مکمل‌های غذایی چه ضررها و فایده‌هایی دارند؟

دوات آنلاین-پس از انتشار داستان مردی که در پی مصرف کپسول‌های مکمل چای سبز به پیوند کبد نیاز پیدا کرد، موضوع مکمل های غذایی و مضرات و مزایای آن ها توجه بسیاری از رسانه‌ها را به خود جلب کرده است.

کارشناسان خاطرنشان می کنند که تجربه های این چنینی بسیار غیرمعمول است. در انگلیس ایمنی مکمل ها بر اساس مقررات اتحادیه اروپا تعیین می‌شود.

پزشکان می‌گویند: مکمل های تایید شده که از شرکت های معتبر خریداری می‌شوند در صورتی که طبق دستورالعمل های تعیین شده مصرف شوند، تقریبا در بیشتر مواقع ایمن هستند. اما این اشتباه است این طور تلقی کنیم که مکمل های غذایی پتانسیل مضر بودن را ندارند.

در صورتی که همین مکمل ها بیش از حد مصرف شوند خطراتی به همراه دارند. در حالی که در بسیاری از موارد سطوح اضافی مکمل ها دفع  می شوند، احتمال دارد که این سطوح اضافی به ویژه برای کبد که وظیفه سم زدایی را برعهده دارد، سمی باشد.

به گفته پزشکان مردم گاهی به اشتباه تصور می‌کنند که مکمل های غذایی مفیدند و هر چه بیشتر مصرف شوند، بهتر است. در حالی که مکمل‌ها اگرچه عمدتا بدون نیاز به نسخه پزشک عرضه می‌شوند اما مصرف آنها همیشه عاری از خطر نیست.

همچنین خطر بالقوه در صورت مصرف همزمان چند مکمل وجود دارد. چرا که برخی اوقات این مکمل ها می توانند متقابلاً بر یکدیگر اثر بگذارند. این بدان معناست که یک مکمل ممکن است اثرات مکمل دیگر را تقویت کند، در حالی که در موارد دیگر ممکن است مکمل ها حاوی یک یا چند ماده مغذی یکسان باشند که در نهایت به افزایش بیش از حد آن ماده در بدن منجر می‌شود. در عین حال بدن برخی از افراد ممکن است کمتر قادر به متابولیزه کردن مواد خاصی باشد که می تواند بر چگونگی تاثیر این مواد بر بدنشان اثرگذار باشد.

به طور کلی می‌توان پیش‌بینی‌های احتیاطی و هشدار دهنده را نسبت به مصرف مکمل ها برای یک جمعیت گسترده در نظر گرفت اما این به معنی بی خطر بودن آن مکمل برای همه افراد نیست.

مزایای مکمل های غذایی برای سلامتی چیست؟

برخی مکمل ها هستند که کارشناسان سلامت برای بهره مندی مردم به طور گسترده آنها را مورد تایید قرار داده اند. برای مثال سرویس سلامت همگانی انگلیس (NHS) توصیه می‌کند زنانی که قصد بارداری دارند، باید مصرف مکمل فولیک اسید را آغاز کنند. همچنین زنان باردار باید تا هفته دوازدهم بارداری به منظور جلوگیری از نقایص مادرزادی در نوزادان این مکمل را مصرف کنند. دولت انگلیس نیز در همین راستا به دنبال درخواست های مکرر کارشناسان اعلام کرد در مورد اضافه کردن فولیک اسید به آردها رایزنی خواهد کرد.

مصرف مکمل های ویتامین D نیز برای نوزادان، کودکان بین یک تا چهار سال و افرادی که اغلب در معرض نور خورشید قرار نمی گیرند، توصیه می شود. این گروه شامل افرادی می شود که دچار ضعف کلی بوده، خانه دار بوده یا معمولا لباس هایی می پوشند که تمام نواحی پوستشان را می‌پوشاند. البته مصرف مکمل‌های ویتامین D به تمامی افراد دیگر نیز پیشنهاد می شود.

کمبود این ویتامین که عمدتاً از قرار گرفتن در معرض نور خورشید تامین می‌شود، می‌تواند به ناهنجاری های استخوانی مانند نرمی استخوان در کودکان و درد استخوان ناشی از بیماری استئومالاسی (نرم استخوانی بزرگسالان) در افراد بالغ منجر شود.

تزریق ویتامین K نیز برای نوزادان در ۲۴ ساعت اول تولدشان به منظور جلوگیری از اختلال نادر اما جدیِ خونی توصیه می شود.

مکمل ها همچنین برای افرادی که رژیم های غذایی محدودی داشته یا به آلرژی مبتلا هستند، اهمیت دارد. به طور مثال افرادی که رژیم های غذایی گیاهخواری دارند به مصرف مکمل های ویتامین B12 نیاز دارند چرا که این ویتامین به طور طبیعی تنها در منابع حیوانی یافت می‌شود.

با این حال مزایای مصرف بسیاری از مکمل های دیگر در بیشتر افراد نامشخص است. طبق اعلام متخصصان انگلیسی بیشتر افراد به جز ویتامین D به مصرف مکمل‌ها و ویتامین های دیگر نیازی نداشته و می توانند تمامی ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز خود را با یک رژیم غذایی متعادل دریافت کنند.

مزایای مصرف قرص های روغن ماهی مکمل که با طیف گسترده ای از مزایا از بهبود سلامت قلب گرفته تا افزایش قدرت مغز شناخته می شود نیز قطعی نیست. بررسی اخیر آزمایش های علمی نشان داد که محافظت این قرص‌ها از قلب در بهترین حالت بی دوام است.

به گفته یک متخصص، تغذیه علمی است که به طور دائم در حال تکامل بوده و همیشه اطلاعات جدیدی به آن افزوده می‌شود. اما آن چه که مشخص است این است که مزایای سلامتی مکمل ها در همه افراد واضح نیست. زیرا این امر به ساختار شخصی بدن آن فرد و میزان مصرف آن ماده مغذی مشخص بستگی دارد.

پزشکان توصیه می‌کنند افراد پیش از آغاز مصرف یک مکمل غذایی مدارک علمی که آن مکمل خاص را حمایت می کند، بررسی کرده و هرگونه هشدار در مورد مصرف آن را جدی بگیرند.

به گزارش بی بی سی، همچنین نکاتی مهم برای مصرف مکمل های غذایی وجود دارد که به شرح زیر است:

- مکمل های غذایی را از عرضه کنندگان معتبر خریداری کنید که ضمانت های بسیار دقیقی برای کیفیت محصولات خود ارائه می دهند.

- بررسی کنید که آیا این نوع مکمل پیش‌تر روی گروهی از افراد که از نظر سن و جنسیت با شما مشابه اند، آزمایش شده است یا خیر؟

- به هشدارهای درج شده روی این مکمل ها توجه کنید. برای مثال افراد مبتلا به بیماری های قلبی ابتدا باید بررسی کنند که این مکمل برای قلب سمی نباشد.

- در مورد مصرف همزمان چند مکمل با یکدیگر احتیاط کنید.

- مکمل را تنها در روزهای توصیه شده مصرف کنید.