تأثیر سیگار بر ایمپلنت دندان بسیار قابل توجه است؛ سیگار با کاهش جریان خون، تضعیف سیستم ایمنی و تأخیر در ترمیم زخم، احتمال شکست ایمپلنت در افراد سیگاری را تا چند برابر افزایش میدهد.
وقتی سیگار و لبخند در یک مسیر قرار میگیرند
تصور کنید سالها سیگار میکشید و امروز تصمیم گرفتهاید دوباره با ایمپلنت برای افراد سیگاری لبخندِ با اطمینان داشته باشید. شاید بپرسید: «آیا من میتوانم ایمپلنت انجام دهم؟» یا «ایمپلنت برای سیگاری ها چه ریسکهایی دارد؟»
در ادامه توضیح میدهم چرا تاثیر سیگار بر ایمپلنت مهم است، شواهد علمی چه میگویند، و چه کار عملی و مشخصی (از نظر زمانی و بهداشتی) باید انجام دهید تا احتمال موفقیت را بالا ببرید.
مطالعات معتبر بینالمللی همراستا هستند — سیگار، روند Osseointegration را کند میکند و خطر پریایمپلنتایتس و تحلیل استخوان را بیشتر میسازد.
حالا با هم علمیتر نگاه میکنیم — ولی با بیانی ساده و کاربردی.
چرا سیگار برای ایمپلنت خطرساز است؟
مثل یک گیاه که برای رشد به اکسیژن و آب نیاز دارد، ایمپلنت هم برای «جوش خوردن» با استخوان به خون و اکسیژن نیاز دارد. نیکوتین و CO از طریق مؤلفههای زیر مشکلساز میشوند:
- تنگی عروق (vasoconstriction) → کاهش خونرسانی و اکسیژن بافتی.
- کاهش پاسخ ایمنی و آسانتر شدن عفونتها → خطر پریایمپلنتایتس.
- تأخیر در تشکیل استخوان اطراف تیتانیوم (osseointegration) → احتمال شلشدن یا افتادن ایمپلنت.
این نکات در مرورهای سیستماتیک و تحقیقات بالینی تأیید شدهاند.
“Smoking has been identified as a significant risk factor impacting the success rates of dental implants.”
(K. S. Reddy et al., Bioinformation. 2024
ترجمه: «سیگار بهعنوان یک عامل خطر مهم که نرخ موفقیت ایمپلنت را تحتتأثیر قرار میدهد شناخته شده است.»
تفسیر: این جمله خلاصهای از شواهد جدید است — یعنی در سطح جهانی، مطالعات مکرراً نشان دادهاند سیگار شانس موفقیت را کاهش میدهد.
“Our findings indicate a significant correlation in 25 out of 33 studies between smoking and increased implant failure rates.”
(Stiller HL., MDPI Dent. J. 2024
ترجمه: «در ۲۵ از ۳۳ مطالعهای که بررسی شد، رابطه معناداری بین سیگار و افزایش نرخ شکست ایمپلنت دیده شد.»
تفسیر: این نشان میدهد که اثر سیگار نه یک گزارش منفرد، بلکه یک نتیجه ثابت و تکرارشونده در مطالعات متعدد است
“Smoke intensity was associated with an increased risk for peri-implantitis.”
(Martinez-Amargant J. et al., Clin Oral Implants Res. 2023
ترجمه: «شدت مصرف سیگار با افزایش ریسک پریایمپلنتایتس مرتبط بوده است.»
تفسیر: یعنی نه تنها کشیدن یا نکشیدن مهم است، بلکه میزان مصرف (مثلاً تعداد نخ در روز یا pack-years) در پیشبینی خطر نقش دارد.
مرور سیستماتیک ۲۰۲۴ نشان میدهد در برخی مطالعات اختلاف ۱۳.۵٪ مقابل ۴.۴٪ (نسبت شکست در سیگاریها در برابر غیرسیگاریها) گزارش شده و در مجموع، خردجمعی نشاندهنده افزایش معنیدار خطر شکست ایمپلنت در سیگاریهاست. این یعنی: برای هر ۱۰۰ ایمپلنت، ممکن است چند مورد اضافه شکست در بیماران سیگاری رخ دهد .
اثر علمی سیگار بر روند جوشخوردن ایمپلنت
تاثیر سیگار بر ایمپلنت واقعی و قابلتأمل است: نیکوتین و محصولات احتراق با تنگکردن عروق، کاهش اکسیژنرسانی و اختلال در فرآیند osseointegration، احتمال شکست ایمپلنت را در ایمپلنت در افراد سیگاری و ایمپلنت برای سیگاری ها بهطرز قابلتوجهی افزایش میدهند. اما این بهمعنای «غیرقابلانجام» بودن نیست — با برنامهریزی دقیق، ترک موقت یا کاهش مصرف و مراقبتهای اختصاصی، میتوان شانس موفقیت را بهطور چشمگیری بهبود داد.
چگونه سیگار «جوشخوردن» ایمپلنت را مختل میکند؟ (توضیح علمی ساده)
هر پُک سیگار ترکیبی از نیکوتین، مونوکسید کربن و هزاران ماده دیگر را وارد خون میکند. از منظر فیزیولوژی سه اثر کلیدی رخ میدهد:
- تنگی عروق (vasoconstriction) — نیکوتین رگها را میتراشد و خونرسانی محلی را کاهش میدهد.
- کاهش اکسیژنرسانی و آنژیوژنز — مونوکسیدکربن ظرفیت حمل اکسیژن خون را کم میکند و رگسازی جدید را مختل میسازد.
- تضعیف پاسخ ایمنی و التهاب مزمن — توان مقابله با عفونت و ترمیم بافت کاهش مییابد.
نتیجه: ریشه تیتانیومی ایمپلنت در دوران حساس اولیه نمیتواند با استخوان پیوند مستحکم (osseointegration) برقرار کند؛ در نتیجه احتمال شلشدن یا شکست در ماههای اول افزایش مییابد
“Implants placed in smokers present a 140.2% higher risk of failure than implants placed in non-smokers.”
— Mustapha AD et al., Medicina ۲۰۲۱.
تفسیر: این عدد نشاندهنده بزرگی اثر است — برای بیماران تهرانی یعنی ممکن است به ازای هر ۵–۱۰ ایمپلنت، یک یا چند مورد نیاز به درمان تکمیلی یا تعویض داشته باشیم.
Moderate certainty evidence suggests that smoking is associated with peri-implantitis compared to non-smoking at the patient and implant levels.”
— Reis INRD et al., Clin Oral Implants Res. ۲۰۲۳.
ترجمه: «شواهد با اطمینان متوسط نشان میدهد که سیگار با پریایمپلنتایتس مرتبط است، هم در سطح بیمار و هم در سطح ایمپلنت.»
تفسیر: این یعنی التهاب و تحلیل استخوان دور ایمپلنت در سیگاریها شایعتر است و نیاز به پیگیریهای دقیقتری دارد.
Smokers have a higher chance of developing peri-implant diseases and are therefore considered an at-risk population.”
— Vámos O. et al., Nicotine Tob Res. ۲۰۲۴.
ترجمه: «سیگاریها شانس بیشتری برای توسعه بیماریهای اطراف ایمپلنت دارند و به همین دلیل جزو جمعیت پرخطر محسوب میشوند.»
تفسیر: انواع محصولات نیکوتین (سیگار، قلیان، تنباکوی جویدنی) اغلب اثرات مضر مشابهی نشان میدهند؛ بنابراین محدودیت فقط به «سیگار» نیست.
تا چند روز بعد از جراحی ایمپلنت نباید سیگار کشید؟
بهطور علمی، دستکم ۲۱ روز پس از کاشت ایمپلنت نباید سیگار کشید، زیرا در این مدت فرایند اولیه جوش خوردن استخوان و ایمپلنت آغاز میشود.
توصیههای عملی برای بیماران سیگاری پیش از و بعد از ایمپلنت
تاثیر سیگار بر ایمپلنت واقعی و مهم است: نیکوتین و محصولات احتراق با کاهش خونرسانی و تضعیف ترمیم استخوان، احتمال شکست ایمپلنت را بالا میبرند. اما ایمپلنت برای سیگاری ها کاملاً ناممکن نیست — با ترک یا کاهش مصرف از حداقل ۲ هفته قبل تا ۳–۸ هفته بعد، رعایت بهداشت دقیق دهان (مسواک نرم، دهانشویه کلرهگزیدین)، و مراجعات منظم، شانس موفقیت قابلتوجهی افزایش مییابد.
چرا این توصیهها مهماند؟
هر پُک سیگار نیکوتین و مونوکسیدکربن وارد خون میکند؛ نیکوتین باعث تنگی عروق میشود و مونوکسیدکربن ظرفیت حمل اکسیژن خون را کاهش میدهد. نتیجه: بافت اطراف ایمپلنت اکسیژن و خون کمتری دریافت میکند، آنژیوژنز (رگسازی) و تشکیلات استخوانی کند میشوند و osseointegration—یعنی جوشخوردن ایمپلنت به استخوان—مختل میگردد. بنابراین تاثیر سیگار کشیدن بعد از ایمپلنت دندان در مراحل اولیه، بسیار تعیینکننده است.
توصیههای عملی — مرحلهبهمرحله
1-ترک یا کاهش مصرف
- حداقل ترک ۲ هفته قبل و پرهیز ۳–۸ هفته بعد از جراحی. هرچه مدت پرهیز طولانیتر باشد، نتیجه بهتر است. (اگر امکان ترک کامل دارید، مطلوبترین نتیجه را خواهید دید).
2-بهداشت دهان دقیق
- مسواک نرم، نخ دندان روزانه، و دهانشویه کلرهگزیدین طبق دستور، مخصوصاً در ۲ ماه اول پس از جراحی.
3-مراجعات منظم
- ویزیتهای پیگیری هفتگی/دو هفتهای در ماههای اول برای پاکسازی و بررسی التهاب (پریایمپلنتایتس) ضروری است.
4-آبنوشی و رطوبت دهان
نوشیدن آب کافی کمک به ترمیم و کاهش خشکی دهان میکند؛ رطوبت مناسب محیط دهان برای بهبود مهم است.
5-اجتناب از قلیان و ویپ
این محصولات نیز مضر و حتی در برخی موارد بدتر از سیگار هستند — از همه انواع محصولات تنباکویی پرهیز کنید.
سؤالات متداول (FAQ)
آیا ایمپلنت برای سیگاریها امکانپذیر است؟
بله، ولی با رعایت دقیق توصیهها و همکاری کامل بیمار.
تا چند روز بعد از ایمپلنت نباید سیگار کشید؟
حداقل ۲۱ روز. هرچه بیشتر پرهیز کنید، احتمال موفقیت بالاتر است.
آیا قلیان یا ویپ جایگزین ایمنتری هستند؟
خیر، اثرات آنها حتی بدتر از سیگار است.
اگر ترک سیگار برایم سخت باشد چه؟
در کلینیک من راهکارهای عملی و مشاورههای تخصصی برای این بیماران ارائه میشود.
آیا کشیدن سیگار بعد از کاشت ایمپلنت مجاز است؟
حداقل در مراحل اولیه نه؛ کشیدن سیگار بعد از کاشت ایمپلنت ریسک را بالا میبرد.
آیا سیگاریها نمیتوانند ایمپلنت کنند؟
خیر؛ امکانپذیر است ولی نیاز به برنامهریزی و پذیرش ریسک بالاتر دارد.
منبع: سایت رسمی دکتر پویا باقری