داستان سفرهای ناصر خسرو چیست

دوات آنلاین -ناصر خسرو حکیم و شاعر بزرگ ایرانی است که به خاطر سفرهایش و جهانگردی شهرت زیادی دارد و سفرنامه او سالیان سال است که مورد توجه ایرانیان قرار دارد اما او قبل از اینکه راهی سفر شود در دربار کار می کرد و زندگی اش ناگهان دگرگون شد.

زندگینامه مختصر ناصر خسرو

ابومعین ناصر بن خسرو بن حارث قبادیانی بلخی، معروف به ناصرخسرو در سال ۳۹۴ هجری قمری در قبادیان از توابع بلخ متولد شد و  سال ۴۸۱ ه‍جری قمری در یمگان از توابع بدخشان درگذشت.

ناصر خسرو خانواده ای متمول داشت که به شغل های دولتی مشغول بودند. او در سال پنجم سلطنت سلطان محمود غزنوی به دنیا آمد و در سال های کودکی و نوجوانی جنگ‌های سلطان محمود، خشکسالی بی‌سابقه در خراسان و شیوع بیماری وبا زندگی اش را با چالش مواجه کرد.

ناصر خسرو در جوانی به تحصیل پرداخت و قرآن را حفظ کرد. او سپس در دربار پادشاهان و امیران مختلف از جمله سلطان محمود و سلطان مسعود غزنوی به کار دبیری مشول شد و بعد از شکست غزنویان از سلجوقیان، ناصر خسرو به مرو و به دربار سلیمان چغری بیک، برادر طغرل سلجوقی رفت و در آنجا نیز به شغل دبیری ادامه داد و به دلیل اقامت طولانی در این شهر به ناصر خسرو مروی شهرت یافت.

او در سفرنامه خود نوشته: چنین گوید ابومعین حمیدالدین ناصر بن خسرو القبادینی المروزی تجاوز الله عنه که من مردی دبیرپیشه بودم و از جمله متصرفان در اموال و اعمال سلطانی، و به کارهای دیوانی مشغول بودم و مدتی در آن شغل مباشرت نموده در میان اقران شهرتی یافته بودم.

شروع سفرهای ناصر خسرو

مهر نوشته: در متون تاریخی نقل شده که او شبی خواب می‌بیند که مردی به او می‌گوید: «حکیم نتوان گفت کسی را که مردم را به بیهشی و بی‌خردی رهنمون باشد. چیزی باید که خرد و هوش را بیفزاید.». ناصرخسرو از مرد می‌پرسد «من این از کجا آرم؟»  و مرد جواب می‌دهد «عاقبت جوینده یابنده بود» و به سمت قبله اشاره کرد.

این خواب چنان تحول شدیدی را در ناصرخسرو ایجاد می‌کند که باعث می‌شود او راه زندگی خود را تغییر داده و در طلب یافتن مطلوبش راهی سفر حج شود.

ناصرخسرو به مدت هفت سال سرزمین‌های گوناگون از قبیل آذربایجان، ارمنستان، آسیای صغیر، حلب، طرابلس، شام، سوریه، فلسطین، جزیرة العرب، قیروان، تونس و سودان را سیاحت و سه یا شش سال در مصر اقامت کرد و در آنجا  و در دوران حکومت المستنصر عباسی  و از مصر سه بار به زیارت کعبه می‌رود که شرح این سفرها را در سفرنامه‌اش یاد می‌کند.

او سفر هفت ساله خود را از شهر مرو آغاز می‌کند و از آنجا به ایران کنونی وارد شده و با گذر از مازندران و تبریز راهی ترکیه و از آنجا به سوریه و در نهایت به بیت‌المقدس می‌رود و پس از زیارت آن مکان مقدس با کشتی عازم مکه و مدینه می‌شود. پس از زیارت بیت‌الله الحرام از راه شام به قدس و دوباره مصر باز می‌گردد و از قاهره و اسکندریه بازدید و دوباره به مکه و مدینه باز می‌گردد. او پس از سفر دوم و بازگشت به مصر برای سوم بار از راه دریای سرخ دوباره عازم مکه و مدینه شده و این‌بار به بصره و پس از آن به خوزستان فعلی و نیز شهرهایی از اصفهان و خراسان رمی رود و در نهایت پس از هفت سال سفرش را در بلخ به پایان می‌رساند.

ناصر خسرو شرح دیده‌هایش در شهرهایی که طی هفت سال سفرش به آنها قدم گذاشته را در سفرنامه‌اش گرد آورده است.