همه آنچه درباره پارک جنگلی گلستان باید بدانید

دوات آنلاین-پارک جنگلی گلستان نمونه‌ای منحصر به فرد در جهان است که گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری را در خود جای داده و علاوه بر زیبایی‌های طبیعی به لحاظ زیست محیطی نیز مکانی بسیار ارزشمند محسوب می‌شود.

اولین پارک ملی ثبت شده ایران، پارک جنگلی گلستان است در جنگل های شمالی کشور و در منتهی الیه شرق البرز. این جنگل زیبا و رویایی زیستگاه و پناهگاه حیوانات بسیاری است که در کنار گونه های متنوع گیاهی، چشم اندازی بی نظیر و زیبا را ساخته اند. این منطقه حفاظت شده در غرب استان خراسان شمالی و شرق استان گلستان قرار دارد که به عنوان ذخیره زیست کره زمین در میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. در حدود پنجاه درصد گونه های پستانداران سراسر ایران در کنار یک سوم گونه های پرندگان در پارک ملی گلستان زندگی می کنند. یک هشتم گونه های گیاهی ایران هم در پارک ملی گلستان در مینو دشت قرار دارند. برای آشنایی بیشتر با امکانات رفاهی پارک ملی گلستان این مطلب همگردی را بخوانید:

تاریخچه پارک ملی گلستان

پارک ملی گلستان در سوم دی ماه سال 1387 هجری شمسی به عنوان پانزدهمین اثر ملی در سازمان میراث فرهنگی به ثبت رسید. این پارک بی نظیر و زیبا در نوزدهم مرداد ماه سال 1336 هجری شمسی با نام «منطقه حفاظت شده آلمه واشکی» توسط کانون شکار ایران تحت حفاظت قرار گرفت. پارک ملی گلستان در سال 1342 به نام «پارک محمدرضا شاه» و در بیست و دوم بهمن ماه سال 1343 هجری شمسی به نام «پارک وحش» نامگذاری شد، اما در شهریور ماه سال 1350 هجری شمسی با الحاق سی و چهار هزار هکتار پارک وسعت یافت و در سال 1353 هجری شمسی با نام «پارک ملی» شهرت یافت. پارک ملی گلستان در مینو دشت، دارای زیبایی های خیره کننده ای است که در آن می توان به رویاپردازی پرداخت و از دیدن گونه های متنوع گیاهی و جانوری لذت برد. البته پارک وحش بعد از انقلاب سال 1357 هجری شمسی دچار تغییراتی شد.

پارک ملی گلستان در کجا قرار دارد؟

اصلی ترین محور تردد تهران-مشهد از جاده طولانی و پر پیچ و خم جنگل گلستان می گذرد که بسیار زیبا و دیدنی و رویایی است. این جاده از روستای تنگراه تا دشت مماس ادامه دارد. رودخانه دوغ (مادرسو) نیز در همین دره جریان دارد و به گرگان رود می رسد. البته از سال 1350 هجری شمسی تا کنون بارها مصوباتی مبنی بر انتقال جاده تهران-مشهد به مسیر کلاله، چهار داغ، گلی داغ، اسلام آباد و شمخاله مطرح شده تا جاده رویایی و زیبای پارک ملی گلستان تبدیل به مسیری توریستی گردد که متاسفانه تا این لحظه عملی نشده است. پارک ملی گلستان در مینو دشت به عنوان بزرگترین پارک طبیعی ایران دارای مساحت تقریبی نود و یک هزار هکتار بوده که بخش بیشتر آن در استان گلستان قرار دارد. سی و چهار درصد این پارک هم در استان خراسان شمالی است و بخش بسیار اندکی از آن هم سهم استان سمنان هست.

خصوصیات پارک جنگلی گلستان

زیبایی بی نظیر و رویایی این منطقه تنها شامل گونه های جانوری و گیاهی نمی شود. پارک ملی گلستان در مینو دشت از تپه ماهورهایی با شیب کم و صخره های مرتفع آهکی تشکیل شده که بین مناطق خشک شرقی و مناطق سرسبز خزری قرار دارد. گودترین مکان جنگل زیبا و رویایی گلستان با ارتفاع 450 متر در تنگراه و مرتفع ترین مکان این منطقه رویایی و زیبا با ارتفاع 2411 متر در قله دیور کجی واقع است. این اختلاف حدودا دو هزار متری باعث شده که تنوع زیستی بسیار متنوعی را در پارک جنگلی گلستان مشاهده کرد و از زیبایی هایش لذتی دو چندان برد. درجه حرارت این جنگل نیز به دلیل شرایط اقلیمی و توپوگرافی از منفی بیست و پنج درجه تا مثبت سی و پنج درجه متغیر است. بارش باران هم بین دویست میلی لیتر تا هزار میلی لیتر در سال تغییر می کند. دوازده پاسگاه محیط بانی در پارک زیبا و رویایی جنگل گلستان وجود داشته که با سی و دو مامور اجرایی در شیفت های بیست نفره اداره می شوند. کل پرسنل پارک جنگلی گلستان پنجاه و سه نفر هستند که در کنار امکانات رفاهی پارک ملی گلستان، اوقاتی شاد و خاطره انگیز را برای شما خلق خواهند کرد.

گونه های گیاهی پارک جنگلی گلستان

به دلیل نوع آب و هوای پارک جنگلی گلستان سه ناحیه از لحاظ پوشش گیاهی در آن وجود دارند. توت، ملج، توسکای قشلاقی، ازگیل، ولیک، داغداغان، سیامتو، زازالک، گلابی وحشی، تمشک، دغدغک، انار وحشی، گوجه وحشی، گردو، کهلو، شیرخشت و بسیاری دیگر از گیاهان در ناحیه مرطوب پارک جنگلی گلستان هستند و در کف جنگل می توان از زیبایی خیال انگیز گیاهانی چون متامتی، سرخس لذت برد، اما در نواحی خشک تر می توان بوته های کلاه میرحسین، درمنه، خار شتر، تغ، گز، درختچه های زرشک، کاروان کش، درمنه، چوبک و انواع دیگری از گیاهان را مشاهده کرد. این تنوع پوشش گیاهای در پارک جنگلی گلستان باعث زیبایی بیشتر این فضای رویایی گردیده و البته گونه های گیاهی مهمی هم مانند بلند مازو، بلوط، خرمندی، زبان گنجشک، گونه های ارس، تاغ، کرکو، توسکا، اوری، شیردار، بارانک، نمدار، افرا، انجیلی و ممرز را هم می توانید در این پارک جنگلی مشاهده نمایید.

گونه های جانوری پارک جنگلی گلستان

شصت و نه گونه از پستانداران در پارک زیبا و رویایی در جنگل گلستان زندگی می کنند. به طور مثال، سمور جنگلی یکی از گونه های گوشتخواری است که تنها در پارک جنگلی گلستان زندگی می کند. خرس قهوه ای و پلنگ در کنار شوکا، گراز، مرال، آهوی ایرانی، بزکوهی، قوچ و میش وحشی، وشق، روباه سرخ، گرگ، گربه جنگلی، تشی و روباه ترکمنی تعدادی از انواع پستاندارانی هستند که زیستگاه خود را پارک زیبا و رویایی جنگل گلستان انتخاب کرده اند. هجده گونه از راسته خفاشان نیز در این منطقه زندگی می کنند. یکی از گونه های منحصر به فردی که در پارک ملی گلستان زندگی می کنند، گوسفند وحشی اوریال است که از زیر گونه های گوسفند وحشی ایرانی بوده و بزرگترین و قدیمی ترین نوع گوسفند وحشی محسوب می شود. طی آماری که در سال 1350 هجری شمسی تهیه شد، در حدود یکصد و پنجاه هزار راس قوچ و میش اوریال در پارک رویایی و زیبای جنگل گلستان زندگی می کرده که برابر با سه چهارم کل گوسفندان وحشی اوریال جهان هستند. در ارتفاعات جنوبی پارک می توان به راحتی این نماد حیات وحش پارک را مشاهده کرد. همه حیوانات آن همانند بیشتر نقاط ایران از مردم فراری هستند، به غیر از گرازها که حتی از دست مسافران غذا هم می خورند. این گرازهای اخت گرفته با انسان تبدیل به یکی از جذابیت های امکانات رفاهی پارک ملی گلستان شده اند. متاسفانه، نوزده گونه از جانوران این منطقه رویایی و زیبا، در خطر انقراض قرار دارند. روباه ترکمنی، هما، بالابان، گیلان شاه خال دار، قوج و میش، کل، بز، مرال و شوکا از این دست جانوران در خطر انقراض هستند.

پرندگان پارک جنگلی گلستان

یکصد و چهل و نه گونه پرنده در این منطقه زیبا و رویایی زندگی می کنند که شصت دو گونه آن بومی هستند و چهل و هشت گونه در فصول تابستان و بهار در این منطقه دیده می شوند. از میان این پرندگان می توان به قرقی، دلیجه، جغد شاخ دار، عقاب دوبرار، بالابان، هما، عقاب دریایی دم سفید، دال سیاه، دال، سارگپه و ساگپه بال بلند، کبک، تیهو، قرقاول، دم سرخ ها، زنبورک ها، کوکر سینه سیاه ابیا، بلدرچین معمولی، دارکوب سیاه، توکای باغی، بلبل، زنگوله بال و انواع سهره ها و زرد پره ها و مگس گیرها اشاره کرد.

جذابیت های طبیعی و امکانات پارک جنگلی گلستان

بیست و یک دهنه چشمه، رودخانه، کوه و دره از دیگر جذابیت های این پارک جنگلی زیبا و رویایی است. دیدن پروانه های رنگارنگ، درختان گوناگون در فصول مختلف و مشاهده گرازها به خصوص در میان سپیدی برف از دیگر زیبایی های این منطقه است. اقامت در پارک البته با مجوز می تواند شانس دیدن بسیاری از گونه های جانوری را به شما بدهد تا بتوانید از این پارک زیبا و رویایی لذتی دو چندان ببرید.

دیدنی های خاص پارک زیبا و رویایی جنگل گلستان

بیلی کوه که یکی از قله های دیدنی پارک جنگلی گلستان است، چشم انداز ویژه ای دارد. شما بر فراز این قله می توانید از زیبایی دیوارهای صخره ای قورغون دیدن کنید. به جز بیلی کوه، دیدن اوچر، بلندترین آبشار فصلی که در بهار یکصد و ده متر ارتفاع دارد و همچنین رویت بزرگترین تالاب طبیعی این منطقه در ارتفاع 1358 متری به نام سلوکلی به شدت توصیه می شود. البته از کنار آبشار آق سو با آب دهی سی لیتر بر ثانیه هم نمی توان به راحتی عبور کرد. این آبشار که همواره آب دارد، در بالای خود فضایی غار مانند داشته که با گذر زمان پلکانی شده است. درختان برگ قرمز انجیر به زیبایی و رویایی ترین شدن این منظره کمک کرده اند.

جاده رویایی پارک جنگلی گلستان یا جاده قاتل؟

کشته شدن 247 نفر از مسافران جاده زیبا و دیدنی پارک جنگلی گلستان در سیل سال 1380 هجری شمسی، کشته شدن 60 جغد و 130 گونه جانوری در تصادفات جاده سال 1384 هجری شمسی و تلفات سیل سال های هشتاد تا هشتاد و سه این جاده رویایی و زیبا را به یکی از نقاط پر خطر پارک جنگلی گلستان تبدیل کرده که متاسفانه و با توجه به پیگیری هایی که از سال 1350 هجری شمسی تا کنون مبنی بر انتقال جاده به مکانی دیگر صورت گرفته، هنوز این اتفاق عملی نشده است. البته از حریق های رخ داده که در اثر بی توجهی مسافرین پیش می آیند و امکانات رفاهی پارک ملی گلستان را تهدید می کنند هم نمی توان به سادگی گذشت.

یک توصیه گردشگری

از شهرستان بندر ترکمن می توانید به شهرستان گرگان بروید و در داخل پارک جنگلی زیبا و رویایی جا بگیرید. این فاصله سی و پنج کیلومتری شما را به یکی از بی نظیرترین، زیباترین و رویایی ترین مناطق ایران می برد. روزهای آخر هفته، این منطقه بسیار شلوغ و پر مسافر است و پیدا کردن جا در هتل ها و اقامتگاه ها کمی مشکل می شود. با رفتن به این منطقه باید قبل از مسیر اصلی، برای دیدن گوزن های وحشی به جنگل النگدره بروید و از 185 کیلومتر وسعت این بخش پارک جنگلی گلستان دیدن نمایید. این منطقه به عنوان یکی از هفت منطقه گردشگری نمونه کشور انتخاب شده و در حالیکه تنها پنج کیلومتر با گرگان فاصله دارد، هوایی در حدود ده درجه خنک تر را تجربه خواهید کرد.

سخن آخر

پارک ملی گلستان، اولین پارک ملی ثبت شده در ایران و یکی از ذخایر طبیعی ثبت در میراث جهانی یونسکو است. با گشتن در پهنای نامتناهی این جنگل رویایی و زیبا می توانید لحظاتی بسیار آرام و دلپذیر را تجریه کنید و از این فضای سکرآور لذت ببرید.

منبع: همگردی