مروری بر بهترین سریال‌های جنگی تلویزیون؛ از خاک سرخ و در چشم باد تا كیمیا و شوق پرواز

دوات آنلاین-در 30 ‌سالی كه از پایان جنگ تحمیلی می‌گذرد، سریال‌های زیادی در تلویزیون با موضوع دفاع مقدس ساخته شده. خیلی از این سریال‌ها مستقیم در ارتباط با جنگ بوده‌اند و حال و هوای رزمندگان و اتفاق‌های خود میدان نبرد را به تصویر می‌كشیدند. برخی دیگر آنهایی بودند كه به اثرات جنگ و ناملایماتی كه روی زندگی سایر شهرهای كشور داشت، می‌پرداختند و مثل گل پامچال، وضعیت سفید و ... تاكید می‌كردند جنگ صرفا به مناطق جنوبی كشور آسیب نزده و زندگی كل مردم كشور را تحت تاثیر قرار داده است.

 

برخی سریال‌ها مثل «معراجی‌ها» روی اتفاق‌های بعد از جنگ دست گذاشتند و زندگی مردم را بعد از این خرابی‌ها به تصویر كشیدند. خلاصه تعداد این سریال‌ها كم نبود و به نظر می‌رسد تا سال‌ها بعد هم تولید آنها در تلویزیون ادامه پیدا كند.

 

از میان سریال‌هایی كه در این 30 سال به صورت مستقیم به موضوع جنگ پرداخته‌اند، برخی بیشتر مورد توجه قرار گرفتند و دیده شدند. خیلی‌هایشان را هنوز هم در ذهن داریم و وقتی اسم سریال جنگی به میان می‌آید، تصویرشان مقابل چشم‌هایمان می‌آید و ... در این پرونده سعی كردیم دست روی ده سریال مهم جنگی بگذاریم كه صرفا روی اتفاق‌های خود میدان جنگ متمركز شده‌اند و این نبرد هشت ساله را از ابعاد مختلف، بررسی كرده‌اند. طبیعتا تعداد سریال‌های اثرگذار بیشتر از این ده تاست، اما سعی كردیم در انتخابمان سختگیرانه عمل كنیم و آنهایی را برگزینیم كه هنوز در خاطرمان مانده‌اند.

 

سیمرغ/ 1371

كارگردان: حسین قاسمی جامی

بازیگران: سید جواد هاشمی، محمد جوزانی، علی‌محمد طالبی، آتیلا پسیانی، رضا بنفشه‌خواه و...

شبكه: یك

ماجرا چه بود: خیلی‌ها سن‌شان به زمان پخش این سریال قد نمی‌دهد یا به دنیا نیامده بودند یا كوچك‌تر از ما بودند كه بنشینند و چنین سریالی را تماشا كنند، اما شنیده‌ایم سال 71، در زمان پخش، با استقبال زیادی روبه‌رو شده. البته چند سال اخیر چند بار از شبكه‌های مختلف بازپخش شد و برای همین هم به یادمان مانده است. این سریال روایتگر زندگی و دلاوری‌های دو خلبان شهید هوانیروز یعنی احمد كشوری و علی اكبر شیرودی است. تمركز اصلی داستان سریال روی ماجرای حمله چندین لشكر از مزدوران عراقی به یكی از پادگان‌های مرزی است. این خلبان‌های شجاع، فقط با سه هواپیمای جنگی، با این لشكر روبه‌رو می‌شوند و جوانمردانه می‌جنگند و بیش از 80 تانك عراقی را وادار به عقب‌نشینی می‌كنند.

 

سفر به چزابه/ 1373

كارگردان: رسول ملاقلی‌پور

بازیگران: حبیب دهقان‌نسب، مسعود كرامتی، فرهاد اصلانی، جمشید اسماعیل‌خانی و...

شبكه: یك

ماجرا چه بود: «سفر به چزابه» بیشتر در قالب یك فیلم به ذهنمان مانده است، اما رسول ملاقلی‌پور از ابتدا آن را به صورت فیلم-مجموعه ساخت. درواقع این مجموعه براساس دو فیلم «سفر به چزابه» و «نجات‌یافتگان» ساخته شد. داستان درباره گروهی گردشگر بود كه به مناطق جنگی سفر می‌كنند و هركدام آنها وابسته به موقعیتی كه در آن قرار می‌گیرند، داستانی از دوران جنگ تعریف می‌كند. یكی از آنها كارگردان فیلم جنگی است كه خودش را در چزابه می‌یابد و در خیالش با رزمندگان صحبت می‌كند. او در حال ساختن یك فیلم جنگی است، او از علی دوست آهنگسازش دعوت كرده تا با دیدن قسمتهایی از فیلم كه آماده شده آهنگی بسازد اما علی نمی تواند با فیلم ارتباط درستی پیدا كند. نفر دیگر پرستاری كه با دیدن آن مناطق به یاد آخرین روزهای جنگ در یكی از درمانگاه‌های هلال احمر می‌افتد و...

 

بهترین تابستان من/ 1375

كارگردان: علی بهادر

بازیگران: علی صادقی، علیرضا اسحاقی، سید جواد هاشمی، حسین خانی‌بیك، فاطمه طاهری و...

شبكه: یك

ماجرا چه بود: «بهترین تابستان من» جزو اولین تلاش‌ها در رابطه با ساخت كمدی‌های جنگی بود. این سریال یك سال بعد از «لیلی با من است» ساخته شد و سعی داشت، از نگاه یك نوجوان ترسو، نگاه طنزی به اتفاق‌های پشت جبهه داشته باشد. داستان درباره پسر نوجوان یزدی بود كه تلاش می‌كرد به جبهه برود و تابستانش را آنجا بگذراند. هركاری می‌كرد اجازه نمی‌دادند به خط مقدم برود و مجبور بود پشت جبهه در آشپزخانه كمك كند و خاطرات جالبی را رقم بزند. نكته جالب سریال این بود كه علی صادقی، برای اولین بار مقابل دوربین رفت و برای مخاطبان تلویزیونی، شناخته شد و ...

 

خاك سرخ/ 1381

كارگردان: ابراهیم حاتمی‌كیا

بازیگران: پرویز پرستویی، مهتاب كرامتی، حبیب رضایی، بهناز جعفری، لاله اسكندری و...

شبكه: یك

ماجرا چه بود: «خاك سرخ» اولین سریال ابراهیم حاتمی‌كیا برای تلویزیون بود و خودش درباره آن گفته بود كه انرژی بیش از پنج فیلم سینمایی را صرف ساخت آن كرده. حاتمی‌كیا بعد از آن فقط سریال «حلقه سبز» را ساخت كه تجربه چندان موفقی نبود و بعد هم به كل سریال‌سازی را تعطیل كرد. این سریال، براساس فیلمنامه‌ای از مهدی سجاده‌چی و مسعود بهبهانی‌نیا ساخته شد. داستان درباره دختری بود كه وسط میدان جنگ به دنبال كشف هویت اصلی‌اش می‌گشت. دختری به نام لیلا كه درست شب عروسی‌اش متوجه می‌شود نشانی پدر و مادر واقعی‌اش پیدا شده و برای دیدن آنها باید به خرمشهر برود و...

 

در چشم باد/ 1382

كارگردان: مسعود جعفری‌جوزانی

بازیگران: پارسا پیروزفر، اكبر عبدی، كامبیز دیرباز، سعید نیك‌پور، سحر جعفری جوزانی، فریبا متخصص، لاله اسكندری و...

شبكه: یك

ماجرا چه بود: یكی از پروژه‌های الف‌ ویژه تلویزیون بود كه مسعود جعفری جوزانی، دو سال برای ساخت آن وقت گذاشت. ماجراهای این سریال، وقایع سیاسی و اجتماعی سه دوره تاریخی یعنی سال‌های 1300، 1320 و 1360 را بررسی می‌كرد و در فاز سوم، به حال و هوای دفاع مقدس وارد می‌شد. سریال، داستان مبارزات یك خانواده را در طول سال‌های مختلف به نمایش می‌گذارد.

پدر خانواده، در زمان نهضت جنگل، یكی از همرزمان میرزا كوچك خان بوده و فرزندانش در انقلاب و جنگ ایران و عراق، حضوری چشمگیر داشته‌اند. یكی از به یادماندنی‌ترین سكانس‌های سریال، در آخرین قسمت و بازسازی روز آزادسازی خرمشهر به چشم می‌خورد.

 

شوق پرواز/ 1390

كارگردان: یدا... صمدی

بازیگران: شهاب حسینی، الهام حمیدی، كوروش تهامی، شهرام حقیقت‌دوست، افسانه بایگان، فرهاد قائمیان، ستاره اسكندری و...

شبكه: یك

ماجرا چه بود: «شوق پرواز»، داستان زندگی سرلشكر خلبان عباس بابایی، معاون عملیات نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران بود؛ خلبانی كه هنگام بازگشت از یك مأموریت برون‌مرزی، هدف اصابت گلوله پدافند هوایی دشمن بعثی قرار گرفت و به شهادت رسید. یدا... صمدی زندگی این خلبان را از زمان كودكی به تصویر كشید و تا زمان شهادتش پیش رفت. البته داستان شوق پرواز تنها به روایت زندگی شهید عباس بابایی محدود نمی‌شد و درواقع دوران زندگی آن شهید و محیط اجتماعی او چه در آمریكا و چه قبل و بعد از انقلاب را روایت می‌كرد. آنچه بیش از همه باعث شد این سریال به چشم بیاید و توسط تمام اقشار جامعه دیده شود بازی درجه یك شهاب حسینی در نقش شهید بابایی بود.

 

بهترین تابستان من/ 1375

كارگردان: علی بهادر

بازیگران: علی صادقی، علیرضا اسحاقی، سید جواد هاشمی، حسین خانی‌بیك، فاطمه طاهری و...

شبكه: یك

ماجرا چه بود: «بهترین تابستان من» جزو اولین تلاش‌ها در رابطه با ساخت كمدی‌های جنگی بود. این سریال یك سال بعد از «لیلی با من است» ساخته شد و سعی داشت، از نگاه یك نوجوان ترسو، نگاه طنزی به اتفاق‌های پشت جبهه داشته باشد. داستان درباره پسر نوجوان یزدی بود كه تلاش می‌كرد به جبهه برود و تابستانش را آنجا بگذراند. هركاری می‌كرد اجازه نمی‌دادند به خط مقدم برود و مجبور بود پشت جبهه در آشپزخانه كمك كند و خاطرات جالبی را رقم بزند. نكته جالب سریال این بود كه علی صادقی، برای اولین بار مقابل دوربین رفت و برای مخاطبان تلویزیونی، شناخته شد و ...

 

بیدار باش/ 1391

كارگردان: احمد كاوری

بازیگران: اكبر عبدی، مجید صالحی، امیررضا دلاوری، هادی كاظمی، امیر نوری و...

شبكه: یك

ماجرا چه بود: «بیدارباش» هم یك سریال كمدی جنگی است. البته با نام «جنگ‌بازی» تولید شد و زمان پخش اسمش به بیدارباش تغییر كرد. بعد از پخش هم با انتقاد بسیج مستضعفین روبه‌رو شد اما با این حال كماكان گهگاه بازپخش آن از شبكه آی‌فیلم روی آنتن می‌رود. داستان سریال در ابتدایی دهه 60 روایت می‌شود. درباره چند جوانی است كه بازیگر تئاترهای لاله‌زاری و روحوضی هستند و در زمان جنگ تصمیم می‌گیرند برای سرگرم كردن رزمندگان و روحیه بخشیدن به آنان راهی خط مقدم شوند. در آنجا خیلی اتفاقی نیروهای دشمن، یكی از این جوان‌ها را كه گرزین نام دارد با فرمانده مقر اشتباه می‌گیرد و نیروهای اطلاعاتی ایران هم از این اشتباه، به نفع كشور استفاده می‌كنند.

 

كیمیا/ 1394

كارگردان: جواد افشار

بازیگران: مهراوه شریفی‌نیا، آزیتا حاجیان، پوریا پورسرخ، مهدی پاكدل،رضا كیانیان، حسن پورشیرازی و...

شبكه: دو

ماجرا چه بود: «كیمیا» به عنوان طولانی‌ترین سریال درام ایرانی، زندگی یك زن را از نوجوانی تا میانسالی به تصویر می‌كشید. زنی كه نوجوانی‌اش با سال‌های پایانی حكومت پهلوی همزمان شده و جوانی‌اش با انقلاب و جنگ گره خورده بود. نكته مهم سریال این بود كه زندگی مردم خرمشهر را در بحبوحه جنگ به تصویر می‌كشید. بلایی كه سر خانه و زندگی‌شان می‌آمد و عزیزانی كه از دست می‌دادند و نوزادانی كه برجا می‌ماندند و... البته به نظر کارشناسان جواد افشار در خلق صحنه‌های جنگ، موفق عمل نكرده و نتوانسته بود اوج اتفاق‌ها و خسارات را به طور كامل به نمایش بگذارد و همین مسأله هم با انتقادهای زیادی روبه‌رو شد. با این حال اما كیمیا به‌عنوان یكی از جدیدترین سریال‌های جنگی تلویزیون، در زمان پخش، مخاطبان زیادی به دست آورد و  اثرگذار شد.

 

مینو/ 1397

كارگردان: امیر مهدی‌پور

بازیگران: عباس غزالی، مهدیه نساج، سیاوش تهمورث، محمود پاك نیت، پروانه معصومی، شیوه ابراهیمی، سلمان فرخنده و...

شبكه: یك

ماجرا چه بود: جدیدترین سریالی كه در سال‌های اخیر با موضوع جنگ در تلویزیون ساخته شده، «مینو» است. این سریال به لحاظ ساختار و محتوا، نسبت به سایر آثار نامبرده شده در این صفحه، اثر چندان درخشانی نیست و نقاط ضعف زیادی دارد، اما از این جهت به آن پرداختیم و نامش را در این فهرست آوردیم كه مدت زمان زیادی از پخش آن نمی‌گذرد و هنوز در ذهنمان باقی مانده است. داستان سریال از روزهای منتهی به شروع جنگ تحمیلی در خرمشهر شروع می‌شود و با یك ماجرای عاشقانه گره می‌خورد. ماجرا درباره یك رابطه عاشقانه است كه با شروع جنگ، به خاطر ورود یك منافق به زندگی زن، از هم می‌پاشد. پسر عاشق در تمام طول سریال به دنبال اثبات خود به معشوق است، اما هربار اتفاقی می‌افتد كه بازنده میدان می‌شود و زحماتش به باد می‌رود و...

 

منبع: جام جم

12jav.net