ریشه ضرب المثل‌ آب زیرکاه چیست؟

دوات آنلاین-یکی از خواندنی‌ترین حکایت‌ها مربوط به حکایت ضرب المثل‌ها است. مثلا شما می‌دانید اصطلاح و ضرب المثل آب زیر کاه چگونه وارد زبان ما شد؟

آب زیرکاه، اصطلاحا به اشخاصی اطلاق می‌شود که زندگی و حشر و نشر اجتماعی خود را بر پایه فریب و نیرنگ می‌نهند و با صورت حق به جانب، ولی سیرتی زشت و ناپاک درصدد به انجام رساندن خواسته‌های شوم خود برمی آیند.

ضرر و خطر این گونه افراد مکار و حیله گر، بسیار بیشتر از دشمن ظاهری است؛ زیرا دشمن با چهره و حربه دشمنی به میدان می‌آید، در حالی که این طبقه در لباس دوستی و خیرخواهی خیانت می‌کند. حال، بهتر است ببینیم که ریشه تاریخی این عبارتِ مثلی از کجاست و چگونه امکان دارد آبی که در زیرکاه است، سبب ضرر و زیان شود.

آب زیرکاه، از ابتکارات قبیله‌ها و جامعه‌هایی بوده است که به علت ضعف و ناتوانی، جز از طریق مکر و حیله جرأت مبارزه و مقابله با دشمن را نداشته اند و برای آنکه بتوانند حریف خود را مغلوب کنند، در مسیر حرکت او باتلاقی حفر می‌کردند و در آن آب می‌ریختند و روی آب را با کاه و گل طوری می‌پوشانیدند که هیچ عابری تصور نمی‌کرد در بخشی از آن مسیر و گذرگاه، آبی زیرکاه‌ها وجود داشته باشد. البته این حیله جنگی در منطقه‌های باتلاقی و نقاط شالیزاری، مانند گیلان و مازندران بیشتر به کار می‌رفت. به این ترتیب که در مسیر سپاهیان مهاجم، باتلاق‌هایی پراکنده و کم عرض حفر می‌کردند و روی باتلاق‌ها را با کاه و گل می‌پوشانیدند.

بدیهی است که عبور از این مناطق، موجب می‌شد که قسمت مقدم مهاجمان، یعنی پیشتازان و سوارکان، در باتلاق‌های سرپوشیده فرو روند و پیشروی آنها به کندی صورت بگیرد تا برای مدافعان فرصت و امکان آمادگی و تجهیز سپاه فراهم آید. گفتنی است که حیله جنگی آب زیرکاه، در مبارزه‌های اخیر ویتنام شمالی و جنوبی که تا ماه‌های آخر سال 1351 شمسی ادامه داشت، استفاده می‌شد.

منبع: آرمان