متأسفانه در یکی دو سال اخیر « ابلاغ دستور ویژه» برای کمک فوری به فرد یا خانواده ای که خبر آنها تبدیل به بحث داغ فضای مجازی شده است در حال گسترش است. منظور من به طور مشخص خانواده آتنا نیست. اگر اخبار سال 96 را بررسی کنید به راحتی چند نمونه خواهید یافت. شاید آخرین مثال در این خصوص پیرزنی بود که با چهارپایه پلاستیکی در محل رای گیری حاضر شد یا کودکی که در حمله تروریستی به مجلس نجات یافت بودند و مشکل آنها پس از انتشار عکس شان در رسانه ها؛ با « دستور ویژه » حل شد.
این رویه را رویه ای اشتباه می دانم. اینکه:
1-کسی به طور اتفاقی از یک فرد مستأصل یا آسیب دیده عکس بگیرد و در شبکه های مجازی منتشر کند،
2-بعد خبر در شبکه های اجتماعی تبدیل به موضوع بحث افکار عمومی شود و به دنبال آن،
3-دولت به موضوع توجه کند و در نهایت
4-برای حل مشکل آن یک فرد دستور ویژه صادر کند رویه قابل دفاعی نیست. در واقع گویی دولت یا دولت ها فقط با دوربین گوشی های موبایل خبردار می شوند که در کشور چه خبر است. شاید چون در اینجا پای شبکه های اجتماعی، بحث های انسانی، لایک و دوربین های موبایل در میان است این روند کمی شیک و فانتزی به نظر برسد ولی تفاوت محسوسی با فرایندی که در دولت قبل حاکم بود ندارد. حداقل آن دولت پروسه ارسال نامه های مردمی به رئیس جمهور را داشت و افراد بیشتری این فرصت را بدست می آوردند که مورد عنایت « دستور ویژه» قرار گیرند، ولی در اینجا گویی کسانی شانس برخورداری از محبت ویژه را دارند که نخست شانس تبدیل شدن به خبر داغ شبکه های اجتماعی را نیز داشته باشند.
در کل این رویه؛ رویه ای درست و عادلانه برای حل مسائل اجتماعی نیست. یک پوپولیسم شیک در درون خود دارد. ولی با این وجود اگر دولت به شکل موردی دستور ویژه صادر می کند لطفا آنرا رسانه ای نکند. مشکل را به شکل پنهانی حل کند.
نکته دیگر آنکه وزیر محترم کار و رفاه اجتماعی که مسئول پیگری دستور رئیس جمهور برای حل مشکل مسکن و شغل پدر آتنا شده اند به رسانه ها گفته اند:
« اگر پدر آتنا شغل مناسبی داشت و در چنگال بیکاری و دست‌فروشی نبود و از دختر خردسال خود به‌عنوان کمک‌کار استفاده نمی‌کرد، این فاجعه رخ نمی‌داد».
مشکل پدر آتنا به شکل بسیار تصادفی و با دستور ویژه حل شد. بگذارید به نکته تلخ دیگری اشار کنم. اگر کسی از پدر آتنا سوال کند که چگونه به شغل و مسکن مناسب رسیدی پاسخ او چه خواهد بود؟
ای کاش روزی برسد که به جای دستور ویژه برای حل مشکل یک نفر، شاهد ارائه « برنامه یا طرح ویژه» برای حل مشکل بیکاری و حاشیه نشینی در کشور باشیم.
فردین علیخواه-جامعه‌شناس