجه به این کدهای انضباطی جدید برگزار کند؟

این سؤالات را با احمدرضا براتی، به‌عنوان رئیس کمیته حقوقی و تدوین مقررات فدراسیون فوتبال مطرح می‌کنیم و از او درباره تصمیمات فدراسیون فوتبال برای اجرای این کدهای انضباطی در لیگ جدید می‌پرسیم. براتی می‌گوید: «این مقررات تنها به مسابقات بین‌المللی و بازی‌های ملی مربوط می‌شود و رقابت‌های لیگ داخلی را شامل نمی‌شود.» او تأکید می‌کند: «برای بازی‌های داخلی، فدراسیون فوتبال مثل همه کشورهای دیگر آیین‌نامه خود را دارد و مطابق با آن آیین‌نامه مسابقات لیگ برگزار می‌شود.»

به همین منظور این موضوع را از فیفا پیگیری کردیم. در ایمیلی به فدراسیون جهانی فوتبال این سؤال را مطرح کردیم که فدراسیون‌های عضو، کدهای انضباطی جدید فیفا را باید تنها در رقابت‌های ملی و بین‌المللی رعایت کنند یا این کدها شامل تمامی مسابقات برگزارشده از سوی این فدراسیون‌ها خواهد شد؟

سخنگوی فیفا در پاسخی که به ایمیل خبرنگار «ایران ورزشی» داد به این نکته تأکید کرده که فدراسیون‌های عضو ملزم هستند قوانین خود را مطابق کدهای انضباطی جدید تغییر دهند!

سخنگوی فیفا نوشته: «طبق ماده 1/14 اساسنامه فیفا، همه اعضا موظفند به‌طور کامل از اساسنامه، مقررات، بخشنامه‌ها و تصمیماتی که در هر زمانی توسط فیفا گرفته می‌شود، تبعیت کنند، همچنین تصمیماتی که در دادگاه عالی ورزش (CAS) مورد تجدید نظر قرار گرفته است. بنابراین همانطور که اشاره شد در بند 71 آیین‌نامه انضباطی فیفا، همه اعضا موظفند مواد قانونی آیین‌نامه خود را بر اساس آیین‌نامه فیفا تنظیم کنند تا هماهنگی لازم بین تصمیمات اعضای فیفا حاصل شود.»

در بخش دیگری از ایمیل هم آمده که تبعیت از پاراگراف 3 ماده 62 آیین‌نامه انضباطی فیفا ضروری است. ‌بندی از آیین‌نامه به محرومیت بازیکنان بعد از دریافت کارت قرمز اشاره دارد. در این بند از آیین‌نامه آمده در صورتی که بازیکن رفتار نامناسبی از خود نشان دهد این محرومیت می‌تواند از یک بازی به تعداد بازی‌های بیشتری افزایش یابد.

در بخش پایانی ایمیل هم گفته شده: «اگر می‌خواهید از فیفا نقل قولی بیاورید، حرف‌های بالا از قول سخنگوی فیفا نقل شود 

سؤالی که به‌وسیله ایمیل از فیفا پرسیدیم البته صرفاً حکم حرف آخر را داشت، وگرنه اساسنامه فیفا پیش از این هم در بندهای مختلف خود به اجرای قوانین فیفا در بازی‌های باشگاهی و همچنین تصمیم‌گیری مستقل فدراسیون‌های عضو برای اجرای قوانین فیفا اشاره کرده بود.

اگر امروز جسته و گریخته اظهارنظرهایی شنیده می‌شود مبنی بر اینکه زنان را فقط در بازی‌های ملی به ورزشگاه‌ها راه بدهیم یا صحبت از نظر مراجع دیگری می‌شود که اجازه ورود زنان به ورزشگاه‌ها را نمی‌دهند، اما فیفا در اساسنامه کلی‌اش، پیش از این هم تکلیف این موضوع را مشخص کرده بود.

اساسنامه فیفا در بندهای ابتدایی‌اش توضیح داده فدراسیون‌های عضو ملزم به رعایت این اساسنامه هستند و تأکید کرده که در صورت رعایت نکردن این اساسنامه چه جرائمی را باید تحمل کنند. از به‌کارگیری راهکارهایی برای جلوگیری از تخلفات اعضای فیفا که پایین‌ترین سطح جریمه است تا جرایم نقدی از 100فرانک تا یک‌میلیون فرانک سوییس، همه اتفاقاتی است که می‌تواند برای فدراسیون‌هایی بیفتد که از قوانین تخطی کنند.

بعد از این توضیح در بند 6/6 اساسنامه فیفا آمده است که این جرایم هم می‌تواند برای مسابقات باشگاهی باشد و هم مسابقات ملی! همین عبارت کافی است که نشان دهد کلیه اساسنامه‌ها و آیین‌نامه‌های فیفا بازی‌های باشگاهی فدراسیون‌های عضو را هم دربر می‌گیرد.

همچنین در ماده 14، بند 1/i آمده تمام تصمیم‌های فدراسیون‌های عضو باید به‌طور مستقل گرفته شود و مطمئن باشند که هیچ بخش سومی (third part) در اجرای اساسنامه تأثیری نخواهد داشت.

در ماده 15 اساسنامه فیفا هم به این نکته تأکید شده: «اساسنامه فدراسیون باید با اصول درست اداری هماهنگ باشد و به طور قطع و مسلم حداقل این موارد را در نظر داشته باشد که از سیاست و مذهب جدا و تمام فرم تبعیض را در نظر گرفته باشد. مستقل باشد و هیچ ارگان سیاسی نمی‌تواند در کارش دخالت کند. ارگان قضایی فدراسیون فوتبال هم باید مستقل باشد و تمام کسانی که عضو آن فدراسیون هستند باید به قوانین فوتبال احترام بگذارند.»

در ماده 19.1 این اساسنامه هم آمده: «هر فدراسیون عضو باید مستقل باشد و همه کارهای خود را به طور مستقل مدیریت کند. هیچ ارگانی خارج از جامعه فوتبال نمی‌تواند برای فدراسیون تصمیم بگیرد.» همچنین در بند 4 این ماده تأکید شده: «فیفا تصمیم‌هایی را که توسط ارگان‌هایی گرفته شده که در ارتباط با ما نیستند، به رسمیت نمی‌شناسد.»

با این توصیف بر اساس همین مواد از اساسنامه، موضوع ورود زنان به ورزشگاه برای بازی‌های لیگ الزامی است؛ بدون هیچ عذر و بهانه‌ای!

 اگر از آیین‌نامه تبعیت نکنیم چه می‌شود؟

بعد از این مقدمه نسبتاً طولانی به سراغ اصل مطلب می‌رویم. کدهای انضباطی جدید فیفا چه می‌گویند؟ در این کدها به چه قوانینی تأکید شده که فدراسیون فوتبال ملزم به اجرای آن در لیگ نوزدهم است؟

در ماده سوم این آیین‌نامه به این نکته تأکید شده که کدهای جدید انضباطی در چه نهادهایی باید اجرا شوند؟ فدراسیون‌ها، اعضای فدراسیون‌ها به‌ویژه باشگاه‌ها، مقامات، بازیکنان، مسئولان مسابقه، واسطه‌ها، عاملان رسمی برگزاری مسابقات دوستانه، هرکسی که توسط فیفا انتخاب یا انتصاب شده باشد تا مأموریتی را انجام دهد، به‌ویژه درباره یک بازی، مسابقات یا سایر رخدادهایی که توسط فیفا سازماندهی می‌شود.

به طور مشخص در این ماده از آیین‌نامه تأکید شده که کدهای جدید انضباطی باید در باشگاه‌ها هم اجرا شوند و در همین آیین‌نامه این نکته که آیا این قوانین جدید انضباطی باید در لیگ داخلی اجرا شوند یا نه مشخص می‌شود!

با این حساب تمامی باشگاه‌های فوتبال ایران ملزم به رعایت این آیین‌نامه‌ هستند. آیین‌نامه‌ای که از سوی فدراسیون فوتبال در اختیار باشگاه‌ها قرار نگرفته است! غافل از اینکه فیفا برای اجرای این کدهای انضباطی با هیچ‌کس شوخی ندارد و اجرا نشدن آنها می‌تواند باعث تنبیهات انضباطی مختلفی شود که در ماده 6 آیین‌نامه انضباطی که در صفحات 6 و 7 شماره امروز ایران ورزشی چاپ شده است. اخطار، توبیخ، جریمه، بازگرداندن جوایز و گرفتن مقام از جمله تنبیهات انضباطی در نظر گرفته شده برای فدراسیون‌ها و اعضایی است که از آیین‌نامه تبعیت نکنند.

از دیگر تنبیهات ممکن برای تخطی از این قوانین که در همین ماده آمده، می‌توان به این موارد اشاره کرد: تعلیق برای تعداد مشخصی از مسابقات یا برای یک دوره زمانی خاص، محرومیت از نقل‌ و انتقالات، انجام بازی بدون حضور تماشاگر، انجام بازی با تعداد محدودی از تماشاگران، انجام بازی در زمین بی‌طرف، محرومیت از بازی در یک ورزشگاه خاص، ابطال نتیجه بازی، کسر امتیازات، سقوط به دسته پایین‌تر، اخراج از رقابت‌های در حال انجام یا رقابت‌های آینده، بازنده شدن، تکرار بازی و همچنین جرایم نقدی که نباید کمتر از ۱۰۰ فرانک سوییس یا بیشتر از یک میلیون فرانک سوییس باشد.

نامه‌ فیفا برای فدراسیون فوتبال

همه اینها موادی از اساسنامه فیفا و ایمیل شفافی است که سخنگوی فیفا در پاسخ به سؤال ایران ورزشی فرستاده است. به اینها البته باید آخرین نامه فدراسیون جهانی فوتبال که برای فدراسیون فوتبال ارسال شد را اضافه کنیم. نامه‌ای که فیفا در ابتدای آن تأکید کرده است: «ما به شرایط کشور شما درباره ورود زنان به ورزشگاه واقف هستیم اما از شما درخواست می‌کنیم که نسبت به این موضوع اقدام کنید.»

این عبارت گرچه نشان می‌دهد که فیفا شرایط خاص ایران در ماجرای ورود زنان به ورزشگاه را درک می‌کند اما به این موضوع اصرار هم دارد.

عده‌ای با استناد به لحن این نامه، اصرار دارند که هیچ تهدیدی برای ورود زنان به ورزشگاه‌ها در میان نبوده و این موضوع صرفاً در حد توصیه‌ای از سوی فدراسیون جهانی فوتبال به ایران مطرح شده است اما موضوع این است که این مورد، دقیقاً همان چیزی است که هم در اساسنامه فیفا و هم کدهای انضباطی جدیدش آمده و فدراسیون فوتبال ایران بدون نیاز به تهدید، ملزم به تبعیت از این قوانین است!

ضمن اینکه داریوش مصطفوی هم به‌عنوان رئیس کمیته استیناف صدور مجوز حرفه‌ای باشگاه‌ها در فدراسیون فوتبال به این نکته اشاره می‌کند که 9 شهریورماه آخرین مهلتی است که فیفا برای اجرای کلیه قوانین خود در کشور تعیین کرده است و این قوانین از استاندارد ورزشگاه‌ها تا ورود زنان به ورزشگاه‌ها را در بر می‌گیرد؛ همه مواردی که باید از سوی فدراسیون فوتبال مورد توجه قرار بگیرند.

ماده دردسرساز آیین‌نامه برای ایران

ماده 13 آیین‌نامه انضباطی فیفا، دقیقاً همان ماده‌ قانونی است که می‌تواند برای فوتبال ایران دردسرساز شود. ماده‌ای با عنوان تبعیض.

در بند یک این ماده به طور دقیق آمده: «هرکسی که از طریق کلمات یا رفتار (یا هر وسیله دیگری) تحقیرآمیز، تبعیض‌آمیز یا نفرت‌انگیز به عزت یا تمامیت یک کشور، یک شخص، یا گروهی از افراد به دلیل نژاد، رنگ پوست، قوم، ریشه‌های ملی یا اجتماعی، جنسیت، معلولیت، گرایش‌های جنسی، زبان، مذهب، عقیده سیاسی، ثروت، تولد یا هر وضعیت شخصی دیگر یا هر چیز دیگری توهین کند، باید حداقل با ۱۰ جلسه یا یک دوره مشخص محرومیت یا هر اقدام انضباطی مناسب دیگری مجازات شود.»

این بند از ماده 13، هم موضوع ورود زنان را در بر می‌گیرد و هم شعارهایی که در بسیاری از مواقع روی سکوها علیه قومیتی دیگر سر داده می‌شوند! دو موضوع اساسی که می‌تواند جرایم متعددی را متوجه فوتبال ایران کند.

شاید بد نباشد بدانید که تیم ملی فوتبال مکزیک به خاطر رعایت نشدن همین بند از آیین‌نامه در رقابت‌های فوتبال این کشور و شعارهای نژادپرستانه‌ای که روی سکوها از سوی هواداران مکزیکی سرداده می‌شود، تهدید به کنار گذاشته شدن از رقابت‌های مقدماتی جام جهانی قطر شده است! آن هم با قدمت بیش از صد سال مسابقات رسمی باشگاهی در مکزیک و در حالی که مارکت تلویزیونی مکزیک در رقابت‌های جام جهانی برای فیفا از اهمیت بالایی برخوردار است. با این حال حتی این موارد هم باعث نشده که یک قدم از اجرای آیین‌نامه عقب بنشیند و درباره اجرای آن کوتاه بیاید.

در این ماده آمده که اگر فدراسیون یا هواداران باشگاه درگیر رفتارهای تبعیض‌آمیز باشند، شامل تنبیهات زیر خواهند شد: «برای بار اول، بازی کردن با تعداد محدودی از تماشاگران و جریمه حداقل ۲۰ هزار فرانک سوییس، در صورت تکرار یا اگر شرایط لازم را داشته باشد، اقدامات انضباطی از قبیل اجرای طرح پیشگیری، جریمه، کسر امتیاز، انجام یک یا چند بازی بدون تماشاگر، محرومیت از بازی در یک ورزشگاه خاص، ممانعت از حضور در یک بازی، اخراج از رقابت‌ها یا سقوط به دسته پایین‌تر می‌تواند نسبت به فدراسیون یا باشگاه مربوطه اعمال شود. علاوه بر این افرادی که مخاطب مستقیم رفتارهای تبعیض‌آمیز بالقوه بوده‌اند، می‌توانند از طرف نهاد قضایی مربوطه دعوت شوند تا اظهارات خود را به صورت شفاهی یا کتبی ارائه دهند. به‌جز شرایط استثنایی، اگر یک مسابقه به دلیل رفتارهای نژادپرستانه و یا تبعیض‌آمیز توسط داور متوقف شود، آن مسابقه باید به عنوان جریمه (با باخت تیم مقصر) تمام شده اعلام شود.»

منبع: روزنامه ایران