اولویت‌های آموزش و پرورش از شعار تا اجرا

دوات آنلاین- نخستین‌ روز رای اعتماد وزرای پیشنهادی دولت دوازدهم در حالی آغاز شد که سید محمد بطحایی، وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش برنامه‌ها و اولویت‌های این وزارتخانه را برای تصدی این پست اعلام کرد. 

 وزارت آموزش و پرورش از جمله وزارتخانه‌هایی است که در دوره‌های مختلف گرچه با کمترین تغییر در سیاست و عملکرد و بودجه مواجه بوده، اما همواره بیشترین تغییرات را در سطح وزیر داشته است.

موارد مطرح‌شده از سوی حسن روحانی رئیس‌جمهوری در بخش آموزش و پرورش گرچه جدید نیست، اما یکی از دغدغه‌های اصلی جمعیت زیادی از ذی‌نفعان آموزش و پرورش است؛ توانمند سازی ذهنی و جسمی دانش آموزان، ارتقای منزلت و جایگاه معلمان و وضع معیشتی آنها، متناسب سازی نیروی انسانی آموزش و پرورش با نیازمندی‌های کشور به لحاظ کمی و کیفی  از جمله اولویت‌های اتخاذ شده برای این وزارتخانه اعلام شده است. اما این اولویت‌ها این بار دغدغه‌های دست اندرکاران آموزش و پرورش کشور را رفع می‌کند یا تنها در حد شعار باقی می‌ماند؟

نگاهی به اعداد و ارقام بودجه‌ای در آموزش و پرورش نشان می‌دهد، این وزراتخانه در سال‌های مختلف سخت درگیر کمبود بودجه بوده و مدیران آن بیش از آنکه به وضعیت کیفی این بخش مهم کشور بیندیشند مجبور بودند تا کسری‌های مختلف مالی را جبران و با اعتراضات مختلف صنفی بدنه فعال این وزارتخانه دست و پنجه نرم کنند.

روند ثابت بودجه سالانه آموزش و پرورش

در سال 95 بودجه آموزش و پرورش حدود 30 هزار میلیارد تومان بود، که با 20 درصد رشد به حدود 37 هزار میلیارد تومان برای سال 96 رسید این در حالی بود که بودجه پیشنهادی این وزارتخانه برای سال 96، مبلغ 45 هزار میلیارد تومان بوده است که به گفته منصور مجاوری مدیرکل پیشین برنامه و بودجه وزارت آموزش و پرورش، این مبلغ بودجه بر اساس حداقل‌ها برای هریک از فعالیت‌های بخش‌های مختلف آموزش و پرورش از جمله  معیشت نیروی انسانی، پیشنهاد شده بود.

مجاوری به دوات‌آنلاین می‌گوید: «حتی همان بودجه مصوب‌نشده هم دارای 3400 میلیارد تومان کسری بود؛ کسری‌ای که در واقع حقوق‌های عقب افتاده معلمان حق التدریسی است.»

این میزان کسری در هزینه‌های اولیه این وزارتخانه نشان می‌دهد، وزیر آینده این وزارتخانه نیز به جای توجه به اولویت‌ها باید دنبال راهی برای آرام کردن خیل اولیای معترض به کیفیت آموزشی و معلمان معترض به معیشت‌شان باشد.

محمدرضا نیک‌نژاد فعال صنفی معلمان در این باره به دوات‌آنلاین می‌گوید: به نظر نمی‌رسد دولت با انتخاب محمد بطحایی به عنوان وزیر آموزش و پرورش قصد تغییر اساسی در آموزش و پرورش داشته باشد. این وزیر نیز مثل وزرای پیشین تنها باید با کم و کاستی‌های سابق آموزش و پرورش همان سیاست‌های پیشین را دنبال کند. 

98 درصد بودجه، خرج پرسنل

 به گفته او در حال حاضر 98 درصد از بودجه آموزش و پرورش صرف حقوق پرسنل می‌شود و تنها 2 درصد صرف هزینه مدارس و در واقع کیفیت بخشی آن می‌شود. این در حالی است که در سایر کشورهای دنیا بین 75 تا 80 درصد بودجه صرف حقوق پرسنل می‌شود که ما با این رقم فاصله زیادی داریم.
این در حالی است که از حدود 950 هزار نیروی انسانی وزارت آموزش و پرورش 120 هزار نفر آنها تنها در بخش‌ها اداری آموزش و پرورش فعال هستند که بخش عمده‌ای از هزینه‌ها را صرف خود می‌کنند.

به گفته نیک‌نژاد برای تحقق شعارهای روحانی برای کیفیت بخشی به آموزش و پرورش باید حداقل میزان بودجه آموزش و پرورش دو برابر شود تا حداقل 15 درصد از این بودجه صرف مدارس شود. این در حالی است که با توجه به شرایط فعالی کشور نمی توان انتظار تغییر چشم گیری در بودجه آموزش و پرورش داشت . اما این توقع وجود دارد که دولت در چهار سال آینده به صورت تدریجی جوری بودجه را طراحی کند کنه سیستم آموزش و پرورش به استانداردهای جهانی در این باره نزدیک تر شود و مدارس برای هزینه‌های روزمره خود مجبور به اخذ پول از دانش آموزان نباشند.