اوریگامی چیست و تاریخچه و ریشه آن در کجا است؟

دوات آنلاین-در برنامه عصر جدید شاهد این بودیم که یکی از شرکت‌کنندگان هنر اوریگامی را به نمایش گذاشت اما اوریگامی چیست؟

هنری است که در آن خوب دیدن، تمرکز ذهن و بکارگیری ظرافت دستان بسیار مهم و مورد توجه است. هدف این هنر خلق طرح های جالب با کاغذ به کمک تاهای هندسی است و به نوعی پرورش و هماهنگی ذهن و دست می باشد.

به قول تاكتوشي نوجيما مدرس دانشگاه كيوتو و استاد اريگامي تئوري اريگامي را مي توانيم براي همه چيز استفاده كنيم چونكه همه جا هست. (اُري) به معني با انديشه تا دادن و (گامي) به معني کاغذ است.ترکيب آنها با يکديگر کلمه اريگامي را مي سازد. بنابراين اريگامي هنر و انديشه ي تا دادن کاغذ (يا صفحاتي از جنس پلاستيک ، فلز و مواد ديگر) براي خلق شکل هاي مختلف ، مي باشد به طور کلي، اين طرحها با يک برگ کاغذ مربع شکل آغاز مي‌شود، که هر روي آن ممکن است به رنگ متفاوتي باشد و بدون بريدن کاغذ ادامه مي‌يابد.

اين شکل ها تعداد زيادي ازحيوانات ، پرندگان ، ماهي ها،وسايل بازي، وسايل دکوري، شکل هاي هندسي و اشکالي در ارتباط با گرافيک ، معماري ، صنعت و ... را شامل مي شوند. که مانند هر هنر و علم ديگري بر گرايش هاي مختلفي تقسيم مي شود .

اريگامي طيف بسيار گسترده اي از کودکان تا اساتيد دانشگاه را در بر مي گيرد. تمام مردم مي توانند از آن لذت برده و با خلق طرحهاي جديد به تاريخ اريگامي بپيوندند.

روش ساخت کاغذ ظاهرا در حدود سال 100 ميلادي در چين شروع شد و تا بيش از پانصد سال به‌صورت يک راز نگهداري مي‌شد. در حدود قرن ششم ميلادي اين صنعت توسط راهبان بودايي از چين به ژاپن وارد شداز اين زمان به بعد يعني از نيمه‌ي دوم قرن چهاردهم ميلادي مصرف کاغذ براي کتاب در اروپا متداول شد. اگر چه از ابتداي همين قرن استفاده از کاغذ در انگلستان رواج يافت، ولي اولين کارگاه توليد کاغذ در قرن پانزدهم در هرتف ورد انگلستان برپا شد.

اولين کارگاه ساخت کاغذ در آمريکاي شمالي در سال 1690 ايجاد شد. گروهي معتقدند که اولين بار تا کردن کاغذ در چين متداول شده است. استفاده از ماکت‌هاي کاغذي خانه براي سوزاندن در مراسم تدفين از دلايل اين ادعا است. اما شکي نيست که اين ژاپني‌ها بودند که هنرتا کردن کاغذ را کمال بخشيدند و به‌ عبارتي از آن خود ساختند. البته هزينه‌ي بالاي تهيه‌ي کاغذ ايجاب مي‌کرده است که از اين هنر فقط براي مراسم خاص استفاده شود، مانند پروانه‌هاي کاغذي نر و ماده که براي تزيين فنجان‌ها در مراسم ازدواج استفاده مي‌شده است.

در دوره‌هاي مختلف تاريخي ژاپن، اريگامي حضور داشته است. در خلال دوره‌ي موروماچي در قرون چهاردهم تا شانزدهم ميلادي (1333 – 1573) اريگامي مدرن به‌گونه‌اي اصولي توسط يک نويسنده‌ي ناشناس نگاشته شده است. سپس در دوره‌ي ادو (1603 – 1867) اريگامي به‌صورت يک سرگرمي فراگير درآمد که البته در آن زمان Orisue ناميده مي‌شد. کتاب "چگونه 1000 مرغ ماهيخوار با کاغذ بسازيم" در سال 1797 در ژاپن به چاپ رسيد.

در دوره‌ي ميجي (1868 – 1912) اريگامي در برنامه‌ي درسي مدارس و حتي مهدکودک‌ها وارد شد تا کودکان هنر و مهارت کار با انگشتان را بياموزند. از آن زمان تاکنون کاغذ مربعي 15 در 15 سانتي‌متري اريگامي در همه‌جا فروخته مي‌شود و اريگامي براي سرگرمي و آموزش در مقياس وسيع مورد استفاده است. گروهي معتقدند که در اسپانيا تا کردن کاغذ مستقل از ژاپن ابداع شد. گنجشک کاغذي اسپانيايي (Pajarita)، در قرن شانزدهم ميلادي و يا حتي قبل از آن ساخته شده است. در انگلستان از حدود قرن شانزدهم ميلادي از روش‌هايي براي تا کردن دستمال سفره بر روي ميز غذا در محافل استفاده مي‌شده است، که احتمالا بعدها به خم کردن کاغذ تبديل شده باشد.

هر چند امروزه آن را قسمتي از اريگامي مي‌دانند ولي احتمال ابداع آن به طور مستقل از اريگامي نيز مطرح است. يادداشت‌هايي در زمينه‌ آموزش و خم کردن کاغذ در حدود سال 1874 به چاپ رسيده است. جزئيات نحوه ساخت پرنده در حال پرواز هم در سال 1889 چاپ شده است. افراد مشهور در زمينه‌ي اريگامي در سال 1952 "ج. لگمان" کتاب "کتاب‌شناسي خم کردن کاغذ" را به چاپ رسانيد.

همچنين "باب هربين" در سال 1955 با سري برنامه‌ي تلويزيوني "آقاي چپ و آقاي راست" توجه عمومي را به اريگامي جلب کرد. وي سپس کتاب مهمي به‌نام "جادوي کاغذ" را منتشر کرد که شايد يکي از مهم‌ترين کتاب‌ها در اين رابطه تا آن زمان به‌شمار مي‌رود. در سال 1967 هم "انجمن بريتانيايي اريگامي" بنيان نهاده شد که در حال حاضر از سراسر جهان عضو دارد و کتابخانه آن در مورد اريگامي بسيار قابل توجه است.

بازسازي مجدد اريگامي به ‌عنوان يک هنر خلاق در ژاپن تا حد زيادي مديون اين افراد است: - ايسائو هوندا (Isao Honda)، که کتاب اريگامي را در سال 1931 منتشر کرد. - آکيرا يوشيزاوا (Akira Yoshizawa) ‌که براي سال‌هاي زيادي به‌عنوان يک نابغه مسلط بر اريگامي شهرت داشته است و اولين اثرش در سال 1952 چاپ شده است.

که بر عقيده بعضي افراد رنسانس اريگامي را آغاز نموده است. - ميچيو اوچياما (Michio Uchiyama) که اين هنر را از مادرش آموخته بود و در سال 1908 نوع جديدي از اريگامي به‌نام سبک کوکو (Koko – styler) به‌نام وي به ثبت رسيد. پس از جنگ دوم جهاني آثار زيادي در اين زمينه به چاپ رسيده و انجمن‌هاي فراواني تاسيس شده‌اند. از مهم‌ترين آن‌ها مي‌توان از انجمن بين‌المللي اريگامي نام برد که توسط "آکيرا يوشيزاوا" بنيان‌گذاري شده است.

سمبل اريگامي پرنده دريايي است ، که سمبل بين المللي صلح نيز مي باشد.در ژاپن هر بچه اي عاقبت ساختن پرنده دريايي را مي آموزد. الينور کوئر (Eleanor Coerr)کسي است که با نوشتن کتاب "ساداکو و هزار پرنده دريايي کاغذي ، به اين سمبل عموميت داد. اين کتاب که بصورت گسترده اي منتشر گرديد ، داستان دختر جواني بنام ساداکو را بازگو مي کند که در اثر تشعشعات راديواکتيو بمب باران اتمي ژاپن توسط آمريکا در جنگ جهاني دوم، صدمه ديده بود.

در پايان جنگ او در بيمارستاني تحت درمان قرار گرفت.چند سال بعد سرطان خون او عود کرد. دوست او با در دست داشتن يک پرنده دريايي کاغذي به ملاقاتش رفت.او به ساداکو گفت که پرنده دريايي سمبل سلامتي است و اگر او بتواند هزار پرنده دريايي بسازد ، حالش خوب خواهد شد. دوست او ساخت پرنده دريايي را به او آموخت. کار ساده اي نبود ، اما وقتي که ساداکو در ساخت اولين پرنده دريايي مهارت يافت ، شروع کرد به ساختن ??? تاي ديگر.

او دليرانه مصمم شده بود که آنها را بسازد . ساختن پرنده دريايي چنان فکر او را بخود مشغول مي کرد که از بيماريش يادش مي رفت.مصمم بودن او و کارش توجه پرسنل بيمارستان و بازديدکنندگان را به خود جلب نمود و آنها نيز مجلات ، پاکتهاي عکسهاي راديوگرافي و ديگر کاغذهايي که بدستشان ميرسيد را براي او مي آوردند تا او بتواند کارش را کامل کند. وقتي ديدکه بيماران ديگر نيز به اين کارعلاقه مند شده اند او کارش را متوقف کرد و شروع به آموزش ساختن پرنده دريايي به ديگر بيماران نمود تا آنها هم بتوانند اين کار را انجام دهند.

جنگ موجب بيماري او شده بود، ساداکو همانطور که پرنده دريايي را مي ساخت ، پيام صلحش را به همه جا گسترش ميداد. بزودي او صد پرنده دريايي را ساخت. حال او بهتر شده بود و او توانست از بيمارستان مرخص شده و به خانه برگردد. اما ، بيماري او مجدداً عود نمود . توانش به حدي کاهش يافت که متاسفانه ديگر قادر نبود کار ساختن بقيه پرنده هاي دريايي را تمام کند. با چند پرنده دريايي کامل شده ، ساداکو به حالت کما افتاد و سپس مرد. وقتي همکلاسي هايش فهميدند که او قادر نبوده روياي خودش را کامل کند ،همه تصميم گرفتند تا درست کردن پرنده دريايي را بياموزند.

بزودي آنها توانستند کار ساختن هزار پرنده دريايي ساداکو را تمام کنند و به روياي او تحقق بخشند. بچه ها تصميم گرفتند به تمام کودکان ديگر ژاپني نامه نوشته وداستان ساداکو را به آنها گفته و از آنها خواستند با جمع آوري پولهايشان بناي ياد بودي براي ساداکو و گسترش پيام صلح او بسازند. وقتي دولت ژاپن از اين طرح مطلع شد تصميم گرفت يک پارک در هيروشيما را بنام پارک صلح تغيير نام دهد. آنها در اين پارک بناي عظيمي ساختند و شبيه پرنده دريايي ساداکو يک پرنده دريايي بزرگ ساخته و روي اين بنا قرار دادند. همکلاسيهاي او تصميم گرفتند بخاطر احترام گذاشتن به ساداکو نوشته اي بر روي پايه اين بناي ياد بود، نصب نمايند.

اين متني است که آنها انتخاب کردند: اين فرياد ماست.اين خاسته ي ماست.صلح در دنيا.

فوايد وکاربرد ها ازمزيتهاي بسيارمهم اريگامي زياد شدن شوق و علاقه به طبيعت و موجودات زنده است. تا وقتي خود ما يك درخت کاغذي را نساخته ايم پي به اهميت زندگي وحياط او نمي بريم، ولي هنگامي كه براي ساخت آن زحمت زيادي كشيديم ازآفريدن نوع كاغذي آن بسيار لذت خواهيم برد و تازه پي مي بريم كه يك گياه چه عظمت و حقوقي دارد. دراين صورت نه تنها هرگز راضي به اذيت و آزار آنها نخواهيم شد بلكه بيش از پيش به آنها عشق خواهيم ورزيد . رشد نظم و ترتيب بهتر دركارها . افزايش مهارت دست ها . -هماهنگي انديشه و عمل. ارزان بودن و......

منبع: بیتوته