نقدی بر مسابقه بندبازی؛ ضعف و قوت های برنامه استعدادیابی موسیقی

دوات آنلاین -علیرضا عصار، خواننده معروف پاپ، امید نعمتی، خواننده گروه پالت، بهروز صفاریان، تنظیم‌کننده و مهراوه شریفی‌نیا، بازیگر و دانش‌آموخته رشته موسیقی، چهار داور مسابقه بندبازی هستند و امید حاجیلی، خواننده پاپ نیز به عنوان مجری در این مسابقه حضور دارد. پیشینه مسابقه‌های استعدادیابی موسیقی به برنامه‌های شب‌کوک و دلصدا در تلویزیون برمی‌گردد که به دلایلی ادامه‌دار نشد. این استعدادیابی در برنامه «عصر جدید» با حضور علاقه‌مندان به خوانندگی ادامه یافت. چندی پیش خبر ساخت یک مسابقه استعدادیابی موسیقی دیگر در شبکه نمایش خانگی به نام «آوای جادویی» نیز منتشر شد که محمد اصفهانی، رضا صادقی، رضا یزدانی، علیرضا افکاری و فرزاد فرزین که همگی از ستاره‌های موسیقی کشور هستند، در نقش مربی و داور در آن حضور خواهند داشت، اما خبر جدیدی از برنامه که در چه مرحله‌ای از ساخت قرار دارد، اعلام نشده‌است. هم‎اکنون «بندبازی»، به کارگردانی نیما بانک، تنها مسابقه درحال پخش در پلتفرم‌های مختلف شبکه نمایش خانگی است که بر محور موسیقی است و به همین دلیل روزنامه خراسان درباره عملکرد برنامه و آن‌چه تا به‎حال در آن اتفاق افتاده است، نوشته ‌است. در این مسابقه، گروه‌های موسیقی مختلف به روی صحنه می‌روند تا استعداد خود و گروهشان را به نمایش بگذارند.

شروع گیج‌کننده مسابقه بندبازی

همان‌طور که هر نویسنده‎ای برای شرح داستان خود به دنبال یک شروع درخشان است، یک کارگردان هم برای ساخت برنامه‌اش باید در تدارک یک شروع جذاب باشد. این اتفاق خواسته یا ناخواسته در دو قسمت ابتدایی مسابقه بندبازی نیفتاد و این قسمت‌ها با یک تدوین شلوغ، خسته‌کننده، طولانی و سردرگم منتشر شد؛ تدوینی که اگر در قسمت‌های بعدی بندبازی ادامه پیدا می‌کرد، حکم تیرخلاص را برای این برنامه داشت.

درواقع دو قسمت ابتدایی این مسابقه به آزمون همه گروه‌های خواهانِ شرکت در این رقابت اختصاص داشت. در این قسمت‌ها، گروه‌های موسیقی به سرعت معرفی می‌شدند و چند ثانیه از اجرای آزمایشی آن‌ها در مقابل داورها پخش می‌شد. در این دو قسمت ،تعداد گروه‌ها و اجراها به قدری زیاد بود که نه به معرفی در ذهن مخاطب می‌انجامید و نه به جذابیت قسمت‌های ابتدایی اضافه می‌کرد. پخش این دو قسمت چند اشکال بزرگ داشت که مورد انتقاد مخاطبان هم قرار گرفت. اول این‌که مخاطب را گمراه و گاه از دیدن ادامه مسابقه دلزده و منصرف می‎کرد.

همچنین،با نشان دادن و تمرکز روی رفتار داورها مانند پشت‎کردن به گروه‌ها حین اجرا، قطع اجرا در میانه کار و واکنش‌های سریع در مرحله آزمایشی، چهره غیرقابل قبول و غیرمنسجمی از داورها به نمایش گذاشت و درنهایت اعتراض مخاطبان برنامه را به دلیل پرداخت هزینه برای تماشای دو قسمت که در حقیقت جزوی از مسابقه نبود، به‎همراه داشت.

جای خالی یک ساز‌و‌کار مشخص

امید حاجیلی، خواننده پاپ، اجرای مسابقه بندبازی را به‎عهده دارد. سهم او در دو قسمت ابتدایی به اندازه اعلام اسامی راه‎یافتگان به رقابت رسمی و بیان چند دیالوگ کوتاه در برنامه بود، اما حضورش در قسمت‌های بعدی پررنگ‌تر شد. به طور کلی به نظر می‌رسد حضور حاجیلی به پیشبرد برنامه و ایجاد هیجان و ساخت موقعیت‌های جذاب خیلی کمکی نمی‌کند؛ چون تعریف مشخصی برای چگونگی حضور او در صحنه وجود ندارد.

نبود ساز‌و‌کار مناسب برای اعلام نظر داورها نیز مشکل دیگری‌ است که به‌ویژه در مرحله آزمون خودنمایی می‌کرد. به این شکل که داورها نظرات خود را با مثبت و منفی یا پنجاه، پنجاه اعلام می‌کنند و در آخر برای انتخاب گروه‌های راه‎یافته به مرحله اصلی دچار مشکل می‌شوند. روال کار در هر قسمت این‌طور است که داورهای مسابقه بعد از هر اجرا، نقاط ضعف و قوت هر گروه را از دیدگاه خودشان بیان می‌کنند و تکلیف قطعی و مشورت‌های نهایی در اتاق شیشه‌ای انجام می‌شود؛ اتاقی که داورها در آن بنا به آن‌چه در اجرا دیده‌اند، درباره صعود گروه‌ها تصمیم می‌گیرند و به نظر می‌رسد بیشتر تجربه و نظر علیرضا عصار، آرای سه داور دیگر را هدایت و رهبری می‌کند؛ حداقل آن‌چه از اتفاقات اتاق شیشه‌ای در مسابقه به نمایش گذاشته می‌شود، نشان‌دهنده این موضوع است. شاید تنها با معرفی اتاق شیشه‌ای و نمایش آن از بیرون و درنهایت تصمیم جمعی این اتاق می‌توانست به جذابیت و هیجان بیشتر مسابقه کمک کند.

 بندبازی؛ شاید یک جاده صاف‌کن

بخشی از مسابقه به گفت‌وگوی قبل و بعد از اجرای گروه‌های موسیقی که روی صحنه رفته‌است، اختصاص دارد. هرچند این گفت‌وگوها ممکن است به جذابیت مسابقه اضافه کند، اما بهتر بود زمان این بخش کمتر باشد و در عوض قبل از اجرا یک فلاش‌بک کوتاه به اجرای قبلی گروه زده شود تا یادآوری و معرفی دوباره‌ای برای گروهی که قرار است روی صحنه برود، باشد. البته از قسمت 3 به بعد تدوین مسابقه تا حدودی اصلاح شده و بندبازی روال منظم‌تری به خود گرفته است.

به هرحال سامان‎دهی و هدایت گروه‌های موسیقی که از سراسر ایران برای نمایش استعدادشان به بندبازی آمده‌اند، کار دشواری است و حرفه‌ای‌ترشدن گروه‌ها در هر مرحله می‌تواند به جذابیت قسمت‌های بعدی کمک کند، اما رعایت نکته‌های کوچک و تأثیرگذار می‌تواند به بهترشدن و جذابیت بیشتر این مسابقه بینجامد. به هر حال محدودیت‌های کمتر شبکه نمایش خانگی در نمایش ساز و دس‌ِ باز گروه‌های شرکت‌کننده در انتخاب نوع موسیقی، وضعیت نوسانی برگزاری کنسرت‌ها و همچنین فقدانِ برنامه‌های موسیقی‌محور در تلویزیون و شبکه نمایش خانگی، از جمله مواردی ا‌ست که توجه به آن می‌تواند به مقبولیت بیشتر این برنامه، موج‌سازی و تثبیت و تداوم آن کمک  و راه را برای برنامه‌هایی با محتوای موسیقی در شبکه نمایش خانگی باز کند.