خلاء اجبار قانونی برای آموزش مراقبت جنسی

دوات آنلاین- جمعه‌ای که گذشت مردم پارس‌آبادِ اردبیل پیکر کوچک آتنا را به خاک سپردند. دختر هفت‌ساله‌ای که در ۲۸ خرداد ۱۳۹۶، ازسوی مردی ۴۰ ساله مورد آزار و اذیت جنسی قرار گرفت و به‌طرز فجیعی کشته شد.

خبر مرگ او نه‌تنها مردم پارس‌آباد را دگرگون و عصبانی کرد که بسیاری از هموطنان را هم برآشفت. بسیاری این جنایت را محکوم کردند و خواهان اشد مجازات و اعدام برای قاتل بی‌رحم شدند.

آیا مرگ قاتل می‌تواند مسئله کودک‌آزاری را که آتنا تنها قربانی آن نیست، حل کند؟ اگر جوابتان مثبت است شاید یادآوری ماجرای بیجه، متجاوز و قاتل کودکان پاکدشتی بد نباشد. فردی که به تجاوز و قتل بیش از ۱۷ کودک و ۳ بزرگسال اعتراف کرد و پرونده‌ پس از اعدامش در سال ۸۳ بسته شد.

اما پرونده‌های دیگر تجاوز و قتل کودکان بسته نشد و همچنان پرونده‌های جدید تجاوز و شاید تجاوز و قتل کودکان باز می‌شود. همان اتفاقی که برای ستایش قریشی شش ساله که پارسال از سوی پسر ۱۶ ساله همسایه مورد تعرض قرار گرفت و به قتل رسید و امسال برای آتنا اصلانی هفت ساله افتاد.

شیوع آزار جنسی کودکان

چندی پیش حسین اسدبیگی رئیس اورژانس اجتماعی کشور اعلام کرده بود که از حدود ۲۷ هزار گزارش آزار کودکان به این مرکز در سال ۹۵، حدود ۲ درصد مربوط به آزار جنسی بوده است. او گفت که تعداد پسر و دختر در این آمار برابر است و پسران نیز در معرض تهدید سوءاستفاده جنسی قرار دارند.

این در حالی است که حتی به گفته این مقام مسئول این آمار درصد ناچیزی از آزارهایی است که هر روز کودکان در معرض آن قرار دارند و توان دفاع از خود در برابر آن را ندارند.

با این حال آموزش مسایل جنسی در مدارس برای مقابله با این آزارها وجود ندارد و تنها به تازگی مدیرکل دفتر مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش، از رونمایی از درسنامه آموزش پیشگیری از رفتارهای پرخطر در کلاس درس خبر داده که بخشی از آن به مسایل جنسی مربوط می‌شود. آن هم نه برای کودکان بلکه براس معلمان دوره متوسطه که در حین آموزش درس، تذکراتی نیز درباره رفتارهای پر خطر به بچه‌ها داده شود.

مجازات کافی نیست

مونیکا نادی، وکیل دادگستری و فعال حقوق کودکان در این باره به دوات می‌گوید: قوانین هر چقدر هم جامع و مانع باشند باز هم به‌تنهایی در جامعه چندان تاثیرگذار نیستند. باید قوانین را به سمت پیشگیری سوق داد. قوانین نباید تنها به مجازات‌ بپردازد، بلکه باید جنبه‌های بازدارندگی از جرم هم در آن در نظر گرفته شود.

او با بیان اینکه آموزش‌های جنسی باید برای گروه‌های سنی مختلف اجباری شود و ضمانت اجرایی برای آن در نظر گرفته شود، می‌گوید:  به نظر می‌رسد این ممانعت‌هایی که در حال حاضر در مورد موضوع مراقبت آموزش جنسی وجود دارد، جدای از بحث شرعی است و مربوط به عرفی است که در جامعه وجود دارد. عرف است که می‌گوید در مورد این مسایل کمتر صحبت شود. هرچند که این عرف نیز تا حدودی تغییر کرده است.

به اعتقاد این فعال حقوق کودک در مرحله اول باید آموزش در خانواده‌ها انجام شود و بعد از خانواده به مدرسه و جوامع بزرگتر برسد.

او می‌گوید: فقدان آموزش‌های جنسی تبعات سنگینی برای کودکان و جامعه در پی دارد. اتفاقی که برای آتنا افتاد، در حد و اندازه‌های مختلف هر روز برای کودکانی دیگر تکرار می‌شود، حال ممکن است منجر به قتل نشود. خیلی از بزرگسالان هم تجربیاتی از این دست دارند. این تجربه ممکن است خیلی محدود یا خیلی گسترده باشد و این آدم‌ها با اثرات این تجربه تلخ زندگی می‌کنند و آثار مخربی روی زندگی آنها گذاشته است.

آموزش خانواده‌ها

این وکیل دادگستری با بیان اینکه ما باید به بچه‌ها آموزش دهیم که نسبت به بدنشان آگاهی پیدا کنند و این آموزش باید مشمول خانواده‌ها نیز شود، می‌گوید: پدر و مادرهایی که بچه‌دار می‌شوند هم باید بدانند در مورد مسایل جنسی چطور با فرزندانشان صحبت کنند و چطوری از هویت جنسی بچه‌ها مراقبت کنند.

بخشی از هویت بچه که کمتر دیده می‌شود هویت جنسی است. خیلی از والدین نمی‌دانند چه زمانی و چگونه در مورد مسایل جنسی با بچه حرف بزنند و او را از خطراتی که وجود دارد آگاه کنند.

نادی می‌گوید: در مرحله اول باید فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی صورت گیرد و در مرحله بعدی و حالت ایده‌آل آن، بحث آموزش جنسی به موضوعی الزامی در قانون بدل شود و در آموزش‌های رسمی گنجانده شود.

قاتل هم قربانی ناآگاهی‌ست

نادی معتقد است: نه‌تنها کسی که مورد تجاوز قرار می‌گیرد قربانی است که حتی قاتل و متجاوز نیز قربانی این ناآگاهی است. او می‌گوید: قاتل را هم نباید خیلی دور از جامعه ببنیم. او هم کسی است که آموزش جنسی ندیده است که شاید اگر این آموزش‌ها را دیده بود این گونه در این مسیر قرار نمی‌گرفت و نیازهای جنسی خود را این گونه برآورده نمی‌کرد.

در حال حاضر هزاران نفر بالقوه می‌توانند جای آتنای مقتول و اسماعیل قاتل باشند. افرادی که اطلاع کم‌شان در مورد مسایل جنسی آنها را در معرض تجاوز قرار می‌دهد یا تبدیل به متجاوز می‌کند.