دستورالعمل جدید فائو برای پایش ملی جنگل‌ها

دوات آنلاین-فائو دستورالعمل‌های داوطلبانه جدیدی با هدف کمک به کشورها برای توسعه «نظام پایش ملی جنگل» ارائه کرد که جایگاه ویژه ای در سنجش پیشرفت آرمان‌های توسعه پایدار دارد.

هدف از «دستورالعمل‌های داوطلبانه پایش ملی جنگل» حمایت از کشورها در جمع‌آوری، انباشت و تحلیل داده‌های مرتبط با منابع جنگلی است تا این کشورها بتوانند سیاست‌ها و اقداماتی بر اساس مدارک و داده‌ها پیاده کرده و به مدیریت پایدار منابع جنگلی مطابق با آرمان‌های توسعه پایدار دست یابند.

کشورهای جهان با هدف عمل به وعده‌هایشان در توافق اقلیمی پاریس و برنامه توسعه پایدار متعهد به جمع آوری داده‌های مشروح‌تری درباره جنگل‌ها شده اند. این داده‌ها نه تنها شامل اطلاعات اندازه و رشد یا تخریب جنگل‌ها بلکه دربرگیرنده ابعاد کلیدی مدیریت پایدار جنگل‌ها همچون نقش جنگل‌ها در حفظ تنوع زیستی، کاهش تأثیرات تغییرات اقلیمی و نیز ارائه دیگر خدمات اکوسیستمی است.

علاوه بر این، اطلاعات جنگل‌ها با محوریت جنبه‌های اقتصادی-اجتماعی شامل کمک جنگل‌ها به معیشت و کاهش فقر نیز اهمیت بسیاری در برنامه‌ریزی ملی دارد.

اوا مولر، مدیر بخش سیاست‌ها و منابع جنگلی فائو، می‌گوید: «در سال‌های اخیر تقاضا برای داده‌های قابل اعتماد، جدید و متنوع‌ درباره جنگل‌ها و نیز ظرفیت‌های تحلیلی قوی در سطح ملی رشد چشمگیری داشته است. شناخت منابع جنگلی و چگونگی تغییر آنها در مقابله با تغییرات اقلیمی و حرکت به سمت آرمان‌های توسعه پایدار نقشی کلیدی دارند.»

این دستورالعمل‌ها که بر اساس درس‌آموخته‌ها و تجربیات کشورهای عضو فائو و نیز پروژه‌های ملی پایش جنگل‌ها تدوین شده‌اند، اقداماتی مناسب و یک چارچوب و ابزار لازم برای برنامه‌ریزی و پیاده‌سازی پایش ملی جنگل‌ها ارائه می‌کند.

جنگل‌ها نظام‌هایی پیچیده دارند و پایش آنها وابسته به طیف گوناگونی از منابع اطلاعاتی و داده است. معمولا در اطلاعات مرتبط با جنگل‌ها داده‌های بیش از 100 متغیر جمع‌آوری می‌شوند.

به گزارش سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) ، در سال 2010، تنها 45 کشور جهان  از طریق فهرست‌برداری از جنگل‌ها به تغییرات در مناطق جنگلی و شاخصه‌های آن دسترسی داشتند. این امر نشان دهنده یک خلاء بزرگ اطلاعات است. علاوه بر این، این احتمال نیز وجود دارد که داده‌های جمع‌آوری شده ناقص باشند.

هدف از دستورالعمل‌ها برطرف کردن این خلا با ارائه اصول و روش‌هایی درباره جمع‌آوری داده‌های بیشتر و بهتر و نیز تدوین چشم‌اندازی در بخش جنگلی درباره مسائل مربوطه به مانند تقاضا برای غذا، انرژی و چوب و نیز مسائل حوزه اشتغال و توسعه روستایی است. این اطلاعات سیاستگذاران را قادر می‌سازد کمک به جنگل‌ها به منظور نیل به انرژی پایدار و امنیت غذایی را افزایش دهند.

دفتر نمایندگی فائو در ایران هم‌اکنون پروژه‌ای با عنوان «تقویت سازگاری جنگل‌های زاگرس در مقابل خشکیدگی بلوط و جنگل‌های خزری در مقابل بیماری آتشک شمشاد و همچنین ایجاد سیستم ملی پایش جنگل» را با همکاری سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در حال اجرا دارد. پروژه فوق با اعتباری به میزان 360 هزار دلار از محل منابع فائو از آبان ماه ۱۳۹۴ و با هدف شناسایی روش‌های کنترل زوال بلوط و آتشک شمشاد و راه‌اندازی سیستم ملی پایش جنگل است، شروع شده است.